Nghề mứt gừng ở thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh, có từ trước năm 1975. Bấy giờ, người dân làm mứt chỉ bán trong xã, huyện. “Đến nay, mứt gừng Mỹ Chánh có mặt tại nhiều tỉnh miền Trung, nức tiếng khu vực Bình Trị Thiên”, ông Bùi Văn Sinh, Phó chủ tịch xã Hải Chánh cho hay.
Nghề mứt chỉ làm thời vụ khoảng một tháng trước Tết. Với 35-40 hộ với khoảng 200 lao động, làng mứt gừng Mỹ Chánh cung cấp ra thị trường 70-80 tấn sản phẩm mỗi năm.
Ông Hồ Ngọc Tuấn, một hộ làm mứt với 30 năm trong nghề cho hay, mứt gừng Mỹ Chánh có độ cay nồng cao, màu vàng dịu nhẹ và thơm ngọt. Người Mỹ Chánh có bí quyết riêng để mứt thơm ngon đặc trưng, ở tất cả các khâu chế biến, tẩm ướp, rim mứt, chế độ lửa…
Theo ông Tuấn, bí quyết để mứt được ưa chuộng là gừng đầu vào phải có chất lượng cao, được luộc bằng nước chanh cho thơm, xả sạch để giữ màu trắng vàng. Công đoạn bào gừng thành lát đòi hỏi người thợ có tay nghề, đảm bảo lát gừng to, dài, đẹp mắt.
Trong khi đó, khâu nhào gừng với đường yêu cầu tập trung cao độ, các nồi mứt di chuyển liên tục qua nhiều bếp than với nhiệt độ khác nhau để không bị cháy. “Phải để lửa vừa đủ nóng để chín đường và gừng, đường thấm vào mứt ngọt và thơm”, ông Hồ Văn Trai, một hộ làm mứt tiết lộ.
Dù chỉ làm trong một tháng, nhưng nghề lại cho thu nhập khá, đảm bảo một cái Tết no đủ. "Với mỗi tấn mứt thành phẩm, người làm nghề thu về 5-7 triệu đồng lợi nhuận", ông Ngô Văn Bách, Phó ban quản lý làng nghề mứt gừng Mỹ Chánh cho hay.
Khó khăn với nghề mứt là gừng nguyên liệu nhập từ các tỉnh Tây Nguyên có giá không ổn định. “Địa phương đang khuyến khích người dân trồng gừng, tự đảm bảo nguyên liệu để giá cả, chất lượng được ổn định”, ông Sinh thông tin.
Năm nay, người làm mứt phấn khởi vì giá bán cao hơn năm trước, mứt đóng thùng giá 53.000-54.000 đồng một kg, còn mứt loại một giá 65.000 đồng.
Về lâu dài, các hộ làm nghề mứt sẽ được quy hoạch vào cụm công nghiệp Nam Hải Lăng để đảm bảo vệ sinh, quy mô. Vào tháng 12/2012, sản phẩm mứt gừng Mỹ Chánh được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học Công nghệ công nhận thương hiệu và cấp giấy chứng nhận, bao bì, nhãn mác.
Hoàng Táo