Luôn nằm trong nhóm những cổ phiếu có thanh khoản cao nhất trên cả 2 sàn nhưng từ lâu, nhà đầu tư đến với cổ phiếu PVX của Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) chủ yếu với kỳ vọng ở những con sóng ngắn hạn. Anh Duy - nhà đầu tư lâu năm tại TP HCM kể từng dùng vài trăm triệu đồng mua cổ phiếu PVX vào ba năm trước và chỉ tuân theo chiến thuật mu nhanh, bán gấp. Cách làm này thường đem lợi nhuận về cho anh Duy nhanh chóng và cũng là cơ duyên để anh gắn bó với PVX từ đó đến nay.
Bởi vậy, chứng kiến cảnh thị giá mã này liên tục giảm trong khi tình hình kinh doanh công ty ngày một bết bát, anh Duy vẫn một mực đặt niềm tin và khẳng định “PVX không thể chết, nó là chỉ báo quan trọng của thị trường với thiên hướng đầu cơ lớn. Khi thị trường tăng hay giảm, PVX đều đi trước một bước”. Cũng theo nhà đầu tư này, những ai sở hữu PVX từ cuối năm ngoái, thời điểm này có thể đã chốt lời với mức 100%.
PVX đặt mục tiêu thoái vốn tại 33 đơn vị ngoài ngành để tái cơ cấu thành công. Ảnh: PVX |
Còn cô Liên - trên 50 tuổi, đang làm nghề bán bảo hiểm tại Hà Nội từng đem cả trăm triệu đồng đầu tư vào PVX ở thời điểm thị giá trên 20.000. Với diễn biến giá ngày một giảm và khoản vốn bốc hơi nhanh chóng, nhà đầu tư này chia sẻ nhiều lúc bế tắc nhưng vẫn nuôi hi vọng công ty sớm tái cấu trúc và mang lại chút lợi nhuận cho cổ đông.
Lên sàn vào năm 2009, giá đóng cửa phiên đầu tiên của PVX đạt tới 27.000 đồng một cổ phiếu, khối lượng giao dịch trên 5,1 triệu đơn vị. Từng có thời điểm mã này tăng giá lên trên 30.000 đồng vào năm 2010 nhưng không duy trì được lâu. Từ năm 2011, PVX liên tục giảm giá và thậm chí còn xuống dưới mệnh giá.
Kết quả này phần nào đến từ việc kinh doanh yếu kém của đơn vị niêm yết PVX – Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC). Theo báo cáo tài chính gần nhất, quý I/2014, PVC lỗ sau thuế cổ đông công ty mẹ 163 tỷ đồng. Tại ngày 31/3, PVC còn khoản lỗ lũy kế trên 3.360 tỷ đồng và trở thành một trong những doanh nghiệp lỗ nặng nhất trên sàn chứng khoán.
Khi mới chào sàn vào năm 2009, PVC vẫn đều đặn báo lãi năm sau cao gấp đôi năm trước. Chỉ đến 2011, công ty bất ngờ giảm lãi 63% và từ năm 2012 trở đi chìm ngập trong thua lỗ cả nghìn tỷ đồng.
Trong một văn bản gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, ông Bùi Ngọc Hưng - Phó tổng giám đốc PVC cho biết nguyên nhân chính gây lỗ bắt nguồn từ một số dự án doanh nghiệp đang thi công hoặc đấu thầu bị giãn tiến độ. Sản lượng và doanh thu theo đó xuống thấp trong khi vẫn phải trả chi phí nhân công, khấu hao, chi phí quản lý doanh nghiệp và vay ngân hàng.
Thêm vào đó, một số đơn vị thành viên PVC kinh doanh bất động sản gặp nhiều khó khăn trong công tác tiêu thụ sản phẩm, huy động và thu hồi vốn để thực hiện dự án trong khi vẫn phải chi phí để duy trì hoạt động. Điều này dẫn đến kết quả không như kế hoạch đề ra. Cổ phiếu do công ty niêm yết theo đó cũng gặp ảnh hưởng tương đối nhiều.
Từng nhận xét về PVX, các chuyên gia phân tích tại Công ty Chứng khoán VCBS cho rằng cổ phiếu này nhiều khả năng bị hủy niêm yết do tình hình kinh doanh diễn biến không khả quan, doanh thu và lợi nhuận ngày một suy giảm. Dòng tiền công ty đã bị âm liên tục trong nhiều năm và phải phụ thuộc vào vay nợ, phát hành cổ phiếu bổ sung.
Hơn nữa, cơ cấu nguồn vốn PVC cũng tiềm ẩn khá nhiều rủi ro. Hệ số nợ cao, có xu hướng tăng trong đó nợ ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn (trên 87% tổng nợ). Áp lực nợ ngắn hạn trong bối cảnh kinh doanh thua lỗ tạo ra nhiều nguy cơ đáng lo ngại cho cổ phiếu PVX.
Hiện PVX giao dịch trong diện kiểm soát từ ngày 4/4. Trên thực tế, PVX lẽ ra đã bị hủy niêm yết hồi đầu năm nay nhưng kịp “thoát chết trong gang tấc” nhờ chỉ ra một sai sót về mặt kỹ thuật trên báo cáo tài chính. Sau khi thêm bút toán hoàn nhập dự phòng tài chính, doanh nghiệp chuyển từ lỗ hơn 19 tỷ đồng năm 2011 sang lãi gần 600 triệu đồng.
Theo Luật Chứng khoán năm 2007, đơn vị kinh doanh lỗ 3 năm liên tiếp và tổng số lỗ vượt quá vốn chủ sở hữu sẽ phải rời sàn. Mà theo báo cáo tài chính hợp nhất năm 2013, công ty này tiếp tục lỗ hơn 2.600 tỷ đồng trong năm qua, lỗ lũy kế đến 31/12/2013 là hơn 3.300 tỷ đồng. Việc tìm ra sai sót đã giúp PVX thoát khỏi diện bị kiểm soát và chuyển sang dạng cảnh báo.
Vì nuôi hi vọng PVX hồi sinh, không ít nhà đầu tư tỏ ra sốt ruột và mong muốn công ty tìm giải pháp càng sớm càng tốt. Chị Lan - cổ đông lâu năm bày tỏ “nếu lỗ tiếp năm nay, PVX sẽ bị hủy niêm yết. Lúc đó cổ phiếu không khác gì tờ giấy trắng. Giờ chỉ mong kế hoạch tái cơ cấu của công ty thành công để thu hồi lại vốn, kinh doanh có lãi”.
Trấn an cổ đông, Chủ tịch PVC - ông Bùi Ngọc Thắng thừa nhận doanh nghiệp vẫn còn nhiều khuyết điểm như công tác quản trị chưa khoa học, việc ký kết các hợp đồng còn thiếu chặt chẽ, cách quản lý dòng tiền hay thu hồi vốn tại các đơn vị chưa được tối ưu. Dù vậy, ông cho rằng tái cấu trúc sẽ là chìa khóa để thoát khó khăn.
“Từ 40 công ty gồm 14 đơn vị con, 7 doanh nghiệp đầu tư tài chính, 18 công ty liên kết, chúng tôi sẽ chuyển xuống còn 5 công ty con. Các đơn vị còn lại tiến hành hợp nhất, phá sản hoặc thoái vốn”, ông Thắng nhấn mạnh.
Vị này cũng cho biết thêm mới đây PVC đã thoái vốn khỏi Fecon Mining - đơn vị do công ty sở hữu 15% vốn, tương đương 38 tỷ đồng. Việc rút vốn sẽ giúp PVC bổ sung số tiền thiếu hụt khoảng 45 tỷ đồng.
Ngoài ra, quá trình tái cơ cấu PVC sẽ chịu sự quản thúc chặt chẽ từ cổ đông lớn Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN (chiếm 54% vốn). Ông Nguyễn Thanh Liêm - Thành viên Hội đồng thành viên PVN cho rằng PVC phải phấn đấu gấp 10 lần các đơn vị khác cũng đang thực hiện tái cơ cấu mới mong thành công.
“Đối với những đơn vị trực thuộc tập đoàn người ta chỉ làm 3-4 phần thì với PVC phải tiến hành gấp 10 lần. Phải đưa ra kế hoạch hết sức đột phá mới vực dậy được PVC chứ không thể chỉ bằng giải pháp bình thường”, vị này khẳng định. PVN cũng cam kết không để PVC “chết” bởi “không thể để một đơn vị vừa được phong anh hùng lao động thời kỳ đổi mới chết được”.
Trao đổi với VnExpress, ông Từ Minh Thiện - chuyên viên môi giới tại Công ty Chứng khoán TP HCM (HSC) nhận định “chỉ cần PVC báo lãi qua mức 0, giá cổ phiếu cũng có khả năng lên 10.000 đồng”.
Theo chuyên gia này, một trong những yếu tố khiến PVX tiềm năng là nhờ tính chất đầu cơ, thuộc nhóm cổ phiếu kích thích dòng tiền và cả làm giá. Ngoài ra, bản thân doanh nghiệp niêm yết PVX cũng có cơ hội lớn do là nhóm ngành được Nhà nước bảo hộ và lại là đơn vị độc quyền. “PVN đang có những dự án hợp tác khủng mà hiện nay chỉ có PVC độc quyền tham gia. Nếu giải thể PVC, sẽ không đơn vị nào có thể trở thành đối tác và như vậy là rất khó cho Việt Nam”, ông Thiện chia sẻ.
Theo quan sát của chuyên gia này, chiến lược đầu tư PVX chỉ nên áp dụng trong ngắn hạn và theo phương pháp kỹ thuật. Chẳng hạn tính toán giá trị sổ sách khoảng 3.300 đồng một cổ phiếu, chỉ cần thị giá PVX dưới 4.000 đồng là đã có hiện tượng mua vào rất mạnh.
Tường Vi - Phương Linh