Tại sao 17 doanh nghiệp quyết định lên sàn từ đầu năm, trong bối cảnh kinh tế còn bất ổn, khả năng huy động vốn trên thị trường chứng khoán thấp và nhiều doanh nghiệp đã phải rời sàn?
Hầu hết trong số 17 doanh nghiệp mới lên sàn đó đều là các doanh nghiệp quy mô nhỏ. Công ty cổ phần đá Spilít (SPI) có tổng tài sản chỉ hơn 38 tỷ đồng, Công ty cổ phần xây dựng điện Vneco 8 (VE8) có tổng tài sản 40 tỷ đồng. Ở thái cực ngược thị trường chứng khoán cũng đón nhận doanh nghiệp niêm yết lớn như Tổng công ty Khí Việt Nam (GAS). Tổng tài sản của GAS là hơn 50.000 tỷ đồng, doanh thu hơn 30.000 tỷ đồng.
Trong 6 tháng đầu năm, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp này khá tốt. Chẳng hạn như Công ty cổ phần Supe Phốt phát và hóa chất Lâm Thao (LAS), lợi nhuận sau thuế đạt 259 tỷ đồng, tăng 51% so với cùng kỳ năm trước. Lợi thế của LAS là có bề dày kinh nghiệm 50 năm hoạt động, đã tạo dựng được vị thế trong lòng người tiêu dùng.
Những doanh nghiệp khác cũng có những điểm mạnh của riêng mình. GAS là doanh nghiệp duy nhất phân phối khí thô tại Việt Nam, Công ty cổ phần kỹ thuật nền móng và Công trình ngầm FECON (FCN) hoạt động trong lĩnh vực đặc thù là thiết kế thi công xử lý nền đất yếu.
Niêm yết vào giai đoạn thị trường đi xuống, tuy nhiều tiềm năng nhưng các doanh nghiệp này đều phải tạm thời bỏ qua phương án huy động vốn trên thị trường chứng khoán. Công ty khoáng sản và vật liệu xây dựng Hưng Long (KHL) đã phải hủy bỏ phương án huy động vốn vào giữa tháng 9. Các doanh nghiệp còn lại cũng đều không huy động vốn trong thời điểm này. Nếu có tăng vốn điều lệ thì cũng là phân phối từ lợi nhuận giữ lại.
Nhìn vào mục tiêu dài hạn hơn, việc niêm yết thời điểm này không phải là không có cơ sở. Theo đại diện của FCN, việc niêm yết giúp Fecon quảng bá thương hiệu tới các đối tác truyền thống và cả khách hàng cũng như nhà đầu tư nước ngoài. Hơn nữa, sau khi niêm yết nhà đầu tư sẽ dễ dàng tiếp cận với doanh nghiệp hơn, đó là điều kiện thuận lợi để chúng tôi huy động vốn trong tương lai.
Qua giai đoạn tăng trưởng dựa vào vốn vay, hầu hết doanh nghiệp đều mong muốn tăng cường nội lực, vốn chủ sỡ hữu. Muốn tăng vốn chủ sở hữu thì thị trường chứng khoán vẫn là nơi huy động tốt nhất. Bây giờ chưa huy động được, doanh nghiệp làm điều đó trong tương lai.
Quyết tâm của Bộ Tài chính trong việc đưa những công ty đại chúng vào khuôn khổ đã được thể hiện từ lâu, đây là xu hướng không thể tránh khỏi.
Hơn nữa, tận dụng lúc thị trường vắng vẻ để tiến hành thủ tục niêm yết cũng thuận tiện hơn cho doanh nghiệp. Nếu đợi đến khi ai cũng lên sàn, thị trường không tiêu hóa kịp khối lượng cổ phiếu mới chào sàn. Các doanh nghiệp nhỏ sẽ ít được chú ý hơn.
Một góc nhìn khác cho việc này đó là các cổ đông nội bộ mong muốn thoái một phần vốn. Tại GAS chẳng hạn, Tập đoàn dầu khí Việt Nam đang nắm giữ tới 97% cổ phần. Theo kế hoạch tập đoàn này sẽ chỉ nắm giữ 51% cổ phần tại các công ty con. Như vậy, PVN sẽ bán khoảng 45% cổ phần tại GAS. Rõ ràng việc niêm yết sẽ tạo nhiều thuận lợi hơn cho quá trình thoái vốn khỏi GAS.
Đối với các công ty do tư nhân nắm quyền kiểm soát, như Công ty đầu tư dịch vụ Hoàng Huy (HHS), Chủ tịch Hội đồng quản trị nắm tới 54% số cổ phiếu. Theo quy định của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cổ đông nắm các chức vụ quản lý trong công ty chỉ được bán cổ phiếu 6 tháng sau khi niêm yết. Do vậy, thời gian thị trường xuống thấp cũng là cơ hội tốt để giết thời gian, đến khi thị trường lên, những cổ đông lớn như Chủ tịch HHS có thể ung dung bán ra cổ phiếu.
Theo Nhịp cầu đầu tư