Sau 7 năm hoạt động theo mô hình hàng không giá rẻ (từ năm 2008), lần đầu tiên, Jetstar Pacific (JPA) công bố con số lợi nhuận trong 4 tháng đầu năm 2015 vào khoảng 100 tỷ đồng. Tổng giám đốc Lê Hồng Hà cho rằng con số này tuy khiêm tốn so với các hãng hàng không truyền thống song với JPA lại rất có ý nghĩa. Điều này cho thấy dịch vụ của hãng ngày càng đến gần với người tiêu dùng.
- Trong bối cảnh các hãng hàng không thế giới nói chung liên tục báo lỗ, Jetstar Pacific lại lãi tới 100 tỷ đồng. Ông nói gì về những kết quả này?
- Năm 2012, Vietnam Airlines đảm nhiệm vai trò cổ đông chính tại JPA. Tháng 3/2012 tôi chính thức được điều động về đảm nhiệm vị trí tổng giám đốc. Cùng với sự hỗ trợ tích cực của các cổ đông, chúng tôi bắt đầu thực hiện cuộc cải tổ và tái cơ cấu hoạt động nhằm mục tiêu giảm lỗ, tiến đến hòa vốn và có lãi, tiếp tục kiên định phát triển theo mô hình hàng không giá rẻ. Chỉ trong một năm, chúng tôi chuyển đổi hoàn toàn đội tàu bay Boeing 737 – 400 cũ, có tuổi đời cao sang đội bay mới Airbus A320. Đây là khởi đầu cho nhiều chiến lược tiếp theo, bao gồm công tác điều hành, hoạt động khai thác, đào tạo nguồn nhân lực, sử dụng hiệu quả chi phí... để từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả khai thác. Năm 2014, JPA tiếp tục trẻ hóa đội bay và tiếp tục tăng đội bay lên 11 chiếc vào đầu năm 2015, nhiều đường bay mới được mở để đáp ứng nhiều hơn nhu cầu của khách hàng. Tất cả những hoạt động trên đã giúp cho chúng tôi có những thay đổi tích cực và có kết quả tốt trong 5 tháng đầu năm 2015.
Lợi nhuận trong 5 tháng đầu năm là tin vui đối với tập thể cán bộ, nhân viên JPA. Tuy nhiên chúng tôi cũng nhận định rằng, bên cạnh quá trình tái cơ cấu toàn diện, những kết quả tích cực gần đây có được nhờ môi trường kinh doanh thuận lợi, giá dầu giảm giúp giảm cho chi phí đầu vào, thị trường hàng không nội địa tăng trưởng và sức mua cao hơn. Thị trường hàng không luôn tiềm ẩn nhiều biến động, đây là một kinh nghiệm thực tế nhiều năm qua vì vậy đòi hỏi chúng tôi phải tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chương trình đổi mới để phát triển, phù hợp với bối cảnh thị trường mỗi giai đoạn, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh về giá làm ảnh hưởng đến doanh thu của các hãng hàng không.
Tổng giám đốc Jetstar Pacific - Lê Hồng Hà |
- Tâm lý "chi phí rẻ đi kèm chất lượng thấp" đã ăn sâu vào quan niệm của đại bộ phận người Việt, ông nghĩ sao về điều này?
- Tại thời điểm JPA bắt đầu hoạt động theo mô hình hàng không giá rẻ, người ta đã gọi vui máy bay của chúng tôi là "xe đò biết bay" và cho rằng giá rẻ thường gắn với chất lượng thấp. Chính vì tâm lý đó mà nhiều hãng hàng không giờ đây bên cạnh tiêu chí giá rẻ còn nhấn mạnh đến yếu tố nâng cao chất lượng dịch vụ để làm hài lòng khách hàng, kể cả những người mua vé siêu rẻ. Và hiển nhiên đây cũng là một bài toán không hề dễ ở phân khúc hàng không giá rẻ.
Mới đây, chúng tôi đã triển khai một chương trình hành động lớn với thông điệp “Giá rẻ hàng ngày, hài lòng khi bay”, nhằm mang đến giá trị mới cho cộng đồng khách hàng. Điều này được JPA thực hiện thông qua những nghiên cứu cụ thể, chúng tôi hiểu rằng làm hài lòng khách hàng không chỉ phụ thuộc vào giá vé rẻ, cơ sở vật chất hùng hậu mà trên hết phải là sự hài lòng, ấn tượng đẹp của hành khách về thái độ phục vụ của nhân viên, mang lại sự thoải mái và thuận tiện cho hành khách khi sử dụng dịch vụ bay. Đây cũng là điều chúng tôi đang nỗ lực và triển khai đồng bộ đến toàn thể cán bộ, nhân viên của hãng. Chúng tôi hy vọng thời gian không xa, quan điểm của khách hàng khi tìm đến JPA sẽ không chỉ vì giá rẻ mà còn vì chất lượng dịch vụ.
- Thời gian qua, hành khách còn phàn nàn về tình trạng chậm hủy chuyến bay của các hãng hàng không, hãng đã làm gì để khắc phục tình trạng này?
- Tỷ lệ đúng giờ (OTP, on-time performance) của chúng tôi trong tháng 5 là 82%, hiện chúng tôi đang nỗ lực để đạt mức 85% như đã cam kết với Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải. Trong đó, nhiều biện pháp để cải thiện OTP, thậm chí có giải pháp đi ngược lại với quy mô hàng không giá rẻ là tăng thời gian chờ tại đầu sân bay từ 30 phút lên 35 phút đối với sân bay lớn và sân bay lẻ tăng từ 35 – 40 phút, thời gian “hành trình ” tăng thêm 5 phút nhằm giảm chậm chuyến vì lý do máy bay đến muộn xuất phát từ nguyên nhân tắc nghẽn ở sân bay. Điều này ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hãng hàng không giá rẻ, nhưng chúng tôi chấp nhận để đạt được OTP cao hơn, hướng đến sự hài lòng của khách hàng. Bên cạnh đó, chúng tôi tổ chức các cuộc họp hàng ngày giữa lãnh đạo Công ty và các bộ phận liên quan để đánh giá, rà soát các vấn đề nhằm hạn chế tối đa tình trạng chậm chuyến vì nguyên nhân chủ quan. Có thể nói, chậm hủy chuyến luôn tồn tại trong thực tế khai thác của tất cả các hãng hàng không trên thế giới, chính vì vậy bên cạnh việc nỗ lực cải thiện tính đúng giờ, JPA tiếp tục quan tâm đến thái độ ứng xử, phục vụ tận tâm của nhân viên và hỗ trợ hành khách trong trường hợp chuyến bay bị chậm.
- Tại thời điểm JPA bắt đầu hoạt động theo mô hình giá rẻ, hãng từng cam kết giá vé luôn rẻ hơn thị trường 10%, chiến lược kinh doanh của hãng thời gian tới là gì?
- Cam kết giá rẻ được chúng tôi cụ thể hóa bằng chính sách công bố từ khi lần đầu tiên kinh doanh mô hình hàng không giá rẻ tại Việt Nam. Điều này nhận được sự ủng hộ, và cơ sở để yên tâm đối với khách hàng có nhu cầu tiết kiệm chi phí đi lại bằng đường hàng không. Phương châm của chúng tôi luôn nỗ lực mang đến cho khách hàng ngày càng nhiều cơ hội tiết kiệm chi phí đi lại trên cùng chặng bay, thời điểm và cùng hạng ghế. Bên cạnh cam kết cung cấp giá vé rẻ hơn thị trường 10% vốn đã trở thành thương hiệu của JPA, phát huy nội lực để mang lại giá trị mới cho khách hàng, bảo đảm an toàn chuyến bay, tiết kiệm chi phí và tăng số lượng vé rẻ, chúng tôi còn phối hợp cùng Vietnam Airlines và Qantas Airways triển khai nhiều kế hoạch hợp tác để tăng thêm lợi ích cho khách hàng. Cụ thể như, khách hàng mua vé JPA loại vé Max và Plus (linh hoạt, đổi ngày miễn phí...) được cộng điểm thưởng khách hàng thường xuyên của Qantas Airways. Vietnam Airlines triển khai bán vé chuyến bay của chúng tôi, thời gian tới khách hàng mua vé JPA cũng sẽ được cộng điểm trong Chương trình Bông Sen Vàng – GLP của Vietnam Airlines. Đây cũng là lợi thế của chúng tôi ở phân khúc hàng không giá rẻ trong xu hướng mở rộng thị trường quốc tế.
- Thời gian gần đây, các hãng hàng không đề cập đến khái niệm "bầu trời mở ASEAN", JPA có hành động nào cụ thể cho xu hướng hội nhập và cạnh tranh vào thị trường chung này?
- Cạnh tranh là điều tất yếu trên thị trường. Trong lĩnh vực hàng không cũng không ngoại lệ, đặc biệt là trong điều kiện JPA đang triển khai kế hoạch phát triển mạng đường bay nội địa và quốc tế trong khu vực. Điều này đòi hỏi chúng tôi phải từng bước chuẩn bị phù hợp với từng giai đoạn phát triển của thị trường. Bao gồm bảo đảm phát triển nguồn lực từ đội bay, đào tạo nhân lực, chất lượng khai thác, dịch vụ... Đồng thời phát huy lợi thế của Jetstar Group – thương hiệu hàng không giá rẻ hàng đầu khu vực châu Á – Thái Bình Dương để nâng cao hiệu quả khai thác, kết nối mạng bay liên tục mở rộng, nâng cao chất lượng phục vụ và cung cấp nhiều tiện ích thuận lợi với giá vé rẻ hợp lý cho khách hàng. Không chỉ góp phần kích thích nhu cầu đi lại tại Việt Nam, JPA sẽ tiếp tục phát triển thị trường, thu hút khách quốc tế đến Việt Nam sử dụng chuyến bay JPA. Hiện chúng tôi đã triển khai 25 đường bay nội địa và quốc tế và sẽ tiếp tục mở rộng mạng bay và tăng trưởng đội bay Airbus A320/A321.
- Nhưng trên thực tế, các sự cố hàng không thời gian qua khiến tâm lý người dân có phần e ngại việc đi lại bằng đường hàng không, trong khi nhu cầu lại rất lớn, ông có lời khuyên gì cho khách hàng của mình?
- Một thực tế là, vận tải hành khách bằng đường hàng không luôn được đánh giá là phương tiện vận chuyển an toan toàn nhất. Theo thống kê của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), tỷ lệ tai nạn khi đi máy bay là 0,72/một triệu hành khách, tỷ lệ rất thấp so với các phương tiện vận chuyển khác như ôtô (6,75/một triệu hành khách) hay tàu hỏa (2,02/một triệu hành khách).
Hiện nay, chúng tôi đang vận hành và nỗ lực phát huy tính hiệu quả của Hệ thống Quản lý An toàn (SMS – Safety Management System). Đây là hệ thống được xây dựng theo các tiêu chuẩn của Chương trình An toàn Hàng không quốc gia Việt Nam (SSP), Hiệp hội vận tải hàng không thế giới (IATA), Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), Hãng hàng không quốc gia Australia – Qantas Airways và đã được Cục Hàng không Việt Nam phê chuẩn. SMS cho phép chúng tôi chuẩn đoán, phân tích và chủ động phòng ngừa các rủi ro, nguy cơ tiềm ẩn trong khai thác tàu bay. Những công cụ chính của hệ thống SMS mà chúng tôi đang áp dụng là Quản lý rủi ro, Quản lý thay đổi, Hệ thống báo cáo và Văn hóa An toàn. Tất cả các thay đổi trong khai thác như là tiếp nhận tàu bay, thay đổi quy trình, mở thêm đường bay mới đều được đánh giá và phân tích qua Hệ thống quản lý rủi ro (Risks Management). Từ đó, Hội đồng quản lý thay đổi (Change Management) có thể đưa ra những quyết định nhằm bảo đảm an toàn tối đa.
Bên cạnh đó, Công ty còn triển khai các hội đồng an toàn đến các Khối như kỹ thuật, khai thác mặt đất và hàng hóa, khai thác bay, phi công và tiếp viên nhằm phổ biến, tiếp nhận và xử lý các thông tin an toàn. Đặc biệt là trong công tác đảm bảo an toàn bảo dưỡng tàu bay. Văn hóa an toàn (Safety Culture) và Văn hóa Công bằng (Just Culture) cũng được phổ cập đến toàn bộ cán bộ, nhân viên nhằm khuyến khích báo cáo qua hệ thống OSCAR (Operational Safety & Company Advisory Reporting) để từ đó có thể đánh giá, điều tra nhằm bảo đảm an toàn tối đa cho hoạt động khai thác.
Chúng tôi tin rằng, không chỉ tại JPA, mà các hãng hàng không đều đang áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn trong hoạt động khai thác.
- Ông nhận định gì về thị trường hàng không trong thời gian tới?
- Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường hàng không có tiềm năng phát triển nhanh với dân số trên 90 triệu. Năm 2014 tăng trưởng khoảng 21% so với 2013, dự báo năm 2015 tiếp tục tăng trưởng. Đặc biệt là nhóm hành khách nhạy cảm về giá, đi lại bằng tiền cá nhân. Điều này cũng làm gia tăng cạnh tranh về giá trên thị trường do cung ứng tăng mạnh, các hãng tăng thêm tàu bay, riêng JPA dự kiến tăng 3 - 4 máy bay mỗi năm. Không chỉ trên thị trường nội địa, thị trường quốc tế cũng có những chuyển biến tích cực, nhu cầu đi lại du lịch, kinh doanh và thăm thân nhân tăng, bên cạnh đó việc mở cửa bầu trời ASEAN mang đến cả cơ hội và áp lực cạnh tranh cho các hãng hàng không. Người tiêu dùng sẽ có nhiều cơ hội bay với giá rẻ, và chất lượng dịch vụ tiếp tục được cải thiện thông qua cạnh tranh, đây cũng là điều mà JPA đang thực hiện.
Thu Ngân