Dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh hôm nay được các vị đại biểu Quốc hội đem ra mổ xẻ. Đại biểu Ngô Văn Minh, đoàn Quảng Nam nhận định vốn của doanh nghiệp Nhà nước là tiền của nhân dân, bởi vậy cần đưa ra giải pháp để doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả. Doanh nghiệp Nhà nước có vốn lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng, thuộc thẩm quyền quản lý của Chính phủ, Thủ tướng các bộ ngành giám sát, tuy nhiên, vai trò của Nhà nước đối với các "ông lớn" chưa rõ nét.
Vị đại biểu tỉnh Quảng Nam dẫn chứng, đơn cử, xác định trên giá trị sổ sách, tính đến 31/3/2013, Vietnam Airlines có tài sản 2,7 tỷ USD. Trong số này, giá trị phần vốn nhà nước là 10.567 tỷ, tương đương 507 triệu USD. Theo ông Minh, việc định giá tài sản quá lớn, bài toán đặt ra là làm sao để quản lý được dòng vốn Nhà nước. Bởi vậy, dự thảo Luật cần tách bạch rõ chức năng đại diện chủ sở hữu, thẩm quyền hội đồng quản trị, hội đồng thành viên của doanh nghiệp Nhà nước.
SCIC thu lãi lớn nhờ sở hữu cổ phiếu Vinamilk. |
Vị đại biểu tỉnh Quảng Nam cho rằng, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC), đơn vị đại diện vốn Nhà nước tại doanh nghiệp nhưng lại rót vốn vào ngân hàng, cảng biển, Vinamilk để lấy lãi là điều bất hợp lý.
Nguyên nhân khiến đại biểu Quảng Nam bức xúc bắt nguồn từ việc năm 2013, SCIC tích lũy thêm hơn 1.400 tỷ đồng cổ tức của Vinamilk thông qua cổ phiếu VNM, cao hơn năm 2012 gần 426 tỷ đồng. Mới đây, doanh nghiệp còn tuyên bố nâng tỷ lệ cổ tức cả năm 2013 từ 34% lên 40%. Với lợi thế là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu ngành sữa, Vinamilk được xem như cổ phiếu "vàng" của SCIC.
Không hài lòng với việc SCIC lãi lớn nhờ Vinamilk, đại biểu Đỗ Thị Huyền Tâm (đoàn Bắc Ninh) cho rằng, sau khi rót vốn đầu tư vào các lĩnh vực khác, SCIC đã không phát triển theo mô hình mà ban đầu Bộ Tài chính giao. “Đây là đồng vốn của Nhà nước nên chúng tôi muốn được đầu tư đúng mục đích và có hiệu quả”, bà Tâm bức xúc.Theo bà Tâm, cần tách SCIC ra khỏi Bộ Tài chính để doanh nghiệp này hoạt động như một công ty niêm yết.
Đồng tình với bà Tâm, đại biểu Ngô Văn Minh kiến nghị, phải có tổ chức độc lập để đại diện cho Quốc hội, Chính phủ tại các doanh nghiệp Nhà nước. “Doanh nghiệp đầu tư vào đâu, lĩnh vực nào cần báo cáo Quốc hội để Quốc hội quản lý tốt đồng vốn của Nhà nước một cách hiệu quả”, ông Minh kiến nghị.
Số đông các đại biểu đồng tình với việc cần có đơn vị độc lập chuyên biệt để quản lý, sử dụng vốn nhà nước. Điều này xuất phát từ thực tiễn các bộ ngành địa phương trong quản lý sử dụng vốn này chưa chặt chẽ, còn dàn trải nợ đọng. Đại biểu Võ Kim Cự (Hà Tĩnh) cho rằng cần có một cơ quan quản lý độc lập thay vì SCIC. "Thực tế thời gian qua việc quản lý các doanh nghiệp nhà nước, Tập đoàn kinh tế còn gặp nhiều điều bất cập. Doanh nghiệp Nhà nước có vốn nghìn tỷ đồng cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, bởi đó là tài sản quốc gia”, ông cho hay.
Tại phiên thảo luận nhiều ý kiến đề xuất nên hạn chế tối đa việc doanh nghiệp Nhà nước thành lập đơn vị mới. Ngoài ra cần xem xét chế độ lương thưởng trong doanh nghiệp. Dự thảo luật quy định quỹ thưởng dành cho người quản lý song theo một số ý kiến người lao động mới chính là nhân tố làm nên thành quả công ty. Bởi vậy cần có quỹ thưởng cho tập thể người lao động trong đó có người quản lý thay vì quỹ dành riêng cho các “sếp”.
Hoàng Lan