Qua 3 năm thực hiện thí điểm giai đoạn một, đến nay công tác triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng cơ bản đã hoàn thành theo yêu cầu đặt ra về mặt tiến độ. Kết quả đạt được tuy còn khiêm tốn (gần 60 gói thầu thực hiện thành công), nhưng đáng khích lệ. Về cơ bản, hệ thống đã đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật để tiếp nhận việc thực hiện đăng tải thông tin kế hoạch đấu thầu (gần 800), thông báo mời thầu (hơn 20.000) với sự tham gia đăng ký của hơn 1.100 bên mời thầu và hơn 400 nhà thầu. Đây là cơ sở để đưa hoạt động đấu thầu qua mạng, trong đó có việc tự đăng tải thông tin đấu thầu của bên mời thầu dần đi vào thực tiễn.
VNPT - một trong những đơn vị đầu tiên thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng. |
Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, hệ thống này đã có thêm 74 gói thầu đấu thầu qua mạng (so với 55 gói thầu trong 3 năm từ 2009 đến năm nay). Hệ thống đấu thầu điện tử đã có hơn 30.000 thông báo mời thầu, hơn 1.000 kế hoạch đấu thầu và số lượng người dùng đăng ký sử dụng hệ thống hơn 3.500 bên mời thầu và hơn 1.000 nhà thầu.
Về pháp lý, việc ban hành Thông tư 17/2010/TT-BKH ngày 22/7/2010 và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm. Đây sẽ là bài học kinh nghiệm quan trọng cho việc thực hiện đấu thầu qua mạng trong thời gian tới và là tiền đề cho việc soạn thảo quy định về đấu thầu qua mạng, một bộ phận không thể tách rời của Luật đầu tư công, mua sắm công (sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu năm 2015) trong năm nay, theo yêu cầu của Quốc hội.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn thí điểm với quy mô áp dụng tại 3 cơ quan: UBND TP Hà Nội, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam; Tập đoàn Điện lực Việt Nam gia. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng được một hệ thống vận hành cơ bản để đáp ứng nhu cầu thí điểm. Hệ thống đã đạt hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu về quy mô, dung ượng đường truyền. Hệ thống đấu thầu điện tử thử nghiệm đáp ứng yêu cầu đăng tải thông tin đấu thầu trên mạng.
Trong giai đoạn phát triển hệ thống, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động tiếp nhận công nghệ hạ tầng khóa công khai (PKI - công nghệ được sử dụng để chứng thực người dùng hệ thống) từ Hàn Quốc và trực tiếp quản lý việc cấp phát miễn phí thí điểm chứng thư số cho các đối tượng tham gia đấu thầu qua mạng. Tuy nhiên, do công nghệ PKI dùng cho chữ ký điện tử và mã hóa dữ liệu là công nghệ mới tại Việt Nam; đồng thời mã nguồn của công nghệ này không được chuyển giao trong giai đoạn thí điểm dẫn đến khó khăn trong việc vận hành kỹ thuật, đặc biệt khi áp dụng hệ thống trên phạm vi rộng.
Mặt khác, những quy định cụ thể về tỷ lệ đấu thầu qua mạng cần được ban hành. Ví dụ, quy định địa phương phải có khoảng 30% dự án thực hiện đấu thầu qua mạng, tiến tới 40%, hoặc hơn nữa… trong các năm tiếp theo. Bên cạnh đó, việc ban hành chế tài rõ ràng, cụ thể đối với gói thầu quy định đấu thầu qua mạng, như trường hợp bên mời thầu không tuân thủ sẽ không công nhận kết quả trúng thầu là cần thiết.
Ngoài ra, trong giai đoạn hai (từ nay đến năm 2015), hệ thống đấu thầu điện tử đã được xây dựng sẽ được mở rộng hơn, áp dụng cho nhiều đơn vị cơ quan hơn. Do vậy, việc hoàn thiện một hệ thống đấu thầu điện tử với đầy đủ các chức năng bao gồm: đấu thầu điện tử (E-bidding) mua sắm điện tử (E-shopping), hợp đồng điện tử (E-contracting), thanh toán điện tử (E-payment) là quan trọng. Và để thành công trong giai đoạn này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo với Chính phủ, đề nghị nâng số cơ quan, đơn vị, địa phương áp dụng đấu thầu qua mạng từ 3 đơn vị thí điểm ban đầu lên 15 đơn vị trong năm nay.
(Nguồn: Cục Quản lý Đấu thầu - Bộ Kế hoạch Đầu tư)