Thực tế nêu trên được đại diện Bộ Tài chính chia sẻ tại cuộc họp báo chuyên đề về chuyển đổi doanh nghiệp Nhà nước, diễn ra chiều 16/3. Trả lời câu hỏi của VnExpress xung quanh câu chuyện gia đình Thứ trưởng Công Thương - Hồ Thị Kim Thoa sở hữu khoảng 35% vốn điều lệ tại Công ty bóng đèn Điện Quang (bà Thoa từng là lãnh đạo doanh nghiệp giai đoạn 2000-2010), đại diện Cục Tài chính Doanh nghiệp cho biết việc này một phần xuất phát từ quy định mua bán cổ phiếu sau cổ phần hoá theo thoả thuận, từng được áp dụng trước năm 2015.
Cụ thể, theo Phó cục trưởng Đặng Quyết Tiến, với quy định tại Nghị định 64/2002 về chuyển doanh nghiệp Nhà nước thành công ty cổ phần, việc cán bộ mua cổ phần khi doanh nghiệp Nhà nước chuyển đổi được khuyến khích. "Khi đó Đảng viên, cán bộ Nhà nước phải đi đầu trong việc mua cổ phần. Sau này thực hiện theo thị trường thì quy định cũng thay đổi theo", ông Tiến nói thêm.
Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa và gia đình sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 700 tỷ đồng tại Điện Quang. |
Cụ thể hơn, theo ông Nguyễn Duy Long - Trưởng phòng Đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp, với cơ chế cổ phần hoá thí điểm từ năm 1992, lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia, người có khả năng cống hiến... được mua cổ phần theo 2 tiêu chuẩn: Một là theo số năm công tác trong khu vực Nhà nước (như áp dụng với tất cả cán bộ, nhân viên). Hai là căn cứ theo số năm công tác còn lại thì được mua ưu đãi thêm, theo mức tương đương giá đấu giá thành công.
"Khi tiến hành cổ phần hoá năm 2005 thì lãnh đạo, người lao động tại Công ty cổ phần Điện Quang cũng được quyền mua cổ phần ưu đãi theo phương thức này", ông Long giải thích.
Tuy nhiên, việc ưu tiên bán vốn theo thỏa thuận như vậy đã dẫn tới hiện tượng mua bán cổ phần trong nội bộ doanh nghiệp, như trường hợp gia đình lãnh đạo Điện Quang sau này sở hữu số cổ phần trị giá hàng trăm tỷ, nên từ năm 2015, cơ chế này đã được thay đổi. Cụ thể theo Nghị định 91/2015, việc bán vốn tại công ty cổ phần đã niêm yết phải theo 3 bước: đấu giá công khai, chào bán cạnh tranh và cuối cùng mới là thoả thuận (nếu các bước trên không thành công).
“Đã đấu giá công khai thì người mua cũng được công khai và cạnh tranh sòng phẳng với nhau. Điều này tránh việc thoả thuận giữa 2 bên. Trước đây, nếu lãnh đạo doanh nghiệp muốn bán cho ông A thì họ có thể xây dựng chính sách, điều kiện có lợi cho ông A”, ông Đặng Quyết Tiến giải thích.
Về vấn đề tài sản của cán bộ, đại diện Bộ Tài chính cho biết theo quy định tại Luật Phòng chống tham nhũng, lãnh đạo là công chức, viên chức Nhà nước phải kê khai khối tài sản hằng năm.
"Đã là cán bộ Nhà nước thì phải công khai thông tin tài sản, tiền lương, thu nhập. Nếu có tài sản 100 triệu đồng nhưng sau một thời gian tăng lên vài tỷ thì cũng phải đặt câu hỏi về mức độ minh bạch của tài sản đó. Hiện các cơ quan kiểm tra đã vào cuộc làm rõ", ông Tiến chia sẻ.
Trong một báo cáo gần đây, Bộ Công Thương cho biết số cổ phần Công ty Bóng đèn Điện Quang mà bà Hồ Thị Kim Thoa đang sở hữu có từ trước khi được bổ nhiệm làm Thứ trưởng và tài sản đã được kê khai đầy đủ hằng năm.
Năm 2016, các thành viên gia đình Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa sở hữu gần 35% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang (Mã CK: DQC), tương đương khoảng 700 tỷ đồng tính theo thị giá hiện tại. Trong đó, riêng bà Thoa nắm gần 1,7 triệu cổ phiếu, tức khoảng 100 tỷ đồng.
Ngày 24/1, Thủ tướng có quyết định khiển trách bà Hồ Thị Kim Thoa, Thứ trưởng Công Thương. Đây là kỷ luật hành chính. Trước đó vào tháng 10/2016, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng đã kỷ luật khiển trách đối với bà vì vi phạm liên quan tới công tác cán bộ, có phần trách nhiệm về các vi phạm, khuyết điểm của Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2011-2016. Cá nhân bà Thoa được cho là có trách nhiệm trong việc đồng ý với đề xuất tiếp nhận, bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh trái quy định; thực hiện không đúng nguyên tắc, quy định khi ký quyết định bổ nhiệm và điều động một số cán bộ. Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa từng giữ chức Tổng giám đốc, rồi Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang từ năm 2000 đến 2010. |