Là doanh nghiệp luôn dẫn đầu bảng về lợi nhuận đến từ các công ty liên kết, tuy nhiên, báo cáo tài chính bán niên của Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (mã REE) cho thấy doanh thu tăng nhẹ nhưng lợi nhuận từ công ty liên kết không khả quan.
Theo đó, lợi nhuận liên kết của REE nửa đầu năm chỉ đạt xấp xỉ 2 tỷ đồng, chưa bằng 0,5% cùng kỳ năm ngoái. Riêng quý II, REE còn lỗ từ công ty liên kết gần 70 tỷ. Theo giải trình từ doanh nghiệp, kết quả này chủ yếu bắt nguồn từ biến động lợi nhuận quá lớn của Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại trong quý II so với cùng kỳ năm trước.
REE sở hữu 22,37% cổ phần Nhiệt điện Phả Lại, tương đương gần 1.180 tỷ đồng. Báo cáo tài chính quý II cho thấy, Phả Lại lỗ hơn 48 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm ngoái còn lãi trên 357,6 tỷ đồng. Theo đánh giá từ bộ phận phân tích của Chứng khoán VPBank, tình hình kinh doanh trong năm nay của Nhiệt điện Phả Lại vẫn là dấu chấm hỏi do giá bán điện năm 2014 cho EVN chưa được thống nhất. Sản lượng điện đề ra của doanh nghiệp này cũng thấp hơn 10% so với mức năm ngoái do các nhà máy nhiệt điện mới đi vào hoạt động làm gia tăng cạnh tranh.
Lợi nhuận sau thuế quý II của REE chỉ đạt 205,7 tỷ đồng, giảm 20% so với cùng kỳ. EPS giảm nhiều hơn 25%, đạt 778 đồng do lượng cổ phiếu REE tăng. Danh mục đầu tư vào công ty liên kết, tại thời điểm cuối quý cho thấy REE đã thoái vốn khỏi Thủy điện Thác Bà (TBC) nhưng lại ghi nhận nắm giữ 32% vốn của Cấp nước Tân Hiệp với giá trị đầu tư hơn 17 tỷ đồng. Vì thế, tổng giá trị đầu tư đến cuối quý giảm 147 tỷ đồng, xuống còn 2.701 tỷ đồng với 15 đơn vị từ sản xuất điện, cơ điện, than và nước.
Biến động lợi nhuận ở Nhiệt điện Phả Lại khiến lãi quý II từ công ty liên kết của REE âm 70 tỷ đồng. Ảnh: PL. |
Trong quý II, Tổng công ty phân bón và hóa chất dầu khí (Mã CK: DPM) gia tăng phần lỗ từ công ty liên kết. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của tổng công ty đạt 2.494 tỷ đồng, giảm gần 30% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế 320,6 tỷ đồng, giảm 3 lần so với cùng kỳ. Đặc biệt, lỗ từ công ty liên kết là 48 tỷ đồng, cao gấp đôi cùng kỳ năm ngoái, lũy kế 6 tháng đầu năm lỗ từ công ty liên kết lên 112,5 tỷ đồng.
Ngoài nguyên nhân lỗ từ công ty liên kết, đơn vị này cho hay lợi nhuận quý II giảm còn do giá bán hàng giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước, trong khi giá khí mua vào quý II tăng 20% so với cùng kỳ. Mặt khác, lãi suất tiền gửi liên tục biến động khiến doanh thu tài chính quý II giảm 35% so với cùng kỳ.
Là đại gia lớn trong lĩnh vực bất động sản, hiếm khi lỗ từ công ty liên kết, nhưng quý II năm nay Tập đoàn Vingroup (Mã CK: VIC) cũng báo lỗ ở hạng mục này. Theo báo cáo tài chính quý II, doanh thu thuần hợp nhất của công ty đạt 7.692 tỷ đồng, tăng 25% so với quý I và tăng 258% so với cùng kỳ năm trước. Nhưng lợi nhuận trước thuế quý II công ty chỉ đạt 1.663 tỷ đồng, giảm 67,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, quý II, lợi nhuận từ công ty liên kết âm 22,2 tỷ đồng, trong khi năm ngoái đơn vị này lãi 29,1 tỷ đồng.
Thống kê của VnExpress.net và đối tác cung cấp dữ liệu VNDirect cũng cho thấy, trong số hơn 200 doanh nghiệp đã công bố báo cáo tài chính quý II, 45 đơn vị báo lỗ ở hạng mục công ty liên kết, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí có những đơn vị nhiều năm liền lãi từ công ty liên kết tăng nhưng nay lại giảm mạnh.
Chẳng hạn như Công ty cổ phần phát triển xây dựng (Mã CK: DIG) nếu các năm trước lãi từ công ty liên kết "cứu vớt" cho tình hình kinh doanh khó khăn của công ty thì năm nay lãi từ hạng mục này chỉ đạt 262,5 triệu đồng, khiến lũy kế 6 tháng lỗ 111 triệu đồng, giảm 69 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Hay, Công ty cổ phần Khách sạn và Dịch vụ Đại Dương (Mã CK: OCH) quý II năm nay lợi nhuận từ công ty liên kết cũng giảm gần một nửa, khiến lũy kế 6 tháng đầu năm không hề ghi nhận lãi từ hạng mục trên.
Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển nhận định đầu tư liên kết chưa thực sự gia tăng lợi ích cho cả hai bên. Trước kia, khi kinh tế tăng trưởng nóng, nhiều đơn vị dễ sinh lời nhờ đem vốn đầu tư sang doanh nghiệp khác. Nhưng hiện nay doanh nghiệp cần có chiến lược dài hơi và phải cân nhắc kỹ mới đạt hiệu quả cao.
Hình thức đầu tư liên kết vẫn được xem là lựa chọn tối ưu cho doanh nghiệp trong công cuộc tìm kiếm thêm lợi nhuận, nhưng ông Hiển cho rằng các công ty có thể khai thác thế mạnh từ hai phía bằng cách kết hợp. “Chẳng hạn một bên có thương hiệu, bên kia có công nghệ, thị trường thì cùng nhau hợp tác. Phương thức này rất tốt để giúp doanh nghiệp lớn gia tăng hiệu quả”, ông Hiển chia sẻ.
Điều quan trọng nhất là phải so sánh, lựa chọn rất kỹ đối tác, đồng thời kiểm tra tính hiệu quả, độ tin cậy của đội ngũ điều hành công ty. Ngoài ra, doanh nghiêp cũng cần lưu ý đến hình ảnh và tính hiệu quả cho cả công ty mẹ. “Phải tính toán kỹ, nếu việc đầu tư chỉ là thuần liên kết, không giúp ích nhiều về mặt hình ảnh cho công ty mình cũng như đơn vị mẹ thì phải hết sức cân nhắc”, ông Hiển nhấn mạnh.
Hồng Châu-Tường Vi