Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp Nhà nước nợ lớn, lâm vào cảnh mất khả năng thanh toán gây nguy cơ thất thoát vốn Nhà nước, Thủ tướng mới đây đã ký ban hành Nghị định về quản lý nợ của doanh nghiệp do Nhà nước nắm 100% vốn. Theo đó, các doanh nghiệp sẽ phải xây dựng và ban hành quy chế quản lý nợ để theo dõi kịp thời tiến độ thu hồi và xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân đối với từng khoản nợ.
Trong trường hợp không ban hành đúng hạn quy chế quản lý nợ, lãnh đạo doanh nghiệp sẽ bị coi là chưa hoàn thành nhiệm vụ, không được trích quỹ thưởng viên chức quản lý và chỉ được hưởng 80% lương hàng tháng. Trường hợp quá chậm, bị đôn đốc hơn một lần mà chưa ban hành thì sẽ bị miễn nhiệm.
Doanh nghiệp Nhà nước sẽ phải xây dựng quy chế quản lý nợ. Ảnh: HH |
Về xử lý các khoản nợ khó đòi, Nghị định cho biết trước hết doanh nghiệp phải trích lập dự phòng, tìm biện pháp xử lý thu hồi nợ nhưng cũng phải tính đến chia sẻ khó khăn với khách nợ thông qua các hình thức khoanh, giãn, xóa và mua bán nợ. Với trường hợp vượt quá khả năng, doanh nghiệp phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền để giải quyết.
Định kỳ 6 tháng và kết thúc năm tài chính, cùng với việc lập và nộp báo cáo tài chính, báo cáo giám sát, doanh nghiệp phải báo cáo chủ sở hữu về tình hình quản lý và thu hồi nợ, xử lý nợ tồn đọng, khả năng và tình hình thanh toán nợ.
Nếu lãnh đạo doanh nghiệp không xử lý kịp thời các khoản nợ không thu hồi được sẽ bị kỷ luật. Trường hợp dẫn đến làm thất thoát vốn Nhà nước, lãnh đạo và người có liên quan sẽ phải đền bù, chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có quyền bán nợ trên cơ sở tham khảo giá của tổ chức định giá, giá thị trường và phải lập phương án bán nợ, nhưng không được để thất thoát vốn Nhà nước. Trường hợp bán nợ dẫn tới doanh nghiệp bị lỗ, mất vốn, giải thể, phá sản thì lãnh đạo và người liên quan trực tiếp phải bồi thường và bị xử lý theo pháp luật.
Về phía doanh nghiệp đi vay, các đơn vị này phải đảm bảo hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 3 lần. Khi có nhu cầu huy động vốn vượt quy định để đầu tư các dự án quan trọng, doanh nghiệp phải xây dựng phương án cụ thể, xác định rõ kế hoạch trả nợ, cân đối dòng tiền... và chịu trách nhiệm về hiệu quả dự án. Doanh nghiệp cũng chỉ được chi các quỹ khen thưởng, phúc lợi sau khi thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác đến hạn trả.
Nghị định có hiệu lực từ 1/2/2014.
Nợ tồn đọng là các khoản nợ phải thu đã quá hạn thanh toán. Trong khi đó, nợ phải thu khó đòi là khoản nợ đã quá hạn trên 6 tháng hoặc các khoản nợ chưa đến hạn nhưng khách nợ đã lâm vào tình trạng phá sản, đang làm thủ tục giải thể, người nợ mất tích, bỏ trốn, đang bị cơ quan pháp luật truy tố, giam giữ, xét xử, đang thi hành án hoặc đã chết. Nợ không có khả năng thu hồi là các khoản nợ phải thu quá thời hạn thanh toán hoặc chưa đến thời hạn thanh toán, song khách nợ đã giải thể, phá sản, ngừng hoạt động, không có khả năng chi trả hoặc đã chết; khách nợ được cơ quan thẩm quyền xóa nợ hoặc các khoản nợ phải thu đã quá hạn thanh toán từ một năm trở lên nhưng đối tác đã kinh doanh thua lỗ liên tục 3 năm và quá khó khăn, không có khả năng thanh toán. Nợ không có khả năng thanh toán là các khoản nợ đến hạn và quá hạn mà doanh nghiệp không có khả năng trả. |
Phương Linh