Đầu năm 2016, Bộ Xây dựng thực hiện quyết định của Thủ tướng về việc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước của Tổng công ty Sông Đà tại Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long về cho Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem).
Bộ Xây dựng cũng phê duyệt phương án tái cơ cấu tổ chức, tiêu thụ và khoản vay nợ theo hướng kiến nghị các ngân hàng, Quỹ tích luỹ Bộ Tài Chính và các đối tượng khác giãn và hoãn thời gian trả nợ đối với các khoản quá hạn, giảm lãi suất và hỗ trợ tài chính, cơ chế đặc thù cho Xi măng Hạ Long.
Giữa tháng 2/2016, doanh nghiệp này chính thức trở thành công ty con của Vicem sau khi hoàn tất thủ tục chuyển giao hơn 64,5 triệu cổ phần (tương ứng 65,76% vốn điều lệ). Tại thời điểm bàn giao, vốn điều lệ của Xi măng Hạ Long là 982 tỷ nhưng lỗ luỹ kế hơn 3.000 tỷ đồng.
Nợ phải trả của Vicem tăng đột biến từ khi nhận chuyển giao cổ phần Xi măng Hạ Long. |
Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2016 của Vicem lần đầu thể hiện chi tiết các khoản vay nợ “khủng” của Xi măng Hạ Long từ 2011 đến nay.
Tính đến cuối năm, tổng nợ phải trả của Vicem là 25.162 tỷ đồng, tăng hơn 4.000 tỷ so với thời điểm đầu năm. Khoản tăng đột biến này phát sinh từ khi Tổng công ty hợp nhất doanh nghiệp mới, được ghi nhận vào vay và nợ thuê tài chính nợ ngắn hạn.
Hiện, khoản vay quá hạn của Xi măng Hạ Long là 2.183 tỷ đồng. Trong đó, nợ đến hạn phải trả cho Tổng công ty Sông Đà hơn 997 tỷ đồng. Theo hợp đồng giữa hai bên, toàn bộ khoản vay này sẽ được hoàn trả vào cuối năm 2016, nhưng trước đó Vicem đã có văn bản đề nghị đối tác điều chỉnh nội dung hợp đồng với các điều khoản như thời hạn trả nợ gốc trong vòng 10 năm và bắt đầu từ năm 2017, lãi suất trong thời gian trả nợ là 0% một năm.
Theo Vicem, việc đưa ra các đề nghị này được căn cứ theo tờ trình của đơn vị chủ quản gửi Thủ tướng về phương án tái cơ cấu Xi măng Hạ Long. Vicem cũng không hạch toán và ghi nhận chi phí lãi vay của năm trước cho đối tác theo hợp đồng ban đầu.
Ngoài ra, trong số 6 khoản vay quá hạn của doanh nghiệp này thì có đến 3 khoản vay thông qua chủ cũ là Tổng công ty Sông Đà. Đáng chú ý trong số này có khoản vay gần 950 tỷ đồng của Quỹ tích luỹ Bộ Tài chính với lãi suất 4,29% một năm, được thế chấp bằng tài sản thuộc trạm nghiền của công ty.
Báo cáo tài chính cũng cho thấy, Vicem còn ghi nhận thêm 334 tỷ đồng phí bảo lãnh và lãi vay phải trả cho những khoản vay quá hạn thanh toán của Xi măng Hạ Long. Trong đó, có 297 tỷ đồng đến từ các bên cho vay là Quỹ tích luỹ Bộ Tài chính, Ngân hàng Đầu tư Bắc Âu (NIB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Natixis và 4 ngân hàng thương mại đồng tài trợ khác.
Vicem cũng ghi nhận 342 tỷ đồng lãi vay dài hạn Xi măng Hạ Long phải trả cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam, chi nhánh tỉnh Quảng Ninh. Số tiền này không bao gồm các khoản phạt chậm trả lãi và gốc vay tính đến cuối năm. Căn cứ theo chủ trương của Chính phủ về việc xử lý nợ xấu đối với các dự án vay vốn tín dụng đầu tư phát triển nhà nước, phía nhà băng cũng trình đơn vị chủ quản xoá toàn bộ lãi phạt trên lãi chậm trả và lãi phạt trên gốc quá hạn tính đến 31/12/2015 ước tính khoảng 74,5 tỷ đồng.
Phương Đông