Ngân hàng Công thương Việt Nam – đơn vị thường không dẫn đầu về lãi suất tiết kiệm tiền đồng, đang để lãi suất các kỳ hạn từ 1-12 tháng ở 14% một năm như các nhà băng nhỏ. Đây cũng là mức chung với hầu hết các ngân hàng lớn nhỏ trên thị trường đang áp dụng.
Ở giai đoạn thị trường tiền tệ hoạt động bình thường, lãi suất tiết kiệm kỳ hạn dài sẽ cao hơn kỳ hạn ngắn; nhưng trong giai đoạn khó khăn về khả năng thanh toán, các nhà băng sẽ huy động kỳ hạn ngắn cao. Còn hiện nay, các kỳ hạn từ 1-12 tháng đều tuân thủ theo mức trần tối đa là 14% một năm mà Ngân hàng Nhà nước quy định.
Tất cả các ngân hàng hiện phải huy động tiết kiệm với lãi suất 14% một năm. Ảnh: Hoàng Hà |
Ông Phan Đào Vũ, Tổng giám đốc Ngân hàng cổ phần Bảo Việt cho biết, trong những giai đoạn đặc biệt, việc Ngân hàng Nhà nước áp dụng những biện pháp mang tính hành chính để quản lý thị trường là cần thiết.
Theo chuyên gia này, trong cả trường hợp lạm phát năm 2011 lên tới 10-12%, thì mức lãi suất 14% đã đảm bảo thực dương cho người gửi tiền. Trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều khó khăn, việc để lãi suất tăng quá cao sẽ không tốt. Ông này cho biết, nhiều nước trên thế giới còn có tỷ lệ lãi suất thực âm đối với tiền gửi chứ không có mức thực dương lớn như ở Việt Nam.
Đồng tình với ý kiến cho rằng không nên để lãi suất tăng quá cao nhưng tổng giám đốc một nhà băng cổ phần cho rằng, nếu cùng huy động ở một mức lãi suất thì tổ chức tín dụng nhỏ sẽ không thể cạnh tranh được với ngân hàng lớn bởi uy tín và mạng lưới đều không bằng. Ông này nói vui: “Để giúp ngân hàng nhỏ huy động được thì cần phải có thêm một biện pháp là yêu cầu người gửi tiền không được tập trung gửi vào nhà băng lớn”.
Trước khi có thông tư quy định về mức trần lãi suất huy động 14% một năm với tiền đồng, nhiều tổ chức tín dụng còn lách luật để huy động với mức cao hơn bằng các biện pháp khuyến mại. Kể từ khi có quy định rõ ràng về mức 14% sẽ không được kèm khuyến mại, cộng với việc xử lý 2 nhà băng vi phạm quy định, các ngân hàng đều ngại việc lách luật.
Khi khó huy động từ dân cư, một số nhà băng đã tìm tới thị trường liên ngân hàng. Nguồn tin từ một nhà băng cổ phần cho biết, trong nhiều ngày gần đây, mức lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng đã vượt mức 20% một năm. Tuy nhiên, các mức lãi suất báo cáo vẫn chỉ ở mức 14% một năm dù thị trường liên ngân hàng không phải chịu các ràng buộc chặt chẽ như tiền gửi từ dân cư.
Vị lãnh đạo nhà băng này cho biết: “Ai cũng hiểu là nếu thiếu vốn để thanh toán thì phải vay ở một nơi nào đó, nếu không là dân cư thì phải là doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính. Khi mình huy động 14% mà không được thì chắc chắn phải vay người khác với lãi suất cao hơn chứ không thể ngồi yên”. Ông này bổ sung thêm, khi lãi suất trên thị trường liên ngân hàng liên tục giữ ở mức cao, “sóng ngầm” sẽ lan sang huy động tiết kiệm từ dân cư.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong tuần từ 5-11/3 chủ yếu là kỳ hạn ngắn (qua đêm, 1 tuần), đặc biệt là giao dịch qua đêm, với tổng doanh số giao dịch 2 kỳ hạn này chiếm 74,7% tổng doanh số. Mức lãi suất qua đêm tiền đồng được báo cáo là 13,38% một năm. Tuần trước đó (từ 26/2-4/3), giao dịch cũng tập trung vào kỳ hạn ngắn với tỷ lệ giao dịch qua đêm là 46,6% với mức lãi suất trung bình 12,48% một năm.
Tổng doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong kỳ đến ngày 9/3/2011 bình quân đạt khoảng 22.944 tỷ đồng và 685 triệu USD mỗi ngày, lần lượt tăng 17% và 9% so với tuần trước đó.
Trao đổi với VnExpress.net, một lãnh đạo cấp cao của Ngân hàng Nhà nước cho biết, cơ quan này có ghi nhận việc tăng vay mượn giữa các nhà băng trên thị trường liên ngân hàng trong những ngày gần đây. Tuy nhiên, ông này đánh giá tình hình thị trường bình thường và mọi việc vẫn trong vòng kiểm soát. “Lãi suất qua đêm trên thị trường liên ngân hàng lên cao sẽ là một nhân tố khiến tăng trưởng tín dụng giữ ở mức hợp lý hơn”, ông này nói.
Hoàng Ly