Ngành kinh doanh hàng giả đang bùng nổ trên toàn cầu. Nguy hiểm hơn, nó đang dần dịch chuyển từ những sản phẩm vô hại như giày hay túi xách sang dược phẩm và thuốc trừ sâu, đe dọa đến sức khỏe người dùng. Theo số liệu của Hiệp hội công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ (FH), ngành công nghiệp này chiếm khoảng 5% - 9% thị trường toàn cầu, với doanh thu gần 500 tỷ euro (650 tỷ USD), gấp nhiều lần nạn buôn bán người (mại dâm và bóc lột lao động chỉ thu gần 7 tỷ euro).
Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) cũng ước tính năm 2008, lượng thuế thất thoát và chi phí an sinh xã hội đã đội thêm 125 tỷ USD, chỉ riêng tại các nước phát triển. Số việc làm bị cắt giảm vì hàng giả cũng lên tới 2,5 triệu. Năm 2015, ICC dự đoán giá trị hàng giả trên toàn thế giới sẽ vượt 1.700 tỷ USD, tương đương 2% GDP toàn cầu.
Đồng hồ Thụy Sĩ bị làm nhái ngày càng tinh vi. Ảnh: Swiss Info |
Theo danh sách 10 mặt hàng được làm giả nhiều nhất thế giới năm 2012 đăng trên CNN, đồng hồ xếp thứ 7 với doanh thu bán lẻ lên tới 112,7 triệu USD. Tuy nhiên, số hàng giả bị bắt chỉ tương đương 8,4 triệu USD (5%).
Đồng hồ giả thường được sản xuất tại châu Á (chủ yếu là Trung Quốc), sau đó gửi đi châu Âu, châu Phi và châu Mỹ bằng vận chuyển quá cảnh qua một số nước. Trong đó, Dubai là một trong số mười đầu mối quan trọng. Hàng giả xuất phát từ đây thường xuyên bị bắt giữ tại biên giới các nước phương Tây, trong đó có Thụy Sĩ - quê hương của các thương hiệu đồng hồ cao cấp như Patek Philippe và Rolex.
Đồng hồ giả còn được mua bán trực tuyến dưới nhiều hình thức, đặc biệt là đấu giá tại 2 website Alibaba và DHgate (Trung Quốc). Trong đó có số lượng lớn các đồng hồ mang nhãn hiệu Thụy Sĩ.
Michael Friedman, một chuyên gia đồng hồ tại hãng đấu giá Antiquorum cho biết ăn bớt vật liệu và dùng thiết bị rẻ tiền là nguyên nhân phổ biến khiến đồng hồ giả nhẹ hơn và không hoạt động tốt. Tuy nhiên, công nghệ hiện đại ngày nay vẫn có thể sản xuất ra loại hàng giả ở mức độ chi tiết đến kinh ngạc. Vì thế, một trong những cách tốt nhất để nhận biết đồng hồ thật là kiểm tra vỏ hộp và giấy chứng nhận để so sánh xem các số seri có khớp nhau hay không.
Là quốc gia có ngành công nghiệp đồng hồ là mũi nhọn, hàng giả và nạn đánh cắp bản quyền nói chung gây tổn thất kinh tế cho Thụy Sĩ khoảng 2 tỷ franc (2,1 tỷ USD), theo Hiệp hội công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ (FH). Vì vậy, năm 2005, Phòng Thương mại Quốc tế Thụy Sĩ đã hợp tác với Viện sở hữu trí tuệ Thụy Sĩ để thành lập Diễn đàn Thụy Sĩ ngăn chặn hàng giả và đánh cắp.
Ngày Thụy Sĩ chống hàng giả (22/3) cũng được tổ chức hàng năm nhằm thức tỉnh người dân về vấn nạn này. Các kết quả sẽ được đánh giá và công bố vào ngày 22/3 tại Đại học Nghệ thuật và Thiết kế Lausanne (Thụy Sĩ).
Với khẩu hiệu Ngăn chặn nạn đánh cắp (Stop Piracy), ngày này năm nay được thực hiện dưới sự bảo hộ của Diễn đàn Thụy Sĩ ngăn chặn hàng giả và đánh cắp, có sự tham gia của Hiệp hội công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ (Federation de l’industrie horlogere suisse - FH) và Quỹ chế tác đồng hồ (Fondation de la haute horlogerie). Hình thức mới là tổ chức cuộc thi sáng tạo các áp phích hoặc phim ngắn về đề tài chống hàng giả. Ban giám khảo gồm những nhân vật nổi tiếng của Thụy Sĩ và quốc tế sẽ chấm thi, công bố và trao thưởng là các đồng hồ có giá trị cho những người đoạt giải.
Nam Hy - Thùy Linh