1. Biểu tình Chiếm Phố Wall
Chiếm Phố Wall là một chuỗi phong trào biểu tình bắt nguồn từ tháng 9/2011 tại New York. Khởi đầu, nó chỉ là những cuộc biểu tình lẻ tẻ của một nhóm hoạt động xã hội, nhằm vào trung tâm tài chính sầm uất nhất nước Mỹ là Phố Wall.
Nguyên nhân sâu xa của cuộc biểu tình này là nền kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục trì trệ sau 3 năm kể từ khi rơi vào suy thoái. Từ trước đến nay, các ông chủ tại Phố Wall bị lên án vì vẫn nhận mức lương khổng lồ khi những người khác chật vật trong khủng hoảng. Do đó, những người biểu tình đã nhắm vào Phố Wall đầu tiên để đổ trách nhiệm và thể hiện sự thất vọng về tình hình kinh tế.
Phoing trào Chiếm Phố Wall tuy rầm rộ nhưng vẫn thiếu thông điệp nhất quán. Ảnh: inquisitr.com |
Dần dần, phong trào chiếm phố Wall còn lan sang các nước khác như Anh, Đức, Italy hay New Zealand với quy mô lớn không kém. Tuy nhiên, do thiếu một thông điệp rõ ràng nên những cuộc biểu tình này hầu như chưa đi đến đâu hay tạo ra kết quả rõ rệt. Thị trường tài chính lẫn các nền kinh tế cũng ít chịu ảnh hưởng sau những cuộc biểu tình nói trên.
2. Lần đầu tiên Mỹ tụt hạng tín nhiệm
Lần đầu tiên trong lịch sử, nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bị đánh tụt hạng tín nhiệm từ AAA xuống AA+, theo xếp hạng của hãng Standard & Poor's vào đầu tháng 8. Sự kiện này đã gây ra cú sốc cho toàn nước Mỹ, còn Standard & Poor's cũng lao đao vì Mỹ "đe dọa" sẽ cho điều tra chất lượng xếp hạng của tổ chức này.
Barack Obama đứng trước nhiều thách thức trong cuộc bầu cử tới do kinh tế Mỹ chưa thể phục hồi. Ảnh: CNN |
Đã 3 năm kể từ khi sa lầy vào cuộc khủng hoảng nhà đất và tài chính lớn nhất kể từ những năm 1930, nền kinh tế Mỹ vẫn chưa thế ngóc đầu dậy. Theo các dự báo, triển vọng phục hồi trong năm 2012 vẫn mờ mịt, thậm chí còn đối diện nguy cơ vỡ nợ. Đây là lý do khiến Ngân hàng Trung ương nước này quyết định duy trì lãi suất ở mức thấp kỷ lục thêm một thời gian. Những thách thức này khiến chính quyền Barack Obama gặp khó khi cuộc bầu cử mới đang đến gần. Một cuộc khảo sát vừa được thực hiện cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông này đang xuống thấp chưa từng thấy.
3. Hai Thủ tướng mất chức vì khủng hoảng nợ châu Âu
Cuộc khủng hoảng nợ châu Âu nổ ra rầm rộ từ năm ngoái và từ đó đến nay đã kéo theo hàng loạt nạn nhân từ Ireland, Hy Lạp đến Italy, Tây Ban Nha. Tiêu điểm của cuộc khủng hoảng năm nay là tại Italy, Thủ tướng Silvio Berlusconi bị buộc phải từ chức khi chi phí vay nợ của nước này đã lên mức cao nhất trong kể từ khi đồng euro ra đời. Sự kiện này là cú chuyển mình lịch sử của Italy vì ông Silvio Berlusconi đã tại vị tới 17 năm và được xem là thành trì không thể công phá bất chấp hàng loạt "xì căng đan" như tham nhũng, gái gọi, thâu tóm quyền lực.
"Triều đại" của Thủ tướng Italy Silvio Berlusconi đã bị lật đổ do ông này không cứu nổi đất nước thoát khỏi khủng hoảng nợ công. Ảnh: guardian.co.uk |
Còn tại Hy Lạp, Thủ tướng George Papandreou cũng tình nguyện rút lui nhường chỗ cho một chính phủ liên hợp khi Hy Lạp nỗ lực giành gói cứu trợ từ EU và IMF. Hai sự kiện này cho thấy các thành viên châu Âu đang nỗ lực hết sức nhằm tự cứu mình ra khỏi vũng lầy.
4. Đại gia đầu tiên phá sản vì khủng hoảng tài chính Châu Âu
Ông Jon Corzine, Giám đốc điều hành của MF Global. Ảnh: AFP |
Sang tháng 11, thị trường tài chính rúng động với tin đại gia tài chính MF Global đã trở thành nạn nhân "khủng" đầu tiên trong cuộc khủng hoảng nợ công. Là một trong những đại gia môi giới đến từ Mỹ, MF Global đã phá sản khi ôm quá nhiều nợ xấu của châu Âu. Cho đến khi nộp đơn xin bảo hộ, tổng tài sản kể cả các công ty con của MF Global đã lên gần 41 tỷ USD trong khi nợ cũng gần 40 tỷ USD. Đây là nạn nhân khủng đầu tiên của Mỹ "chết" vì nợ châu Âu và cũng là vụ phá sản lớn thứ bảy tính về tài sản trong lịch sử Mỹ. Sự sụp đổ này khiến nhà đầu tư càng hoài nghi về khả năng phục hồi của khu vực đồng tiền chung trong tương lai gần.
5. Giá vàng và dầu nhảy vọt lên mức kỷ lục
Giá vàng năm 2011 tiếp tục lập đỉnh mới |
Năm 2011 tiếp tục chứng kiến đà leo thang mạnh mẽ của thị trường hàng hóa, từ vàng, bạc, dầu thô đến các mặt hàng khác. Ngay từ đầu năm, những cuộc nội chiến liên miên tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi đã đưa giá dầu lên 100 USD mức cao nhất trong vòng hai năm rưỡi. Còn thị trường vàng thì liên tục lập kỷ lục này đến kỷ lục khác từ giữa năm và đạt đỉnh cao nhất lịch sử ở 1.920 USD vào tháng 9, tăng tới 500 USD một ounce so với ngày đầu năm. Đà tăng của vàng được giải thích là do cuộc khủng hoảng nợ tại châu Âu ngày một xấu đi. Tuy nhiên vào cuối năm, cũng chính nguyên nhân này khiến giá hạ nhiệt và mất tới 300 USD so với đỉnh cao.
6. Trật tự kinh tế thế giới tiếp tục dịch chuyển
Brazil trở thành nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới và được dự báo sẽ nhảy lên thứ 5 trong tương lai gần. Ảnh: AP |
Sau khi tuyên bố vượt qua Đức để trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2009, Trung Quốc đã chính thức vượt qua Nhật Bản để leo lên vị trí thứ 2 vào tháng 2 năm nay. Một thành viên khác thuộc nhóm BRICS (bao gồm Trung Quốc, Brazil, Nga, Ấn Độ và Nam Phi) là Brazil cũng vượt Anh để trở thành nền kinh tế lớn thứ 6 vào tháng 10. Theo các dự báo, Brazil có thể sẽ còn vượt Đức để đứng thứ 5 vào năm 2020. Sự vươn lên mạnh mẽ của các gương mặt mới nổi khiến cục diện kinh tế thế giới ngày một khác đi. Cùng lúc đó, những bậc tiền bối như Mỹ, Đức vẫn chưa nhìn thấy tương lai trong cuộc khủng hoảng nợ, khủng hoảng tài chính.
7. Kinh tế Trung Quốc đối mặt với nhiều thách thức
Nền kinh tế Trung Quốc đã có một năm chững lại sau khi tăng trưởng thần tốc giữa thời kỳ suy thoái toàn cầu. Ảnh: Businessweek |
Trung Quốc là một trong những điểm sáng hiếm hoi trong cuộc khủng hoảng tài chính thế giới bắt đầu từ năm 2008, với tốc độ tăng trưởng luôn duy trì ở mức cao. Tuy nhiên, sang năm 2011, nền kinh tế này bắt đầu bộc lộ những tín hiệu kém khả quan. Chỉ số giá tiêu dùng liên tục leo thang và đạt đỉnh 6,5% vào tháng 7, khó đạt mục tiêu 4% mà Thủ tướng Ôn Giao Bảo đặt ra hồi đầu năm. Nhiều tổ chức, bao gồm IMF cảnh báo bong bóng bất động sản tại đây có thể vỡ bất cứ lúc nào, sau một thời gian giá nhà đất tại 35 thành phố tăng trưởng với tốc độ 100% mỗi năm. Để đối phó với việc kinh tế phát triển quá nóng, trong vòng một năm tính đến tháng 10 vừa rồi, Bắc Kinh đã 5 lần nâng lãi suất cơ bản và 9 lần tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng. Những nỗ lực trên bắt đầu đem lại kết quả, với tốc độ lạm phát tháng 9 đi chậm lại sau khi leo lên đỉnh cao hồi tháng 7, đồng thời GDP 3 quý đầu năm cũng giảm dần..
8. Thảm họa động đất, sóng thần, hạt nhân khiến kinh tế Nhật lao đao
Nhật Bản tan hoang sau thảm họa kép động đất, sóng thần. Ảnh: hehivedaily.com |
Nền kinh tế Nhật, vốn chìm trong giảm phát từ năm ngoái, đến đầu năm nay tiếp tục lao đao với thảm họa kép động đất, sóng thần vào đầu tháng 3. Hàng loạt nhà máy bị hư hại, gián tiếp ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế thế giới khi Nhật Bản là nguồn cung lớn các sản phẩm như ôtô, link kiện, đồ điện tử. Nghiêm trọng hơn, sóng thần đã phá hủy hoàn toàn nhà máy điện hạt nhân Fukushima, gây ra cuộc khủng hoảng hạt nhân lớn nhất kể từ sau thảm họa Chernobyl.
Những thảm họa liên tiếp đã khiến Nhật thiệt hại hàng trăm tỷ USD, và còn mất thêm vài trăm tỷ USD nữa để tái thiết đất nước. Cũng chính sự cố này khiến nước Nhật phải tung thêm một gói kích thích tiếp theo vào tháng 10 nhằm vực dậy nền kinh tế. Riêng cuộc khủng hoảng hạt nhân, vốn gây ra mối lo về thực phẩm nhiễm xạ, có thể mất hàng chục năm nữa mới khắc phục xong hậu quả.
Thanh Bình
* Kinh tế Mỹ dưới góc người biểu tình 'Chiếm phố Wall' - Taichinh.vnexpress.net * Nhìn lại một năm 'bão táp' của vàng - Taichinh.vnexpress.net * Những hệ lụy khủng khiếp nếu Hy Lạp vỡ nợ - Taichinh.vnexpress.net * Trung Quốc định thành lập ngân hàng ASEAN - Taichinh.vnexpress.net * Nợ công Nhật sắp vượt 13.500 tỷ USD - Taichinh.vnexpress.net |