Sửa chữa đường dây. Ảnh: Hoàng Hà. |
Tại tờ trình Chính phủ hôm 31/7, Bộ Công nghiệp nhấn mạnh, Đề án thành lập Công ty Cổ phần mua bán điện do Tổng công ty Điện lực VN (EVN) đề xuất đã không nhận được sự đồng tình từ các bộ Nội vụ, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính và nhiều cơ quan đơn vị khác.
Trong đó, Bộ Nội vụ đề nghị xem xét thành lập công ty mua bán điện theo mô hình công ty hạch toán độc lập và đi kèm với ban hành các cơ chế tài chính, trợ giá để đảm bảo không bị lỗ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì cho rằng nên xem xét thành lập đơn vị mua bán điện dưới hình thức công ty TNHH một thành viên 100% vốn nhà nước để phục vụ phát triển thị trường điện và đảm bảo các mục tiêu xã hội.
Còn Bộ Tài chính thẳng thừng tuyên bố: "Không đồng ý với đề xuất thành lập Công ty cổ phần Mua bán điện do mô hình này không đảm bảo thực hiện nhiệm vụ chính trị về an ninh cung cấp điện". Bên cạnh đó, cơ quan này cũng đề nghị xem xét thành lập công ty mua bán điện dưới hình thức doanh nghiệp trực thuộc EVN hoạt động theo mô hình hạch toán phụ thuộc từ nay đến năm 2010. Sau 2010, khi đã có đầy đủ các cơ chế giá thay đổi theo chi phí đầu vào mới tính chuyện chuyển mô hình hoạt động sang mô hình công ty cổ phần.
Sau khi tập hợp các ý kiến từ các bộ ngành, lãnh đạo Bộ Công nghiệp đề nghị Chính phủ không phê duyệt Đề án thành lập Công ty cổ phần Mua bán điện mà giao cho EVN tiếp tục thực hiện chức năng của người mua điện duy nhất như hiện nay. Bộ Công nghiệp sớm hoàn thành đề án phát triển thị trường điện cạnh tranh để trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 9 tới.
Ngoài ra, Bộ Công nghiệp sẽ chủ trì cùng Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ đạo EVN đánh giá và rút kinh nghiệm việc cổ phần hóa các nhà máy, đơn vị phân phối điện trong thời gian vừa qua. Trên cơ sở đó đề xuất giải pháp cụ thể cho giai đoạn tiếp theo.
Theo đề án thành lập Công ty Cổ phần mua bán điện do EVN đề xuất hồi cuối tháng 5, thay vì bán điện cho EVN như hiện nay, các nhà sản xuất sẽ bán điện cho Công ty cổ phần Mua bán điện theo hợp đồng. Sau đó, doanh nghiệp này bán buôn điện cho các đơn vị phân phối, bán lẻ điện cho khách hàng sử dụng điện lớn và xuất nhập khẩu điện năng...
Công ty Mua bán điện tổng hợp nhu cầu chung của toàn hệ thống và các chi phí đầu vào mua điện, tính toán sản lượng bán (được phân bổ theo giờ cao thấp điểm) và các mức giá trong từng tháng với các công ty điện lực để đạt mức lợi nhuận hợp lý trong cả năm. Công ty có thể lỗ trong các tháng cao điểm của mùa khô, nhưng bù lại sẽ lãi trong các tháng mùa mưa. Cơ quan quản lý Nhà nước sẽ giám sát, quyết định tỷ lệ lãi cho phép hàng năm, mức giá bán buôn bình quân năm của công ty...
Tuy nhiên, đề án vừa đưa ra đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ phía các bộ ngành, thậm chí lãnh đạo Ngân hàng Thế giới (WB) còn thẳng thắn phê bình: "Đây là quyết định không khôn ngoan có thể dẫn đến độc quyền trong mua bán điện, có hại cho người tiêu dùng".
Hồng Anh