Nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế được Chính phủ đề cập khá rõ trong Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2015. Theo đó, các đột phá sẽ tập trung vào 3 khu vực là đầu tư công, doanh nghiệp Nhà nước và hệ thống tài chính - ngân hàng. Kế hoạch này đã nhận được khá nhiều ý kiến đóng góp từ các đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận buổi chiều.
Đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm đến vấn đề tái cấu trúc nền kinh tế. Ảnh: Hoàng Hà |
Một trong những đối tượng tái cơ cấu được các đại biểu quan tâm nhất là ngân hàng, bởi theo đại biểu Nguyễn Bá Thanh (Đà Nẵng): “Tăng trưởng của kinh tế Việt Nam thời gian qua có đóng góp quan trọng của ngân hàng, nhưng sự bất ổn nếu có xảy ra trong tương lai thì cũng sẽ bắt đầu từ những ngân hàng yếu kém”.
Theo đại biểu Thanh, yếu kém của hệ thống ngân hàng thời gian qua bắt nguồn từ việc cho ra đời, nâng cấp hàng loạt nhà băng trong khi công tác quản lý còn yếu. “Một ngân hàng thành lập có vốn khoảng nghìn tỷ, huy động thêm 10.000 tỷ nữa rồi nhẹ nhàng rút tiền của mình. Lấy 10.000 tỷ của 'thiên hạ' đi buôn bất động sản. Giá đất sau đó rớt thê thảm, đến hạn không có tiền trả cho người gửi thì đua nhau đẩy lãi suất huy động lên cao”, ông Thanh phân tích.
Một hệ lụy khác của các hoạt động đầu tư của các ngân hàng cũng được đại biểu của thành phố Đà Nẵng nêu ra là tỷ lệ nợ xấu tăng cao. Số liệu báo cáo là 75.000 tỷ đồng nhưng đại biểu Thanh cho rằng có thể lớn hơn. “Ngay trong 75.000 tỷ này cũng có xấp xỉ 50% là nợ rất xấu, tức là xấu đến mức không còn khả năng thu hồi được”, đại biểu này nhận xét.
Trước thực tế đó, đại diện lãnh đạo của thành phố Đà Nẵng cho rằng tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó có tái cơ cấu ngân hàng là việc cần làm ngay. Tuy nhiên, trong quá trình đó, cần hết sức chú ý tới an toàn hệ thống. Còn theo đề xuất của đại biểu Lê Thanh Vân (Hải Phòng) tái cấu trúc ngân hàng hiện nhất thiết phải bắt đầu từ tái cấu trúc nguồn vốn tự có, thông qua các hình thức như mua lại, cổ phần hóa…
Cũng liên quan đến tài cấu trúc nền kinh tế, đại biểu Lê Đình Khanh (Hải Dương) cho rằng bên cạnh 3 đối tượng mà Chính phủ để xuất, nhất thiết phải đẩy mạnh quá trình đổi mới bộ máy Nhà nước, hệ thống giáo dục, thang bảng lương…
Theo phân tích của đại biểu Khanh, trong mấy năm qua, quá trình tái cơ cấu bộ máy quản lý hành chính đã được đẩy mạnh, nhưng thực tế vẫn có nhiều nơi hết sức cồng kềnh. Hệ quả là quản lý chồng chéo, dựa dẫm, đùn đẩy, thiếu hiệu quả. Trong khi đó, hệ thống đào tạo cũng nảy sinh nhiều bất cập, nguồn nhân lực không đáp ứng đủ yêu cầu phát triển. Hệ thống lương, trợ cấp chưa tương xứng và không khuyến khích được người lao động. Đây là những trở lực không nhỏ đối với quá trình phát triển.
“Tái cấu trúc là cấu trúc lại, sắp xếp lại, thực chất là sửa sai, cắt bỏ những cái thừa, cái cản trở sự phát triển. Nó có thể ảnh hưởng đến lợi ích của nhiều nhóm đối tượng, nhiều bộ, ngành… nên đòi hỏi phải có sự thống nhất từ lãnh đạo. Thậm chí, cần có một nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này”, đại biểu Khanh đề xuất.
Nhật Minh