Bộ Tài chính vừa gửi văn bản tới các bộ ngành có liên quan đề nghị góp ý cho biểu thuế nhập khẩu đối với nhiều phụ tùng, linh kiện xe tải loại trên dưới 5 tấn theo cam kết WTO và ASEAN. Việc điều chỉnh thuế theo cam kết được cho là sẽ tác động đáng kể đến các nhà sản xuất Việt Nam.
Theo cam kết ASEAN thì đến năm 2018, các loại xe thu gom phế thải, xe thiết kế chở bê tông, xi măng... sẽ áp dụng chung thuế suất nhập khẩu ưu đãi 0%, trong khi cam kết WTO đến giai đoạn cuối cùng là 20-25%. Thời điểm cắt giảm cuối cùng theo WTO chính là cuối năm nay - 2010.
Đối với dòng xe tải, mức cam kết 50-70% WTO vào năm 2014 hoặc 2017 tùy theo trọng lượng của xe. Thuế suất hiện hành đối với dòng xe này hiện là 80%.
Vinaxuki được coi là một trong số các hãng sản xuất xe tải hàng đầu Việt Nam. |
Bộ Tài chính cho rằng xe tải là tư liệu sản xuất của doanh nghiệp sử dụng để vận chuyển hàng hóa nên thuế suất hiện hành đối với loại dưới 5 tấn là 80% và từ 6 đến 10 tấn 54-55% là quá cao. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt hiện tiếng là nhà sản xuất nhưng mới dừng lại ở việc lắp ráp những phần chính của ôtô như động cơ, còn lại vẫn nhập khẩu. Do vậy, Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh giảm thuế đối với xe tải theo hướng chỉ chênh lệch với bộ linh kiện, phụ tùng khoảng 10-15%. Đây là mức chênh lệch phù hợp vừa đảm bảo cam kết, nhưng không ảnh hưởng nhiều đến doanh nghiệp sản xuất trong nước.
Dù trong văn bản lấy ý kiến các đơn vị có liên quan, Bộ Tài chính đã "trấn an" rằng việc điều chỉnh thuế không ảnh hưởng đến công nghiệp sản xuất trong nước, thế nhưng, đại diện một số doanh nghiệp vẫn bày tỏ sự lo lắng. Một trong những hãng sản xuất xe tải hàng đầu trong nước là Vinaxuki đã có ngay văn bản phản đối việc điều chỉnh thuế này.
Chỉ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Ôtô Xuân Kiên (Vinaxuki) - Bùi Ngọc Huyên nói thẳng rằng việc Bộ Tài chính nói điều chỉnh thuế như trên vẫn bảo hộ được sản xuất trong nước là chưa xác thực. Theo ông, các mức thuế mà cơ quan này đưa ra không chỉ ảnh hưởng tới chi phí đầu vào, gây khó khăn cho các nhà sản xuất mà còn tác động tới vấn đề tài chính, kinh tế xã hội.
Ông Huyên dẫn chứng xe lắp ráp trong nước đang sử dụng ác quy, săm, lốp, kính, ghế, thép, một số chi tiết cao su, nhựa, sơn, hoá chất, vật tư hàn . . . do Việt Nam sản xuất và chiếm 20% tỷ lệ nội địa hoá. Trong khi đó, phần lớn giá bán các linh kiện do nhà máy sản xuất trong nước cung cấp, đều cao hơn so với giá của nước ngoài. Bởi lẽ nguyên liệu của các nhà máy sản xuất linh kiện trên đều phải nhập khẩu phần lớn và chịu thuế nhập khẩu trên giá thành sản phẩm đến doanh nghiệp đều cao hơn so với mua từ nước ngoài từ 20%-40%. Điển hình như thép mặt trắng để dập cabin xe và thùng xe phải chịu 05% thuế nhập khẩu. Do vậy, dư địa chênh lệch 10% mà Bộ Tài chính đưa ra không đủ bù đắp chi phí mua các linh kiện, nguyên liệu trong nước, lương công nhân, khấu hao thiết bị...
Theo ông Huyên, chủ trương của Chính phủ là khuyến khích sản xuất trong nước, ưu tiên phát triển công nghệ cao. Một số công ty trong nước đang nội địa hoá theo lộ trình nên nếu áp dụng mức thuế này sẽ dẫn đến nhiều doanh nghiệp phải đóng đóng cửa hoặc phá sản. Và như vậy, công nhân thất nghiệp của các công ty này sẽ lên đến hàng chục nghìn người chưa kể hàng vạn công nhân của các nhà máy sản xuất linh kiện, nguyên liệu phụ trợ cùng hệ thống bảo hành và tiêu thụ sản phẩm.
Một số doanh nghiệp khác cũng cho rằng hiện nay mỗi năm nhà sản xuất xe hơi trong nước nộp ngân sách. Bản thân họ cũng đã đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng cho dây chuyền sản xuất. Các dự án đầu tư cũng được Nhà nước thẩm định có tính đến lộ trình áp dụng cam kết ASEAN và WTO đến năm 2018. Nếu Bộ Tài Chính bất ngờ hạ thuế đột ngột từ 80% xuống 30% cho xe tải dưới 5 tấn và từ 55% xuống 25% cho xe tải từ 5tấn đến 10 tấn thì làm ảnh hưởng rất lớn tới sức tích cực đầu tư mạnh vào nội địa hoá phụ tùng ôtô theo cam kết với Chính phủ đến năm 2018 khi ra nhâp WTO.
Nặng nề hơn nữa chính sách thuế này sẽ “bóp chết” nền công nghiệp sản xuất ôtô. Và Việt Nam sẽ trở thành đất nước không có nền công nghiệp ôtô phát triển, và là quốc gia nhập khẩu tiêu thụ ô tô nước ngoài... Hơn nữa số thuế thu được từ thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc còn thấp hơn các loại thuế thu được từ các công ty sản xuất trong nước. Cũng theo cam kết gia nhập WTO thì thuế suất của ô tô dưới 10 tấn là 55% đến 70% đến năm 2018. Nhưng Bộ Tài chính hạ thuế nhập khẩu nguyên chiếc từ 25% - 30% như dự thảo thì thấp hơn một nửa so với cam kết của biểu thuế WTO 2018.
Từ những phân tích kể trên, doanh nghiệp đặt câu hỏi: Liệu có nên cắt giảm quá mạnh thế không?
Theo số liệu thống kê của Bộ Tài chính, 8 tháng đầu năm 2010, tổng số lượng xe tải nhập khẩu là 9.109 chiếc với giá trị là 219,4 triệu USD, chủ yếu là xe trên 20 tấn. Các loại xe khác có tổng trọng lượng có tải từ 20 tấn đến 45 tấn (trừ xe tự đổ) sẽ được tách riêng để nâng từ mức 8% lên thuế suất 15%. Mức thuế này chênh với thuế nhập khẩu linh kiện là 10%.
Bộ Tài chính cho biết ngoài xe tải, thuế suất nhập khẩu xe con nguyên chiếc cũng sẽ sẽ đồng loạt giảm trong vài năm nữa. Theo cam kết, thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ ASEAN sẽ còn 0% vào năm 2018.
Theo đó, các loại ôtô phải cắt giảm thuế suất xuống 70% sau 7 năm kể từ khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Tức là đến năm 2014, thuế xe nguyên chiếc nhập khẩu từ các nước thành viên của WTO sẽ giảm từ 83% hiện nay xuống 70%. Dòng xe chở người có dung tích xi-lanh từ 2,5 lít trở lên đến năm 2019 sẽ giảm thuế suất từ 90% xuống 52%.
Riêng dòng xe 2 cầu giảm nhanh hơn với mức cam kết còn 47% vào năm 2009. Tuy nhiên, để tránh gian lận nên các loại sẽ chở người sẽ được đưa về cùng một mức thuế 47% vào năm 2017.
Hồng Anh