Theo báo cáo về tình hình xuất nhập khẩu hai tháng đầu năm tại cuộc họp với các tập đoàn, Tổng công ty về giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu kiềm chế nhập siêu do Bộ Công Thương tổ chức sáng nay, nhập siêu hai tháng đầu năm là 2,16 tỷ USD bằng 24,4% kim ngạch xuất khẩu. Ước nhập siêu 3 tháng đầu năm vào khoảng 3,51 tỷ USD với tỷ lệ nhập siêu trên xuất khẩu là 25%.
Trong khi kim ngạch xuất khẩu 2 tháng đạt 8,68 tỷ USD, giảm 0,5% so với cùng kỳ năm 2009 thì kim ngạch nhập khẩu hai tháng đạt 11 tỷ USD, tăng 44,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo số liệu sơ bộ, kim ngạch nhập khẩu tháng 3 ước đạt 6,5 tỷ USD tăng 28,2% so với tháng 2. Tổng kim ngạch nhập khẩu 3 tháng đầu năm ước đạt 17,525 tỷ USD, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm 2009.
Trong quá trình thực hiện lộ trình giảm thuế cùng mở cửa thị trường, thì nhập siêu vẫn là thách thức rất lớn. Ảnh: Hoàng Hà. |
Quốc hội đã thông qua mục tiêu phấn đấu kiềm chế nhập siêu năm 2010 ở mức 20%. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng, việc đạt mục tiêu này trong các tháng còn lại của năm sẽ rất khó khăn. Đặc biệt năm nay năng lực sản xuất nhiều mặt hàng nông sản, khoáng sản khó có tăng trưởng cao... Lượng dầu thô xuất khẩu sẽ giảm 3,5-4 triệu tấn năm 2010 do phục vụ Nhà máy lọc dầu Dung Quất.
Bên cạnh đó, hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam là dệt may và giày da tiếp tục gặp một số khó khăn vì Mỹ đã bỏ hoàn toàn hạn ngạch dệt may đối với Trung Quốc, tạo cạnh tranh lớn với hàng Việt Nam. EU thông qua đề xuất tiếp tục áp thuế chống bán phá giá 10% thêm 15 tháng lên các sản phẩm giày mũ da nhập khẩu từ Việt Nam.
Nhiều doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn về thuế nhập khẩu. Cách đây 5 năm, doanh nghiệp trong nước không sản xuất được máy biến thế 220 KV, 500 KV và hai mặt hàng này được liệt vào dạng tiên nhập khẩu và chỉ chịu thuế nhập khẩu 5%. Đến nay, doanh nghiệp trong nước đã sản xuất được loại máy biến thế này, và không thể cạnh tranh được với các mặt hàng của Trung Quốc. Bởi thực tế, máy biến thế của Trung Quốc ồ ạt vào Việt Nam do thuế nhập khẩu thấp. "Trong khi đó, chúng ta không thể áp dụng biện pháp phi thuế quan vì sẽ gặp phản ứng dữ dội từ thành viên của các nước WTO", ông Biên nói.
Ông Đinh Quang Trung, Trưởng ban xuất nhập khẩu 1 thuộc Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV), cho hay gánh nặng đảm bảo tiêu thụ nội địa cho TKV khá lớn. Trong khi, một số các loại than cho thép cán 3 xuất sang Nhật Bản giá lên tới 130-140 USD thì than bán trong nước chưa đến 70 USD. TKV bị ảnh hưởng khi phải đảm bảo tiêu thụ nội địa, bán giá rẻ cho nhiều ngành trong nước bằng 60% than xuất khẩu.
Thứ trưởng Bộ Công Thương, Nguyễn Thành Biên, cho rằng, bản chất của nhập siêu không phải là giải pháp thương mại mà là giải quyết yêu cầu về tăng trưởng kinh tế, tăng cường đầu tư với khả năng đáp ứng các nguyên nhiên vật liệu, máy móc thiết bị trong nước. "Trong quá trình thực hiện lộ trình giảm thuế cùng mở cửa thị trường, thì nhập siêu vẫn là thách thức rất lớn. Đó cũng là điều tất yếu, và cần thời gian để thu hẹp chênh lệch thương mại", ông Biên nói.
Ông Huỳnh Đắc Thắng, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Bộ Công Thương, cho rằng, để hạn chế nhập siêu, giải pháp dài hơi vẫn là thúc đẩy công nghiệp phụ tơợ phát triển. "Trên thực tế có tập đoàn quốc tế chuyên về năng lượng rất muốn nhập khẩu phụ kiện linh kiện của các doanh nghiệp Việt Nam. Nếu chúng ta không đáp ứng được sẽ rất dễ bị mất thị phần", ông Thắng nói.
Bách Hợp