Tại hội thảo "Khủng hoảng kinh tế: cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp" diễn ra ở TP HCM ngày 9/10, nhiều chuyên gia thông tin, chỉ trong mấy tháng đầu năm nay, cả nước đã có hàng chục nghìn doanh nghiệp phá sản hoặc dừng hoạt động. Riêng TP HCM, trung tâm kinh tế sôi động nhất của cả nước cũng có đến 70% doanh nghiệp thua lỗ.
Khủng hoảng là cơ hội cho doanh nghiệp mạnh mua bán sáp nhập. Ảnh: Hoàng Hà |
Điều này cho thấy các doanh nghiệp đang phải đối mặt với những thử thách rất lớn trong môi trường kinh doanh khắc nghiệt do ảnh hưởng của khủng hoảng. Theo ông Lương Văn Tự, Nguyên trưởng đoàn đàm phán Việt Nam gia nhập WTO, trong bối cảnh này, sự hỗ trợ từ Nhà nước chỉ mang vai trò bà đỡ chứ không thể làm thay doanh nghiệp. Muốn tồn tại, doanh nghiệp phải đánh giá lại mình, tái cấu trúc, điều chỉnh và xây dựng chiến lược, kế hoạch kinh doanh phù hợp với tình hình mới.
Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông Tự cho rằng phải nhanh chóng sáp nhập để tăng thêm sức mạnh và bổ trợ cho nhau. Riêng doanh nghiệp mạnh, đây là cơ hội để họ phát triển nhanh bằng cách mua lại các doanh nghiệp tiềm năng nhằm tăng vốn, thay đổi phương pháp quản trị kinh doanh, thay những vị trí lãnh đạo không theo kịp với biến động của thị trường.
Cuối cùng là cạnh tranh của sản phẩm, vị chuyên gia này nhìn nhận đây là kết quả mang tính quyết định khả năng sống còn của doanh nghiệp. Để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm đòi hỏi doanh nghiệp phải mạnh dạn đầu tư công nghệ mới, tạo sự khác biệt với các đối tác.
Ông Tự đúc kết, mỗi lần biến động là một lần thanh lọc các doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả và tạo ra những doanh nghiệp lớn có năng lực cạnh tranh. "Doanh nghiệp cũng được coi như một cơ thể sống có sinh, lão, bệnh, tử. Vì vậy, những doanh nghiệp nào biết cách giữ cho mình một cơ thể khỏe mạnh, tất yếu sẽ có cuộc sống trường tồn và tiếp tục phát triển", ông nhấn mạnh.
Ông Phạm Ngọc Hưng, Phó chủ tịch thường trực Hội doanh nghiệp TP HCM thì chỉ ra đặc điểm của doanh nghiệp nước ta hiện nay đa số có quy mô nhỏ, còn non trẻ, thiếu kinh nghiệm, hạn chế về vốn, kỹ năng quản lý, kiểm soát, quản trị rủi ro còn yếu, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao…
Do đó, những bất ổn kinh tế hiện nay có phần từ những bất ổn trong nội tại của các doanh nghiệp, trong đó nguồn vốn là điểm yếu nhất. Đa số doanh nghiệp kinh doanh dựa trên “nợ" ngân hàng. Theo ông Hưng, càng khủng hoảng, càng bị tác động thì đây là cơ hội để doanh nghiệp phải nhìn lại sức khỏe của mình. Sau đó xác định lại chiến lược và xây dựng theo một quy trình hợp lý hơn.
"Rủi ro của người này là cơ hội cho người khác. Hãy xem đây như là cơ hội để ta giành lại thị phần từ những doanh nghiệp đã chết", ông Hưng khuyên.
Tuy nhiên, theo ông Hưng, có một thực tế ảm đạm là rất ít doanh nghiệp Việt Nam đưa chỉ tiêu chất lượng vào trong chiến lược hoạt động của mình. Chính điều này làm cho hàng hóa của họ thường nay trồi mai sụt, khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu và xác định chỗ đứng trên thị trường.
Ông Hưng khuyến cáo, những doanh nghiệp tồn tại trong giai đoạn khó khăn hiện nay đều là những doanh nghiệp có thương hiệu. Do đó, những hàng hóa có thương hiệu sẽ được người tiêu dùng tin dùng, nên đây là thời điểm để doanh nghiệp phải xây dựng lại thương hiệu cho mình.
Trong khi đó, ông Đặng Đức Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP HCM lý luận, nếu trước đây kinh doanh mà không vay ngân hàng là không biết kinh doanh thì nay doanh nghiệp cần xem lại việc vay ngân hàng chỉ là khoản phụ. Thay vào đó là phát triển sản suất kinh doanh trên cơ sở phát hành cổ phần, cổ phiếu, phát hành trái phiếu doanh nghiệp... và từng bước mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh từ thấp đến cao tùy quy mô vốn đơn vị huy động được.
Ngoài ra, ông Thành cũng đề cao vai trò của các giải pháp công nghệ. Theo ông, hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam còn lạc hậu về trình độ công nghệ, nếu muốn tồn tại và phát triển trong môi trường khắc nghiệt này phải thường xuyên cập nhật các thay đổi liên quan đến công nghệ thành tựu kỹ thuật. Song song đó phải sắp xếp và phân bổ lại nguồn nhân lực, điều chỉnh quy mô, chiến lược kinh doanh, dòng sản phẩm phủ hợp...
Lệ Chi