Bà Vương Kiều Oanh. Ảnh: H.H. |
Công ty Vương Anh được thành lập từ năm 2000. Giai đoạn đầu, công ty chỉ có 11 nhân viên chuyên làm nhiệm vụ chăm sóc và bảo hành độc quyền các sản phẩm điện thoại Nokia, doanh thu vỏn vẹn vài tỷ đồng mỗi năm. Sau 6 năm đi vào hoạt động, qua nhiều bước thăng trầm, dưới bàn tay của Giám đốc Vương Kiều Oanh, công ty đã có trong tay hơn 100 nhân viên có trình độ, cho doanh thu gần 300 tỷ đồng mỗi năm.
"Tay không bắt giặc"
Sinh ra trong một gia đình gia giáo, bố từng là Thứ trưởng Bộ xây dựng và là một kiến trúc sư giỏi, mẹ là cô gái Hà thành duyên dáng, Vương Kiều Oanh được thừa hưởng nét mặn mà đằm thắm của mẹ và sự tinh tế trong hội họa của cha. Thế nhưng do muốn thử sức mình trong nhiều lĩnh vực, Oanh không đi theo nghề của cha mà nộp đơn thi tuyển vào Khoa Vô tuyến Điện - Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.
Tốt nghiệp đại học năm 1977, Oanh tự mình kiếm việc làm mà không cần sự trợ giúp của cha. Từng làm đủ nghề từ ứng dụng công nghệ, viết phần mềm đến những công việc khác như sửa chữa máy tính điện tử, sửa chữa tổng đài điện thoại di động và chăm sóc khách hàng, bảo hành sản phẩm. Lĩnh vực nào, bà cũng tỏ ra xuất sắc. Năm 29 tuổi sau cú sốc gia đình, bà quyết định một mình dẫn con gái 5 tuổi vào Nam để lập nghiệp. Lúc đó trong tay bà chỉ có một chỉ vàng và chiếc vòng mã não của người cô cho. Vật lộn bươn chải với đời, ngày đi làm Nhà nước, tối đi may quần áo thuê, cuộc sống cơ cực vẫn không làm bà khuất phục.
Năm 1999, dù đã có một vị trí khá chắc trong Bưu điện TP HCM, bà vẫn quyết định dứt áo ra ở riêng, muốn được thử sức mình trên thương trường khi bước sang tuổi 47. Cũng trong năm này, cô con gái Hà Kiều Anh đến tuổi dậy thì nằng nặc đòi mẹ cho đi thi hoa hậu. Cản không được bà đành chiều theo ý con, tiền không có, bà vay tạm của bạn bè. Rồi con đăng quang, số tiền thưởng được dành để trang trải nợ nần.
Năm 2000 được Nokia tìm đại lý bảo hành chuyên nghiệp cho hãng tại VN, bà không bỏ lỡ cơ hội này bà quyết định nộp hồ sơ xin dự thầu. Được sự hậu thuẫn của con rể Nguyễn Gia Thiều - khi ấy là Giám đốc Công ty Đông Nam chuyên phân phối các sản phẩm điện thoại di động, bà được hãng Nokia chọn là nhà thầu chuyên nghiệp. "Tôi rất hay ra những quyết định đột ngột, kể cả những vấn đề hệ trọng trong cuộc đời. Cảm thấy ổn, mọi việc có vẻ tiến triển là OK", bà Oanh nói vui. Quyết định mở công ty riêng cũng vậy, chẳng vốn liếng, chẳng có nhiều bạn bè thân thích, ngoài chút kinh nghiệm tích lũy từ bản thân khi làm công việc chăm sóc khách hàng tại Bưu điện TP HCM, hầu như là tay không bắt giặc.
Hồi đầu công ty chỉ có 11 nhân viên, mỗi ngày chỉ tiếp được khoảng 50 khách là hết. Tuy nhiên cùng với tốc độ phát triển của thị trường di động, nhu cầu sắm mới điện thoại cũng ngày một nhiều, doanh thu của Nokia phát triển mạnh, thế là Vương Anh ký hợp đồng chuyển địa điểm từ 31 Hai Bà Trưng, Hà Nội về 21 Trần Hưng Đạo to đẹp và rộng hơn.
Giai đoạn khó khăn
Cùng con gái Hà Kiều Anh và con rể Nguyễn Gia Thiều. |
Năm 2003, Vương Anh đứng trước nguy cơ phá sản, khủng hoảng về nhân lực. Mọi con mắt đổ dồn về bà khi vụ buôn lậu của công ty Đông Nam do con rể Nguyễn Gia Thiều làm Chủ tịch Hội đồng quản trị bị đổ bể. Một công ty đối thủ nhân cơ hội này cài người vào để phá hoại nội bộ công ty, đồng thời thực hiện chính sách lôi kéo nhân tài. "Vì tin người nên tôi không hề biết rằng một nhân viên do đích thân bà tuyển dụng vào lại có ý định chơi xấu tung tin đồn công ty sắp sập tiệm vì dính đến vụ Đông Nam. Chưa bao giờ, tôi đứng trước thời khắc khó khăn thế", bà cho hay.
Có ngày, bà phải tiếp nhận tới hơn chục đơn xin nghỉ việc của nhân viên. Nguy cơ phá sản thấy rõ. Thế nhưng trong lúc khó khăn nhất bà tự nhủ với bản thân không thể mất những gì mình đang có một cách dễ dàng như vậy. Bà nghĩ cách hoãn binh, một mặt dùng lý lẽ, tình cảm thuyết phục nhân viên ở lại, một mặt bà cho phòng nhân sự đăng tin tuyển người gấp, đồng thời nhờ đến pháp luật hỗ trợ trong vấn đề pháp lý đối với những nhân viên tự phá vỡ hợp đồng. Như có phép màu nhiệm, số nhân viên đăng ký dự tuyển đông nên nhanh chóng đưa Vương Anh trở về thời kỳ hưng thịnh.
“Mỗi lần gặp khó khăn tôi lại ngửa mặt lên trời và tự nhủ rằng trời không cho ai tất cả nhưng cũng không lấy của ai tất cả”. Và rồi bà tự rút ra triết lý riêng cho mình: "Mọi con đường đều có lối rẽ, lối này chông gai nhưng cũng có lối khác trải thảm đỏ, vấn đề là người ta có tinh mắt hay chịu tìm ra lối rẽ ấy hay không".
“Sau cú sốc ấy, lần đầu tiên tôi biết thế nào là thương trường hơn chiến trường và từ đó tôi có thêm kinh nghiệm trong việc tuyển dụng nhân viên” bà nói. Không có một triết lý kinh doanh riêng, cũng chẳng được sự hậu thuẫn từ phía chồng, làm gì bà cũng phải gồng gánh một mình. Làm sao để thành công? Bà thấm thía câu nói của người thầy đã từng dạy mình hồi đại học rằng: "Làm gì cũng vậy phải trung thực có đạo đức, điều đó sẽ là chất keo gắn nhân viên với bạn, đồng lòng cùng bạn vượt qua nhung giai đoạn khó khăn”.
Năm 2004, bà bắt đầu thử sức mình trong lĩnh vực mới buôn bán điện thoại di động Nokia, khi bước sang tuổi 50. Vốn ít chỉ có vài chục tỷ đồng trong tay, bà vay mượn thêm bạn bè, anh em, thậm chí của cả nhân viên. Ít ai biết rằng một nữ giám đốc thành đạt lại không có phòng làm việc, ngay cả chiếc bàn để tài liệu cũng cũng không có. Nhân viên trong công ty luôn thấy hình ảnh một nữ giám đốc xuất hiện mọi lúc mọi nơi khi thì ở phòng bán hàng, khi thì trong cuộc họp lúc thì phòng kinh doanh. Khi được hỏi bà chỉ cười xòa: "Nếu cứ ngồi một chỗ mà ra lệnh cho nhân viên thì sẽ biến mình thành con người quan liêu. Không có phòng làm việc cũng hay vì như thế mới kịp thời nhận thấy và chỉ cho nhân viên những sai sót và cách khắc phục", bà nói.
Bà tâm niệm, cái nghèo khó hôm nay chưa thể nói lên được điều gì về tương lai của mỗi con người nên chớ vội nản lòng. Trong kinh doanh cũng vậy có lúc được lúc thua, muốn thành công phải qua ít nhất vài ba lần thất bại. Thậm chí chấp nhận mất mát hy sinh ở thời điểm này để được cái lớn hơn ở thời điểm khác. Quan trọng là trong lúc khó khăn nhất mình vẫn phải tỉnh táo để tìm ra một lối thoát. Vẫn ngẩng cao đầu và hy vọng vào tương lai.
Hãy học ở trường đời
Đó là điều mà Giám đốc Vương Kiều Oanh luôn nhắc nhở con gái Hà Kiều Anh dù cô đã đăng quang hoa hậu và lấy chồng. Giống như bao phụ nữ khác bà quan niệm gia đình, con cái là niềm hạnh phúc lớn nhất song không vì thế mà quá bao bọc con cái mà quyết thay cuộc sống của chúng được. "Hãy để trường đời tự dạy cho chúng cách sống như thế nào cho phải. Có như thế khi gặp thất bại chúng mới tự vượt qua", bà nói.
Một đặc điểm của Vương Kiều Oanh là bà rất thích nấu ăn. Bà quan niệm dù có làm đến cấp gì thì phụ nữ vẫn phải là phụ nữ, biết nấu ăn ngon cho bản thân và cho người thân trong gia đình mình. "Chính vì thế dù bận rộn lắm tôi vẫn thường xuyên đi chợ nấu ăn, dậy cho con gái nấu rất nhiều món ngon", bà nói.
Hồng Anh