Tại cuộc hội nghị tổng kết ngành Công Thương sáng nay, Chủ tịch tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Hoàng Quốc Vượng cho hay, điện theo cơ chế thị trường sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cơ chế này cũng khiến giá điện sẽ có xu hướng tăng cao hơn. Cụ thể, từ ngày 1/7/2012, thị trường phát điện cạnh tranh chính thức vận hành thì chi phí Tập đoàn bỏ ra đã cao hơn so với trước đây 300 tỷ đồng.
“Khi hình thành thị trường bán buôn, bán lẻ cạnh tranh thì chi phí đưa vào sẽ cao hơn. Do đó, giá điện năm sau chắc chắn cũng sẽ cao hơn”, ông Vượng nhấn mạnh.
Thủ tướng: "Người dân có quyền thắc mắc về giá điện". Ảnh: Hoàng Hà |
Không chỉ có điện, những bấp cập trong lĩnh vực xăng dầu cũng được lãnh đạo Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) mổ xẻ. Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch HĐQT Petrolimex đánh giá, năm 2012 giá xăng dầu thế giới có nhiều biến động. So với năm 2011, giá thế giới chênh 1-3%. Để giảm thiểu lạm phát bình ổn thị trường trong nước, liên Bộ Tài chính - Công Thương đã tiến hành nhiều biện pháp trong đó có hình thức giảm các loại thuế nhập khẩu bằng 0.
Tuy nhiên, theo ông Bảo, việc bình ổn giá kéo dài gây ra một áp lực rất lớn lên doanh nghiệp. “Bình ổn giá quá mạnh, dẫn đến giá không theo thị trường. Điều này khiến dư luận đặt nhiều vấn đề liên quan đến nghị định 84. Giá xăng lên nhanh trong khi giảm lại chậm không bắt kịp thế giới”, ông Bảo nói.
Bất cập ở chỗ, theo lãnh đạo Petrolimex, để bình ổn giá xăng dầu trong nước, Chính phủ giảm thuế. Năm 2012, tổng doanh thu của tập đoàn đạt 1980.000 tỷ , tăng 70% so với năm 2011. Lợi nhuận hợp nhất đạt 1058 tỷ, trong đó xăng dầu chỉ chiếm khoảng 20 tỷ đồng. Do chính sách bình ổn giá nên tập đoàn lãi “không đáng kể”.
Theo ông Bảo, sau hơn 2 năm thực hiện Nghị định 84, điều khoản về vận hành giá xăng dầu cần xem xét lại. “Tôi cho rằng nên cố gắng giữ ổn định thuế trong thời gian khoảng 6 tháng đến một năm, có như vậy mới vận hành xăng dầu theo cơ chế thị trường”, ông Bảo kiến nghị.
Ngoài ra, cơ cấu nhiều loại phí trong giá xăng dầu còn bất hợp lý. Lãnh đạo Petrolimex dẫn chứng, phí định mức 600 đồng mỗi lít, một mức quá thấp duy trì trong nhiều năm nay tác động tiêu cực lên đại lý và tổng đại lý của doanh nghiệp.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, xăng dầu không theo thị trường thì cần phải sửa cho phù hợp. Giá điện, giá xăng dầu phải minh bạch, công khai hơn nữa để tránh gây bức xúc trong dư luận.
“Có ý kiến cho rằng, điện tăng giá thì lãi nhiều. Người dân, chuyên gia có quyền thắc mắc. Và trách nhiệm của doanh nghiệp là phải giải thích”, Thủ tướng bày tỏ. Bởi vậy, theo người đứng đầu Chính phủ, cơ quan kiểm toán vào cuộc phải công khai, minh bạch giá cả.
Thủ tướng nhấn mạnh, điện phải đảm bảo đủ cho sản xuất và tiêu dùng, đi liền với đó là chất lượng để tránh tình trạng người dân phải chịu cảnh “phập phù”.
EVN cho hay, năm 2012, Tập đoàn tiết kiệm được 1,67 tỷ kWh. Tuy nhiên, do chạy dầu, EVN lỗ 3.000 đồng mỗi kWh, tương đương 5.000 tỷ đồng. Trong năm 2013, tình hình tài chính tập đoàn được cải thiện, mùa khô nước về nhiều do đó năm nay "nhà đèn" sẽ đáp ứng đủ nhu cầu điện. Sản lượng điện năm nay dự kiến đạt 130 tỷ kWh điện, tăng 11% so với năm 2012.
Chủ tịch EVN Hoàng Quốc Vượng cam kết, năm 2013, tổn thất điện năng sẽ giảm còn khoảng 8,8% và đến năm 2015 chỉ còn khoảng 8%. năm 2012, tổn thất điện năng khoảng 9% giảm 0,23% so với năm trước. Tổn thất điện của Việt Nam, theo ông Hoàng Quốc Vượng là “không lớn lắm” vì vẫn thấp hơn một số nước như Indonesia (9,4%), Philippines (trên 11%), Malaysia (10%)..
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, tổn thất điện năng phải thấp hơn nữa bởi so với một số nước còn cao. "Thị trường phát điện cạnh tranh đã hình thành, sắp tới là thị trường bán buôn bán lẻ. Liệu có thể rút ngắn thời gian hình thành thị trường bán buôn bán lẻ không”, Thủ tướng gợi ý.
Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, hiện nhiều doanh nghiệp xăng dầu cùng tham gia thị trường, song Petrolimex vẫn chiếm thị phần chủ yếu. “Vấn đề cốt lõi vẫn là minh bạch, theo đúng giá thị trường. Làm sao đừng để những vấn đề không đáng lại gây nên bức xúc”, Thủ tướng nhắc nhở.
Hoàng Lan