Theo phương án của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng vốn trái phiếu Chính phủ thu xếp được trong giai đoạn 2012 – 2015 là 180.000 tỷ đồng. Chính phủ dự kiến sử dụng hơn một nửa số tiền này (hơn 92.700 tỷ) đầu tư cho giao thông. Số còn lại dành cho thủy lợi (39.400 tỷ), giáo dục (8.800 tỷ), y tế (20.000 tỷ), tái định cư thủy điện Sơn La (6.000 tỷ) và 13.000 tỷ dự phòng.
Tuy vậy, theo đánh giá của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, số vốn bố trí này mới đáp ứng được hơn 47% nhu cầu mà các bộ, ngành, địa phương đề nghị. Tuy vậy, Chính phủ vẫn phải "bấm bụng" để dành hơn 13.000 tỷ đồng để bù đắp phần tăng vốn do điều chỉnh chính sách và trượt giá các dự án có trong danh mục. Theo tiết lộ của Bộ trưởng Vinh, con số này ban đầu dự kiến lên tới hơn 40.000 tỷ nhưng do khó khăn về nguồn vốn nên Bộ Kế hoạch & Đầu tư và Chính phủ buộc phải chấp nhận "co lại" còn 13.000 tỷ.
Thường vụ Quốc hội tranh luận về 13.000 tỷ. Ảnh: Hoàng Hà. |
Tuy nhiên ý tưởng "để dành" này không nhận được sự tán thành của Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội. Tại buổi làm việc chiều 20/3, Chủ nhiệm ủy ban Phùng Quốc Hiển cho rằng trong điều kiện nguồn vốn khó khăn, việc để lại 13.000 tỷ sẽ gây nhiều khó khăn cho các bộ, ngành, địa phương trong việc bố trí vốn.
Ngoài ra, theo ông Hiển, trong điều kiện trượt giá xảy ra, số tiền nêu trên chắc chắn không đủ bù đắp cho tất cả các dự án. Do vậy, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị phân bổ toàn bộ số kinh phí này cho các dự án công trình giao thông trong điểm do trung ương quản lý (một số ý kiến của ủy ban cho rằng có thể phân bổ cả cho các địa phương.
Trước ý kiến của Ủy ban Tài chính Ngân sách, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh giải trình thêm về việc số tiền hơn 13.000 tỷ đồng nêu trên, nếu dành để bù trượt giá thì cũng chỉ bố trí cho các công trình trọng điểm, không dàn trải. Tuy nhiên, khi được trình bày quan điểm cá nhân của mình, bản thân ông Vinh cũng “đồng ý ngay” với việc chia luôn số tiền nêu trên. Theo Bộ trưởng, việc để lại một nguồn dự phòng, phân bổ sau sẽ rất dễ dẫn tới cơ chế xin cho, nảy sinh tiêu cực. Tuy vậy, theo quản điểm chung của Chính phủ, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư vẫn bảo lưu quan điểm nên để vốn dự phòng.
Tham gia ý kiến xung quanh vấn đề này, Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng tỏ ra ủng hộ quan điểm nên để một số vốn dự phòng của Chính phủ. Theo đó, việc quản lý nguồn vốn nên tham khảo cách chi tiêu của người phụ nữ trong gia đình: “không bao giờ tiêu hết số tiền mình có”. Phó chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng vấn đề chống tiêu cực nên chú trọng vào cơ chế chứ không nên căn cứ vào số tiền lớn hay nhỏ: “Nếu tiêu cực thì chỉ cần vài tỷ đã có tiêu cực rồi. Không cứ đến 13.000 tỷ”, bà nói.
Trước những ý kiến trái chiều trong phiên họp, Chủ tịch Quốc hội - Nguyễn Sinh Hùng đề xuất một phương án khá ôn hòa là vẫn giữ một khoản dự phòng nhưng với quy mô nhỏ hơn (khoảng 9.000 – 10.000 tỷ). Theo gợi ý của Chủ tịch, số tiền chênh lệch có thể được đầu tư vào các dự án thủy lợi mang tình cấp thiết (đặc biệt là ở miền Trung) đang được Bộ Kế hoạch & Đầu tư báo cáo đang thiếu khoảng 5.500 tỷ đồng.
Tại phiên làm việc chiều 20/3, Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản nhất trí với phương án bố trí 45.000 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ trong năm 2012. Theo đó, nguồn vốn cho giao thông vẫn chiếm trên 50% (hơn 23.630 tỷ đồng). Số còn lại được chia cho thủy lợi (gần 10.740 tỷ), giáo dục (4.280 tỷ), y tế (4850 tỷ) và tái định cư thủy điện Sơn La (1.500 tỷ).
Tổng hợp giai đoạn 2003 – 2011, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết đã bố trí được 236.770 tỷ đồng vốn trái phiếu cho 1.795 dự án giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục. Cụ thể các công trình giao thông nhận được 130.930 tỷ, thủy lợi 54.951 tỷ, bệnh viện 18.350 tỷ, giáo dục 22.776 tỷ và tái định cư 3 dự án thủy điện (Sơn La, Tuyên Quang, Quảng Trị) là 9.763 tỷ đồng.
Nhật Minh