Cơ hội tồn tại và phát triển đối với nhiều công ty chứng khoán đang khá mong manh. Sự thay đổi mạnh mẽ để thoát khỏi cửa tử là hết sức cần thiết trong bối cảnh này.
Không chỉ còn là cắt giảm nhân viên, đóng cửa bớt các chi nhánh và phòng giao dịch, nhiều công ty chứng khoán đã bắt đầu tính tới những biện pháp mạnh hơn. Cụ thể như mua bán, sáp nhập và thậm chí rút niêm yết để dễ bề tái cấu trúc lại doanh nghiệp với mong muốn trụ được trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Không hề che giấu khó khăn, trong đại hội cổ đông thường niên năm 2012 hôm 23/6, ban lãnh đạo Công ty chứng khoán Châu Á Thái Bình Dương (APS) đã trình bày với cổ đông những thách thức mà doanh nghiệp đang đối mặt. Bên cạnh đó công ty còn trình cổ đông thông qua chủ trương sáp nhập công ty vào công ty chứng khoán khác hoặc ngược lại.
Lý do được ông Nguyễn Đỗ Lăng, Chủ tịch Hội đồng quản trị của APS đưa ra là các công ty sáp nhập lại với nhau để tận dụng lợi thế của nhau. Mục đích là tăng thị phần, tăng doanh thu và lợi nhuận, giành chỗ đứng trên thị trường.
Theo lãnh đạo APS, với xu hướng như hiện nay, trong vòng 3-5 năm tới, nếu các công ty chứng khoán không lọt vào top 15 công ty lớn nhất thì rất khó tồn tại.
Không chỉ sáp nhập với 1-2 công ty chứng khoán quy mô nhỏ, theo định hướng mới, APS sẽ tìm kiếm các công ty chứng khoán lớn, có uy tín trong và ngoài nước để tiếp tục sáp nhập trong những năm tới.
Đây là thay đổi lớn về chiến lược phát triển của APS. APS là công ty chứng khoán đầu tiên công khai công bố ý định sáp nhập kể từ khi Bộ Tài chính phê duyệt Đề án tái cấu trúc các công ty chứng khoán đầu năm 2012.
Sáp nhập là một trong những lối thoát cho các công ty chứng khoán. Ảnh minh họa. |
Sau cuộc họp, đại hội đã chấp nhận để ban lãnh đạo APS chủ động tìm kiếm các công ty chứng khoán có lợi thế hoạt động và tình hình tài chính lành mạnh để thực hiện sáp nhập trong 6 tháng cuối năm.
Trong năm 2011, APS lỗ 91 tỷ đồng do doanh thu giảm mạnh từ 214 tỷ xuống còn 88 tỷ. APS có vốn điều lệ là 390 tỷ đồng, nhưng lỗ lũy kế kéo vốn chủ sở hữu chỉ còn hơn 310 tỷ đồng.
Ở trường hợp Công ty cổ phần chứng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (SBS), tình hình bi đát hơn nhiều khi mà công ty chứng khoán này thua lỗ lũy kế lên tới hơn 1.400 tỷ (tính tới hết quý I). Nếu không có 800 tỷ vốn trái phiếu chuyển đổi mới phát hành, SBS thậm chí còn gặp vấn đề về duy trì hoạt động.
Với tình hình bi đát như hiện tại, SBS hiện chưa xác định được chiến lược trung hạn cũng như kế hoạch kinh doanh trong giai đoạn tới . Tuy nhiên, công ty đã có những thay đổi trong tư duy về quản trị doanh nghiệp.
Theo lãnh đạo SBS, công ty đang kiểm toán lại nhằm đánh giá toàn bộ thực trạng tài chính của SBS những năm vừa qua. Sau khi xác định rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn đến thua lỗ, SBS sẽ trình đại hội cổ đông nhưng thay đổi về đướng hướng phát triển, trong đó không loại trừ cả khả năng hủy niêm yết.
Trước đó, không ít công ty chứng khoán đã có hàng loạt những thay đổi lớn như bỏ tự doanh, thậm chí cả môi giới, đóng cửa nhiều chi nhánh và phòng giao dịch.
Nỗ lực tự tìm hướng đi mới trong bối cảnh đa số các công ty chứng khoán hoạt động không hiệu quả là tín hiệu tích cực trong quá trình tái cấu trúc thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, có thể thấy số lượng các công ty chứng khoán tự bắt mạch và kê thuốc cho mình một cách thực sự hẳn không nhiều. Sự thúc đẩy mạnh mẽ của các cơ quan quản lý để cho tiến trình tái cấu trúc công ty chứng khoán thực hiện nhanh hơn là cần thiết hơn bao giờ hết.
Trong thời gian vừa qua, cho dù có rất nhiều công ty chứng khoán lỗ lũy kế lớn nhưng số lượng bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt là khá ít. Hiện mới có 7 đơn vị bị đưa vào diện kiểm soát là Cao su, Vina, Hà Nội, Trường Sơn, Đà Nẵng, Mê Kông và Thương mại và Công nghiệp Việt Nam.
Theo giải thích của Ủy ban chứng khoán, dù thua lỗ lớn trong các năm vừa qua nhưng nhiều công ty chứng khoán vẫn đảm bảo tỷ lệ an toàn tài chính theo Thông tư 226 nên không bị đưa vào diện kiểm soát.
Việc kiểm tra và tự kiểm tra sức khỏe của các công ty chứng khoán diễn ra chậm chạp đang khiến cho tiến trình tái cấu trúc cũng chậm chạp theo.
Việc ban hành Thông tư 226 về chỉ tiêu an toàn tài chính, Thông tư 52 về việc yêu cầu công bố thông tin và dự thảo sửa đổi Thông tư 27 hạn chế các lĩnh vực đầu tư của công ty chứng khoán là những bước đi tạo ra hành lang pháp lý quan trọng.
Với sự ra đời của Thông tư 52 (về công bố thông tin), có hiệu lực thực thi từ 1/6, nhiều khả năng tình trạng sức khỏe của các công ty chứng khoán sẽ ngày càng được công khai minh bạch. Nỗ lực che giấu tình hình hoạt động của doanh nghiệp hay trì hoãn tái cơ cấu có thể sẽ khó khăn hơn. Mặc dù vậy, trên hết, việc thực thi mới đảm bảo cho tái cấu trúc thành công.
Tái cấu trúc phải bắt nguồn từ nội tại của các công ty. Các công ty chứng khoán trong thời gian qua cũng đã có nhiều động thái tích cực.
Cụ thể, các công ty đã bán tài sản rủi ro, thu nợ, cắt giảm chi phí, thu hẹp hoạt động, tăng vốn... Tuy nhiên, để quá trình này diễn ra nhanh hơn, giới đầu tư mong mỏi sự tích cực hơn nữa của các cơ quan chức năng.
Gần đây, Ủy ban chứng khoán cũng đã khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài có tiềm lực tài chính, kinh nghiệm xốc lại hoạt động của các công ty chứng khoán trong nước. Bên cạnh đó, Ủy ban chứng khoán cho biết sẽ kiểm tra 20 công ty chứng khoán có ngân hàng đứng sau. Tuy nhiên, cho đến nay tình hình tái cấu trúc công ty chứng khoán vẫn khá chậm chạm và chưa có nhiều diễn biến mới.
(Theo VEF)