Nhiều ngày qua, website Sở giao dịch chứng khoán TP HCM dày đặc thông tin doanh nghiệp giải trình lý do hoạt động kinh doanh quý II thay đổi nhiều so với cùng kỳ. Bởi theo quy định, nếu lợi nhuận sau thuế giữa kỳ báo cáo so với cùng kỳ năm trước biến động từ 10% trở lên, tổ chức niêm yết phải giải trình rõ nguyên nhân dẫn đến những biến động bất thường đó trong báo cáo tài chính quý.
Không ít công ty quý II thu lãi vượt hơn 50%, thậm chí 100-200% so với cùng kỳ, chủ yếu do kết chuyển doanh thu, trữ sẵn hàng giá thấp nên không bị cuốn vào cơn bão giá, giảm tối đa các khoản chi phí, nhu cầu tiêu thụ tăng cao...
Đơn cử như ITA có doanh thu cao hơn cùng kỳ 120%, lãi sau thuế vượt 102% bởi đây là thời điểm ITA bàn giao đất cho các nhà đầu tư cùng với các căn hộ cho khách hàng để ghi nhận doanh thu trong kỳ. Còn DAG nêu lý do lợi nhuận hợp nhất tăng 207%, gấp 3 lần so với cùng kỳ và 1,8 lần so với quý đầu năm, một phần từ việc nắm bắt tình hình giá cả nguyên vật liệu tăng. Do đó, Nhựa Đông Á (DAG) đã nhập dự trữ đến quý II năm nay. Với SMC, việc đưa hàng tồn kho ra tiêu thụ giúp doanh nghiệp lãi vượt hơn 136% so với cùng kỳ.
Hay trường hợp của Công ty CP kim khí TP HCM (HMC), lợi nhuận trước thuế quý II tăng 102% so là do giá thép vượt 30-50%, sức tiêu thụ trong nước mạnh hơn với cùng kỳ. Cao su Phước Hòa với giá bán mủ tăng mạnh giúp lãi trước thuế hơn 127,5%.
Những giải trình lợi nhuận tăng đột biến so với quý II năm ngoái chưa tác động tích cực đến tâm lý nhà đầu tư. Ảnh minh họa: B.H. |
Việc tăng vốn điều lệ lên gấp nhiều lần sau khi thay đổi mô hình hoạt động, hay thanh lý một số khoảng đầu tư tài chính giúp một số doanh nghiệp có báo cáo tài chính đẹp. OGC, từ mức lỗ 2 tỷ đồng quý II năm ngoái, chuyển sang lời 137,9 tỷ đồng, mà một trong những nguyên nhân là do quá trình tăng vốn điều lệ từ 390 tỷ lên 2.500 tỷ đồng. Còn PXI đạt lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm vượt 359,9% so với cùng kỳ.
Nếu hoạt động đầu tư tài chính khiến một số doanh nghiệp thất thu hơn 40% so với cùng kỳ như: SAM, NKD, BT6 thì những công ty như: Mía đường Lam Sơn, Đô thị Từ Liêm... hưởng lợi. Doanh thu hoạt động tài chính tăng 388% do LSS thu được lợi nhuận từ việc thanh lý một số khoản đầu tư. Yếu tố này cũng giúp NTL lợi nhuận sau thuế quý II tăng 170%.
Trong khi nhiều doanh nghiệp hào hứng nêu lý do lãi lớn, thì một số đơn vị ngậm ngùi trải trình nguyên nhân khiến hoạt động kinh doanh sụt giảm, thậm chí thua lỗ. Nguyên nhân được đề cập nhiều nhất là lãi suất vay cao hơn năm ngoái, trích lập dự phòng đầu tư chứng khoán và giảm giá hàng tồn kho, chênh lệch tỷ giá theo hướng bất lợi, thu không đủ bù chi.
Điển hình là TYA, lỗ liên tiếp 3 quý bởi nợ đáo hạn cho ngân hàng thanh toán với tỷ giá 19.000 đồng, nhưng lúc vay chỉ khoảng 17.000 đồng. Gạch men Thanh Thanh (TTC) lỗ 2,04 tỷ trong quý II, lũy kế 6 tháng đầu năm âm 3,67 tỷ đồng khi lợi nhuận thu về không đủ bù đắp chi phí phát sinh.
Thấp hơn một chút, MAC lỗ trước thuế 349 triệu đồng, trong khi quý I lãi 47 triệu. Còn Công ty CP Sông Ba (SBA) vướng phải mức lỗ 529 triệu đồng nên lũy kế 6 tháng đầu năm chỉ lãi 620 triệu đồng.
Doanh nghiệp ào ạt giải trình với Sở do lợi nhuận giảm cũng có mà biến động tăng cũng nhiều. Song, thông tin này gần như đi song song với thị trường, chứ chưa đủ sức tạo sóng, như các kỳ báo cáo kinh doanh trước.
Trong chiến lược phân bổ ngành quý III, ông Nguyễn Việt Hùng - Giám đốc khối phân tích đầu tư Công ty chứng khoán SME nhận định, kết quả kinh doanh chưa tạo đột phá, tác động tích cực đến tâm lý nhà đầu tư và giúp thị trường tăng điểm. Đây cũng là quý nhà đầu tư ít kỳ vọng nhất về khả năng tăng trưởng đột biến của các doanh nghiệp do không phải là mùa sản xuất, kinh doanh cao điểm của hầu hết các nhóm ngành.
Mặc khác, giới đầu tư cho rằng bối cảnh kinh doanh của doanh nghiệp năm 2010 không giống như thời khủng hoảng 2009, nên nhiều kết quả vượt gấp nhiều lần so với cùng kỳ, là điều có thể tiên đoán trước và không phải là bước đột phá lớn. Chính vì vậy, dù doanh nghiệp hồ hởi báo lãi lớn khi đối chiếu với cùng kỳ, nhưng cũng chưa đủ sức khiến thị trường bật dậy.
Theo ông Hùng, quý III là mùa kinh doanh cao điểm của một số doanh nghiệp sản xuất phục vụ trung thu. Ngoài ra, cuối tháng 9, đầu tháng 10 là thời điểm tổ chức lễ hội 1.000 năm Thăng Long Hà Nội nên đây là cơ hội để các doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ hàng tiêu dùng, du lịch tạo nên sự đột biến về doanh thu và lợi nhuận.
Bộ phận phân tích Công ty chứng khoán SSI trong bản tin tổng kết thị trường tháng 7 cũng cho rằng kết quả quý II không tạo được cú hích cho cả thị trường. Bởi xen kẽ những công ty có tăng trưởng tốt, vẫn có những doanh nghiệp tăng trưởng âm.
Do vậy, thị trường tháng 8 phải trông chờ vào những nhà đầu tư nước ngoài mới. Nếu điều này xảy ra, lực cầu trong nước sẽ có thêm chỗ dựa. Còn việc giảm lãi suất và tăng tín dụng đều rất chậm để tạo ra cú hích cho chứng khoán. Sự thận trọng sẽ là chủ đạo trong tháng 8, nên thị trường khó có những đợt lên điểm mạnh và dài.
Bạch Hường