Ông Nguyễn Hoàng Giang, Tổng giám đốc Công ty chứng khoán VnDirect (VND) cho rằng, nên để công ty chứng khoán tự xây dựng danh mục các mã chứng khoán được phép margin, bởi công ty chứng khoán là người trực tiếp quản lý khách hàng nên hiểu rõ nhu cầu, cũng như kiểm soát được mã chứng khoán đó.
Đối với tỷ lệ margin, đang quy định là 40:60 (tỷ lệ cho vay trên mức ký quỹ), theo một số công ty chứng khoán là hơi cứng nhắc, do vậy nên quy định mức trần-sàn (mức cho vay tối đa và mức ký quỹ tối thiểu), còn tỷ lệ cụ thể sẽ do công ty chứng khoán tự đưa ra đối với từng mã cổ phiếu, bởi suy cho cùng, nếu có rủi ro thì công ty chứng khoán vẫn là đối tượng chịu trách nhiệm.
Theo ông Giang, điều quan trọng là công ty chứng khoán phải duy trì tỷ lệ an toàn tài chính theo quy định, xây dựng hệ thống quản lý rủi ro đối với hoạt động này như quy trình kiểm soát nội bộ, quy trình nghiệp vụ cho vay...
Theo tìm hiểu, vẫn có công ty chứng khoán cung cấp margin cho nhà đầu tư ngay cả với những chứng khoán nằm trong danh sách không được margin mà HOSE và HNX công bố. Một số công ty chứng khoán cung cấp tỷ lệ margin 50:50, có công ty chứng khoán cho vay với tỷ lệ 60:40, tùy từng mã cổ phiếu.
Giám đốc chi nhánh một Công ty chứng khoán trực thuộc ngân hàng cho biết, nghiệp vụ margin đã được hướng dẫn cụ thể trong Thông tư số 74/2011/TT-BTC, nhưng thông tư này có một số điểm chưa thật hợp lý như tỷ lệ margin khá cứng nhắc, quy định về các mã chứng khoán không được phép margin chưa linh hoạt.
“Khi xây dựng Thông tư, cơ quan quản lý đã tính đến mức độ rủi ro của thị trường. Tuy nhiên, khi đưa vào thực hiện được hơn một năm, cơ quan quản lý cũng nên xem xét lại yêu cầu thực tiễn của thị trường để có những bước nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp”, vị này nói và cho rằng, công ty chứng khoán hơn ai hết là người biết được nhu cầu và rủi ro của khách hàng, nên để công ty chứng khoán tự xây dựng danh mục mã chứng khoán được phép margin. Hơn nữa, việc lập danh sách các mã cổ phiếu không được margin, ở một khía cạnh nào đó cũng gây ra tình trạng “phân biệt đối xử” giữa các doanh nghiệp đang niêm yết, trong khi khách hàng vẫn có nhu cầu margin với những mã cổ phiếu nằm trong danh sách “cấm”. Như vậy, nếu muốn đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư để giữ chân họ, công ty chứng khoán sẽ phải lách luật.
Nhìn chung, ý kiến của đa số công ty chứng khoán là danh sách chứng khoán được phép margin mà hai Sở giao dịch đưa ra chỉ là cơ sở để các công ty chứng khoán tham khảo, còn danh sách cụ thể thì nên để từng công ty chứng khoán tự liệt kê và tự chịu trách nhiệm về nghiệp vụ của mình.
Tổng giám đốc một công ty chứng khoán tại Hà Nội chia sẻ quan điểm, cần phải nhìn lại “lịch sử”, trước khi Thông tư về margin có hiệu lực, một số công ty chứng khoán đã rất mạnh tay cung cấp nghiệp vụ giao dịch cho vay chứng khoán (bản chất là margin), với tỷ lệ rất “thoáng” như Công ty chứng khoán Sacombank, Công ty chứng khoán Thăng Long (nay là Công ty chứng khoán MB), cho vay phổ biến ở mức 80:20 và bản thân các công ty chứng khoán này đã phải lãnh phần rủi ro về mình rất nhiều. Do vậy, tỷ lệ margin 40:60 như hiện tại tuy hơi chặt, nhưng phần nào giảm thiểu rủi ro đối với các công ty chứng khoán. Trong một số trường hợp, khi thị trường đi xuống, một số nhà đầu tư có thể sẵn sàng bỏ luôn cổ phiếu để không phải nộp thêm khoản ký quỹ.
Ở góc độ cơ quản quản lý, ông Phạm Hồng Sơn, Vụ trưởng Vụ quản lý kinh doanh, Ủy ban chứng khoán Nhà nước (Ủy ban chứng khoán) cho biết, các công ty chứng khoán là người cung cấp dịch vụ nên đòi hỏi nghiệp vụ margin thông thoáng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, nhưng về phía cơ quan quản lý thì vấn đề quản trị rủi ro nhằm đảm bảo an toàn hệ thống phải đặt lên hàng đầu. Khi xây dựng Thông tư 74/2011/TT-BTC, Ủy ban chứng khoán đã lấy ý kiến công ty chứng khoán và có sự thống nhất ý kiến của các công ty chứng khoán về tỷ lệ ký quỹ. Về số lượng cổ phiếu, ngoài danh sách cấm margin của hai Sở, thì dư địa chứng khoán được margin hiện nay rất rộng.
Một đại diện Ủy ban chứng khoán cho biết, để triển khai bất cứ một sản phẩm mới nào, cơ quan quản lý từ các Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký đến công ty chứng khoán phải chuẩn bị kỹ thuật khá phức tạp, tốn kém, nhằm giảm thiểu những tác động không mong muốn cho thị trường chứng khoán, qua đó đảm bảo quyền và lợi ích cho các thành viên thị trường.
“Những công ty chứng khoán nào cố tình cung cấp margin cho các chứng khoán không được margin mà HOSE và HNX công bố sẽ bị xử lý nghiêm khắc”, đại diện Ủy ban chứng khoán nhấn mạnh.
Theo Đầu tư chứng khoán