Mấy tháng nay, người lao động tại chi nhánh Tổng công ty xây dựng đường thủy-Công ty nạo vét đường biển 1-Vinawaco 2, thuộc Tổng công ty xây dựng đường thủy Vinawaco, xôn xao đòi được tách đơn vị này ra khỏi Vinawaco trước khi tiến hành cổ phần hóa. Đơn từ của họ, kể cả những người còn đang làm việc lẫn người đã nghỉ hưu, được gửi đi khắp mọi nơi.
Vinawaco 2 nguyên trước đây là Công ty nạo vét đường biển 1, đơn vị độc lập, tự chủ trong hạch toán kinh doanh, hoạt động có hiệu quả từ những năm 60 của thế kỷ trước, năm 2007, sáp nhập vào Vinawaco để hình thành mô hình công ty mẹ-con. Ngay tại thời điểm 2007, tập thể cán bộ công nhân viên của công ty đã có nhiều kiến nghị phản đối việc sáp nhập.
Một trong những lý do khiến người lao động ở đây không mặn mà với cuộc sáp nhập này do từ ngày nhập về công ty mẹ đến nay, mọi "cái lợi”đã không có như lời Quyền Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Lưu Đình Tiến hứa trước Hội nghị toàn thể cán bộ công nhân viên công ty lúc ấy. Ngày ấy, ông Tiến hứa: việc sáp nhập của công ty vào Tổng công ty chỉ là trên danh nghĩa để đáp ứng các tiêu chí pháp luật quy định về vốn điều lệ. Sau khi sáp nhập, công ty nạo vét đường biển 1 vẫn giữ thương hiệu, vẫn là đơn vị sản xuất được quyền quản lý tài sản, được hạch toán, được chủ động điều hành sản xuất kinh doanh. Khi đã trở thành thành viên của Tổng công ty thì công ty càng có nhiều điều kiện thuận lợi hơn về việc làm, đảm bảo đời sống của cán bộ công nhân viên... Thế nhưng, thực tế những gì diễn ra trong 5 năm vừa qua ở đây lại hoàn toàn ngược lại.
Trước hết, Tổng công ty điều chuyển hai con tàu của Công ty nạo vét đường biển 1 trước đây đang khai thác hiệu quả như TC81, TC82 sang đơn vị khác. Tàu mới mua đầu những năm 1980 mà chỉ mới qua hoạt động được gần 30 năm, nay đã phải dừng hoạt động, trở thành đống sắt vụn. Trong khi đó, tại đây có những con tàu như tàu cuốc TC54 sản lượng 500.000m3/năm do Liên Xô viện trợ được cán bộ công nhân viên ở đây giữ gìn, vận hành từ năm 1955, cho mãi đến cách nay gần 10 năm mới hỏng. Đã vậy, từ năm 2010 đến nay, Hội đồng thành viên Vinawaco liên tiếp có văn bản yêu cầu Công ty Nạo vét đường biển 1 (nay là Vinawaco 2) tiến hành bàn giao, chuyển quyền sở hữu tài sản về Tổng công ty. Khối tài sản đó, phần lớn được tập thể cán bộ công nhân viên công ty gìn giữ từ phong trào "giữ tốt dùng bền” và được hình thành từ nguồn vốn vay ngân hàng, vốn tự có bao năm của doanh nghiệp. Đương nhiên, quyền lợi của tập thể cán bộ công nhân viên chi nhánh Công ty nạo vét đường biển 1 đối với khối tài sản này khi chuyển về Tổng công ty, nhất là khi Tổng công ty tiến hành cổ phần hóa sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Ngoài ra, dựa trên cơ sở năng lực thi công từ số phương tiện, máy móc, tài sản này, thậm chí cả con người của Công ty nạo vét đường biển 1, Vinawaco đi đấu thầu. Thế nhưng, sau khi trúng thầu thì Tổng công ty lại chỉ giao cho Vinawaco 2 thi công những phần việc khó sau khi đã cắt lại tỷ lệ phần trăm, trung bình là 10%, có công trình lên tới 25%.
Điển hình nhất phải kể đến là công trình thi công nạo vét luồng cảng Cái Lân. Tổng công ty ký kết hợp đồng với chủ đầu tư là ban quản lý dự án hàng hải II với đơn giá 89.617 đồng/m3, nhưng khi giao lại cho Công ty nạo vét biển I, Tổng công ty đã "cắt” lại 25%, chỉ ký hợp đồng thanh toán cho đơn vị này với giá 67.212 đồng/m3. Với khối lượng thi công 950.000m3, Tổng công ty đã thu về số tiền chênh lệch hơn 21 tỷ đồng. Theo đơn giá bỏ thầu lợi nhuận 5%, thì họ đã đẩy 20% lỗ (hơn 17 tỷ đồng) xuống cho Công ty Nạo vét biển 1, đơn vị trực tiếp bỏ sức người, sức của ra để thi công phải chịu. Tại công trình nạo vét luồng cảng Hải Phòng (đoạn trong kênh Hà Nam từ km 19+400 đến km 22+600), Tổng công ty ký hợp đồng với chủ đầu tư là Tổng công ty bảo đảm an toàn hàng hải phía Bắc với đơn giá 156,221 đồng/m3, nhưng khi giao lại cho Công ty nạo vét biển I, Tổng công ty đã cắt lại 10%, chỉ còn 140,602 đồng/m3. Kinh doanh sa sút, đời sống, việc làm, thu nhập của cán bộ công nhân viên bấp bênh khiến một bộ phận sĩ quan, thuyền viên của Vinawaco 2 không yên tâm công tác, xin chuyển hoặc chấm dứt hợp đồng lao động.
"Chúng tôi mất hết lòng tin vào ban lãnh đạo của Tổng công ty. Chúng tôi muốn được tách ra, muốn được trở lại là Công ty nạo vét biển I như trước đây, rồi Nhà nước cổ phần hóa thì cổ phần.”, ông Hoàng Hoa Hoàng, Phó chủ tịch công đoàn Công ty nạo vét biển 1, bức xúc nói.
Theo Báo cáo kiểm toán năm 2011 của Kiểm toán nhà nước về niên độ ngân sách năm 2010, số nợ phải thu trên tổng tài sản của Tổng công ty xây dựng đường thủy chiếm 37,58%. Tổng công ty mua 4 tàu từ các năm trước, đến ngày 31/12/2010, lỗ lũy kế từ khấu hao, lãi vay, chênh lệch tỷ giá là 637,309 tỷ đồng. Năm 2010, đơn vị này lỗ 73,5 tỷ đồng. Theo tinh thần đổi mới, sắp xếp, tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả các doanh nghiệp nhà nước hiện nay, thì đề nghị tách Vinawaco, trả lại quyền tồn tại độc lập cho Công ty Nạo vét đường biển 1 cũng là một giải pháp cần được tính đến.
Theo Đại đoàn kết