Các lô hàng xuất khẩu nằm trong giai đoạn 1/8/2011-31/7/2012. Theo đó, có 4 doanh nghiệp được hưởng thuế suất thấp là Công ty Vĩnh Hoàn và Công ty Biển Đông chỉ còn chịu mức thuế không đáng kể là 0,03 USD một kg, hai doanh nghiệp còn lại là Công ty Thuận An (Tafishco) và một doanh nghiệp mới là Golden Quality được hưởng thuế suất 0%.
Ngoài ra, 23 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra trong phán quyết sơ bộ POR9 (tháng 9/2013) chịu mức thuế 0,99USD một kg thì trong lần phán quyết cuối cùng này được giảm xuống còn 0,42USD một kg. Mức thuế của Công ty Hùng Vương tuy có giảm so với lần phán quyết trước nhưng vẫn ở mức cao 1,2 USD một kg. Còn lại những doanh nghiệp Việt Nam chưa có mức thuế riêng vào Mỹ chịu mức thuế 2,11 USD một kg.
Một số doanh nghiệp Việt Nam được miễn thuế cá tra vào Mỹ |
Phán quyết này vẫn có thể thay đổi, vì trong 1-2 ngày nữa DOC sẽ công bố cho các bên liên quan các tính toán và các bên cụ thể là nguyên đơn Hiệp hội chủ trại nuôi cá nheo Mỹ (CFA) sẽ đánh giá lại xem DOC có sai sót gì trong tính toán hay không. Nếu có, các bên sẽ nộp điều chỉnh và DOC sẽ công bố kết quả cuối cùng điều chỉnh (nếu cần). Ở kỳ 8 vừa rồi, DOC cũng đã điều chỉnh kết quả cuối cùng sau công bố theo hướng tăng thuế do phát hiện tính toán sai cho một bị đơn bắt buộc.
Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, đây là kết quả khá bất ngờ với tất cả doanh nghiệp Việt bởi trước đó mức thuế sơ bộ rất cao. Tuy nhiên, ông Hòe cho hay DOC vẫn giữ quan điểm chọn Indonesia để tính giá trị thay thế dù đây là quốc gia không tương đồng với Việt Nam về con giống, thức ăn, giá cá sống, phụ phẩm…
Theo luật sư Ngô Quang Thụy, người nhiều năm đại diện cho doanh nghiệp cá tra Việt Nam trong những vụ kiện chống bán phá giá, các doanh nghiệp có mức thuế suất thấp cần cẩn trọng trong việc xuất khẩu hàng thay cho các doanh nghiệp khác bị áp thuế suất cao. Bởi vì ngoài nguy cơ của việc vi phạm pháp luật Mỹ khi gian lận thuế và Hải Quan, điều này còn làm xấu hình ảnh và chất lượng của con cá tra Việt.
Ước tính, sản lượng cá tra năm nay của Việt Nam chỉ khoảng 800.000-1 triệu tấn. Theo ông Hòe, nguyên nhân là hiện có nhiều doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn tín dụng cho hoạt động nuôi trồng nay thoái vốn để cân đối cho nguồn lực khác và một phần là do giá cả còn bấp bênh nên người nuôi cá tra còn hạn chế.
Theo ông Hòe, dù sản lượng có ít hơn, nhưng kỳ vọng chất lượng cũng như giá chào bán cao hơn. Năm nay xuất khẩu cá tra ước đạt 1,8 tỷ USD so với năm ngoái là 1,760 tỷ USD.
Thông tin từ VASEP, Mỹ vẫn là thị trường chủ lực của cá tra Việt Nam. Trong trong 2 tháng đầu năm 2014, giá trị xuất khẩu cá tra đạt 275 triệu USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mai Phương