Không chỉ các bệnh viện ở tuyến huyện, tỉnh mà ngay các bệnh viện ở tuyến Trung ương, việc xuất chi vượt trần thanh toán của bảo hiểm y tế cũng diễn ra rất phổ biến khiến nhiều bệnh viện đang bị “nợ đọng” hàng chục tỷ đồng mà không thể tìm được nguồn thanh toán. Nguyên nhân chính vẫn là do lạm dụng chỉ định, xét nghiệm, lạm dụng kê đơn thuốc.
Dù bệnh viện Nhi Trung ương đã thương thảo nhiều lần nhưng đến nay quỹ bảo hiểm y tế vẫn chưa chi trả khoản 28 tỷ đồng chi vượt trần quy định của bảo hiểm y tế, trong khi đó các bệnh nhân năm 2011 đều đã xuất viện không thể thu hồi lại được viện phí.
GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc bệnh viện Nhi Trung ương thẳng thắn chia sẻ, nhà thuốc của bệnh viện vẫn phải nợ tiền nhiều doanh nghiệp dược, thậm chí một số doanh nghiệp dược phẩm đã cắt hợp đồng hoặc ngừng cung cấp một số thuốc chuyên dụng cho nhà thuốc bệnh viện, không chỉ làm ảnh hưởng đến chất lượng điều trị của bệnh viện mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người bệnh.
Ông Liêm phân tích, việc duy trì hoạt động thường xuyên của các bệnh viện đều phải trông vào nguồn thu từ viện phí. Tuy nhiên, tại bệnh viện Nhi Trung ương có một số lượng lớn là trẻ em dưới 6 tuổi (đối tượng được nhà nước bao cấp tiền mua thẻ bảo hiểm y tế). Bảo hiểm xã hội quy định mỗi năm quỹ bảo hiểm y tế cho các bệnh viện được tăng trần thêm 10% trên một ca bệnh, song điều này vẫn khiến bệnh viện luôn phải cân đối, co kéo, hoạt động rất khó khăn bởi cơ cấu bệnh tật mỗi năm mỗi khác.
Chẳng hạn như năm có dịch bệnh, lượng bệnh nhân đông đột biến, bệnh viện không thể vì sợ vượt trần mà không chỉ định điều trị cho người bệnh.
Tương tự, tại bệnh viện Việt Đức, một bệnh viện đầu ngành về ngoại khoa nhưng nhiều tháng nay đã rơi vào cảnh nợ tiền phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật bởi không có nguồn để trả. Lý do, theo bà Nguyễn Thị Bích Hường, Trưởng phòng Tài chính kế toán của bệnh viện này là vì giá các phẫu thuật, thủ thuật hầu như không có sự điều chỉnh, trong khi theo quy định về phụ cấp cho phẫu thuật, thủ thuật, có những loại đã tăng 3-4 lần.
Chẳng hạn, với một kíp phẫu thuật đặc biệt gồm 9 người, theo quy định cũ, bảo hiểm y tế chỉ thanh toán 330.000 đồng nhưng nay tăng lên hơn 1,3 triệu đồng. Tại thành phố Hồ Chí Minh, chỉ mới qua một nửa nhưng quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đã rơi vào tình trạng báo động về mất cân đối. Thậm chí nhiều bệnh viện trên địa bàn đã bội chi 20-30 tỷ đồng.
Ông Phạm Lương Sơn, Trưởng ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, cơ quan bảo hiểm xã hội đã nghiên cứu rất kỹ trước khi ban hành mức trần viện phí đối với từng bệnh viện, từng tuyến bệnh viện cụ thể nên việc các bệnh viện bị vượt trần hàng chục tỷ đồng mỗi năm, ngoài nguyên nhân khách quan, đột xuất, chắc chắn có nguyên nhân chủ quan từ chính bệnh viện.
Nhiều bệnh viện bị nợ hàng chục tỷ. Ảnh minh họa. |
Hiện nay, mức trần viện phí tại các bệnh viện được tính dựa vào chi phí thực tiễn cho mỗi đầu thẻ bảo hiểm y tế của chính bệnh viện đó trong năm trước mà cơ quan bảo hiểm xã hội đã giám định, cộng thêm 10% chi phí phát sinh cho năm sau.
Mức phí này đã phản ánh đúng nhu cầu về chi phí của mỗi đầu thẻ. Lấy ví dụ, năm 2011, các cơ sở khám chữa bệnh tại tuyến huyện ở thành phố Hồ Chí Minh vượt quỹ ban đầu khoảng 500 tỷ đồng với gần 6 triệu lượt thẻ bảo hiểm y tế, ở tuyến tỉnh đã vượt 200 tỷ đồng. Vì vậy, phía bảo hiểm xã hội đang tính toán và phải thẩm định những đơn thuốc của các đơn vị y tế xem có thanh toán vượt trần hay không chứ không thể có chuyện các bệnh viện đều bội chi một cách chính đáng.
Ông Sơn nhấn mạnh, nếu việc bệnh viện chi vượt trần do những nguyên nhân chủ quan của bệnh viện như chỉ định dịch vụ kỹ thuật, thuốc không hợp lý, lạm dụng kê đơn… thì sẽ bị từ chối thanh toán. Chẳng hạn, một số bệnh viện tự quy định mức trần cho từng cá nhân, đáng lẽ bác sĩ cần xem người bệnh này cần dùng thuốc gì, kỹ thuật gì là vừa đủ thì bác sĩ lại kê đơn tràn lan, cho làm xét nghiệm nhiều lần mà không thật sự cần thiết.
Hơn nữa, việc chỉ định sử dụng thuốc ngoại của các bệnh viện ngày càng cao. “Tất nhiên tâm lý người bệnh ai cũng thích thuốc ngoại hơn nhưng phải liệu cơm gắp mắm, nếu ai muốn dùng mà có điều kiện thì tự bỏ tiền chứ không thể lạm dụng quỹ bảo hiểm y tế, đổ dồn gánh nặng lên nhà nước", ông Sơn phân tích.
Trong khi bài toán này vẫn chưa tìm được lời giải thì bản thân một số bệnh viện đã tìm biện pháp giải quyết bằng cách đổ dồn gánh nặng lên người bệnh như cắt giảm thuốc, hạn chế chỉ định dịch vụ chi phí cao. Như vậy, không phải bệnh viện hay phía bảo hiểm xã hội thiệt thòi mà chính người bệnh mới là người lĩnh hậu quả.
(Theo An ninh thủ đô)