Giải thích điều này, Thứ trưởng Kế hoạch Đầu tư Đặng Huy Đông cho hay doanh nghiệp nhà nước có những đặc thù mà Luật Doanh nghiệp hiện hành (2005) chưa quy định hoặc quy định chưa rõ ràng.
“Doanh nghiệp Nhà nước có đặc thù là sở hữu toàn dân, vốn của xã hội, của ngân sách nên quản trị phải chặt hơn. Vì thế Chính phủ quyết định cần có quy định về quản trị khối doanh nghiệp này”, ông Đông nhấn mạnh.
Ông cũng thông tin thêm, trước đó, Chính phủ đã trao đổi nhiều lần có nên xây dựng một luật riêng về doanh nghiệp Nhà nước. Sau khi cân nhắc, Chính phủ thấy không nên bởi như thế sẽ đi ngược lại tư tưởng chỉ có một Luật Doanh nghiệp nói chung, để không biệt thành phần.
Giai đoạn 2014 - 2015 sẽ cổ phần hóa 432 doanh nghiệp. Ảnh: Hoàng Hà |
Hai nội dung quan trọng đối với doanh nghiệp Nhà nước là quản lý vốn và quản trị doanh nghiệp được tách làm hai phần, quy định trong hai luật khác nhau. Phần vốn được quy định trong dự Luật Đầu tư quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; nội dung quản trị thì được quy định tại dự Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).
Thế nhưng điều này lại gây băn khoăn trong Ủy ban Kinh tế - cơ quan thẩm tra dự luật. Ý kiến tán thành thì cho rằng thực tế hoạt động kém hiệu quả của doanh nghiệp Nhà nước thời gian qua đặt ra những yêu cầu cấp thiết cần quy định rõ và chặt chẽ hơn về quản trị doanh nghiệp, về hạn chế ngành nghề đăng ký kinh doanh, về yêu cầu công khai hóa thông tin ở mức độ cao hơn.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị không nên có chương riêng quy định về doanh nghiệp Nhà nước vì số lượng, tỷ trọng khối này sẽ giảm dần theo chủ trương chung về tái cơ cấu. “Việc thành lập, tổ chức và hoạt động doanh nghiệp Nhà nước phải tuân thủ như tất cả các doanh nghiệp khác để bảo đảm nguyên tắc bình đẳng của các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế”, báo cáo của cơ quan thẩm tra nêu rõ.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết thường trực ủy ban tán thành loại ý kiến thứ hai. "Về nguyên tắc, Luật Doanh nghiệp chỉ quy định về loại hình pháp lý của doanh nghiệp, không phân biệt tính chất sở hữu và thành phần kinh tế. Do vậy, việc bổ sung một chương về doanh nghiệp Nhà nước có thể dẫn đến sai lệch kết cấu, bản chất và chức năng vốn có của Luật Doanh nghiệp”, ông Giàu nói.
Tuy nhiên, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định việc quy định về doanh nghiệp Nhà nước tại luật này không thể coi là phân biệt đối xử hay bất bình đẳng với các thành phần doanh nghiệp khác. “Doanh nghiệp Nhà nước có đặc thù riêng, nếu không đưa vào đây thì không biết đưa vào đâu. Luật Đầu tư Kinh doanh vốn Nhà nước (đang được dự thảo) chỉ là quy định quản lý kinh doanh vốn, còn ở đây là quy định về quản trị doanh nghiệp”, ông Lưu nhấn mạnh
Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Đức Hiền cũng đồng tình rằng việc tập trung quy định nhằm nâng cao quản trị và công khai minh bạch của doanh nghiệp Nhà nước tại luật này lại chính là thể hiện sự bình đẳng với các doanh nghiệp khác. Một lý do khác theo ông Hiền cần phải quy định là bởi hiệu quả của những “anh cả đỏ” chưa tương xứng với tiềm lực quan trọng mà khối này được hưởng.
Chí Hiếu