Đây là hai trong số nhiều nội dung quan trọng của Thông tư 04 quy định về việc ủy thác đầu tư đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mà Ngân hàng Nhà nước mới ban hành hôm 8/3.
Theo quy định mới, từ 2/5, các ngân hàng không được thực hiện ủy thác vốn đối với cá nhân. Ảnh minh họa: Hoàng Hà. |
Theo đó, chỉ có các ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, công ty tài chính vi mô, chi nhánh ngân hàng nước ngoài... được quyền đem vốn đến ngân hàng ủy thác. Riêng cá nhân có vốn không được ủy thác tại các ngân hàng.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng quy định rõ, chỉ những nhà băng được cấp phép nhận ủy thác, mới được tiến hành nghiệp vụ huy động vốn nói trên.
Sau khi nhận vốn, bên ủy thác là các ngân hàng phải tiến hành phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro khi thực hiện nghiệp vụ ủy thác liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Đối với ủy thác cho vay, Ngân hàng Nhà nước nêu rõ, nhà băng nào đã nhận ủy thác không được giao lại cho bên thứ ba để thực hiện cho vay. Chẳng hạn, A ủy thác cho B một số vốn thì B không được sử dụng số tiền này để C cho vay. Khi nhận ủy thác để cho vay, các ngân hàng phải tính dư nợ cho vay từ vốn ủy thác vào tổng dư nợ tín dụng.
Cũng theo quy định trong Thông tư này, bên ủy thác cho vay cần trả cho ngân hàng nhận vốn một khoản phí được ghi trong hợp đồng ủy thác.
Theo đánh giá của một số chuyên gia, quy định này có thể giúp cho hoạt động ủy thác diễn ra minh bạch thay vì “biến tướng” như trước. Trước đó, khi Ngân hàng Nhà nước áp dụng mức trần 14% một năm đối với huy động bằng đồng Việt Nam, một số ngân hàng đã nhận ủy thác của người dân với mức lợi suất cao vượt trần. Điều này vô hình trung khiến cho việc huy động vốn trên thị trường trở nên méo mó vì khi nhận ủy thác, ngân hàng vừa thu hút được tiền gửi, lách trần lãi suất cũng như né được tăng trưởng tín dụng.
Thông tư 04 sẽ có hiệu lực từ ngày 2/5, thay thế cho Quyết định 742 Ngân hàng Nhà nước ban hành năm 2002 về nghiệp vụ ủy thác. Theo quy định cũ, các ngân hàng được quyền ủy thác có thể huy động vốn ủy thác từ các cá nhân.
Ủy thác đầu tư là việc ngân hàng nhận ủy thác của một cá nhân hoặc tổ chức để đầu tư vào một dự án. Tổ chức, cá nhân đem vốn ủy thác cho tổ chức tín dụng sẽ được nhận lãi suất thỏa thuận và ký với ngân hàng một hợp đồng ủy thác. Sau đó, ngân hàng được sử dụng số tiền này để đầu tư vào các lĩnh vực khác nhau hoặc đem cho vay với lãi suất đã thỏa thuận từ trước đối với người ủy thác. Trái lại, người ủy thác sẽ trả phí cho ngân hàng. Do đó, trên danh nghĩa, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian, nhận "ủy quyền" để đầu tư sinh lời cho khách hàng , chứ không phải huy động. Đồng thời, người có tiền gửi cũng chỉ ủy thác vốn nhàn rỗi "nhờ" ngân hàng cho vay giúp, chứ không phải gửi tiết kiệm để hưởng lãi suất cao. Như vậy các khoản ủy thác này vừa giúp ngân hàng lách được quy định về trần lãi suất tiền gửi mà cũng lách được trần tăng trưởng tín dụng. |
Tuệ Minh