Từ đầu năm, tăng trưởng tín dụng ở nhiều ngân hàng thương mại chủ yếu là ngoại tệ, bởi thị trường ngoại hối tiếp tục diễn biến theo xu hướng tích cực, tỷ giá ổn định nên nhu cầu vay ngoại tệ của các doanh nghiệp vẫn đang tăng.
Lãi suất cho vay tiền đồng hiện nay thấp nhất là 15% một năm. Do đó, vay ngoại tệ lãi suất 6-7% một năm, doanh nghiệp vẫn lợi và ít rủi ro hơn. Tuy nhiên, lượng khách hàng có nguồn ngoại tệ để tái tục vay lại ngoại tệ (xuất khẩu) hiện nay không nhiều.
Trước đó, Thông tư 03 Ngân hàng Nhà nước quy định chỉ cho phép vay với nhu cầu thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ. Điều kiện là khách hàng có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất- kinh doanh để trả nợ vay. Riêng nhu cầu trong nước không được vay vốn. Tuy nhiên, mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép gia hạn thời gian hiệu lực của Thông tư 03 đến tháng 12.
Ông Trần Xuân Quảng - Phó Tổng giám đốc Maritime Bank, cho rằng điều này có ý nghĩa hỗ trợ lớn với các doanh nghiệp, giúp họ có cơ hội giảm chi phí vốn hợp lý bởi vay ngoại tệ lãi suất vẫn thấp hơn trong khi tỷ giá đang tương đối ổn định.
Doanh nghiệp vay ngoại tệ có lợi hơn so với VND vì lãi suất thấp hơn. Ảnh: Hoàng Hà. |
Khi được nới, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể chủ động vay ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa, hoặc sử dụng tiền đồng mua ngoại tệ từ Ngân hàng Nhà nước để nhập hàng hóa, tạo nhiều lựa chọn tài chính giúp hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được thuận lợi hơn.
Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, giá USD trên thị trường thế giới có xu hướng tăng do phục hồi của nền kinh tế Hoa Kỳ khá rõ ràng. Ở nước ta, giá USD có xu hướng ngược lại bởi nhập khẩu giảm mạnh do kinh tế bị đình đốn nên cán cân vãng lai thâm hụt rất thấp.
Trong khi đó, cán cân vốn thay đổi không đáng kể, cán cân thanh toán quốc tế có thể thặng dư vài tỷ USD. Như vậy, dự đoán từ nay đến cuối năm sẽ không có điều chỉnh gì lớn với tỷ giá hối đoái và về căn bản tỷ giá hối đoái có thể tăng giảm vài % cũng không đáng kể, ông nói.
TS. Lê Đạt Chí, Đại học Kinh tế TPHCM lại cho rằng, bài toán tỷ giá phụ thuộc vào việc quản lý thị trường vàng của Ngân hàng Nhà nước và chính sách kích cầu tăng tiêu dùng hiện nay.
Ông cho biết, nếu giá vàng giảm theo giá thế giới nhưng chênh lệch giữa trong nước và quốc tế vẫn cao sẽ còn gây áp lực lên tỷ giá. Nhất là khi cầu mua vàng để cân đối trạng thái khi đã bán vàng bình ổn trước đây của nhóm NH G5+1 vẫn còn. "Vì vậy, trong báo cáo của các định chế tài chính nước ngoài, ẩn số lớn nhất của Việt Nam đối với họ vẫn là tỷ giá”, ông nhận xét.
Một số chuyên gia cho rằng, siết tín dụng ngoại tệ có thể chống đô la hóa nền kinh tế. Mặt khác, khi chênh lệch lãi suất VND và USD được rút ngắn, các doanh nghiệp có thể quay trở về với tín dụng tiền đồng.
Tuy nhiên, Thông tư 03 của Ngân hàng Nhà nước sẽ gây khó dễ cho doanh nghiệp. Vì theo nội dung văn bản này, việc hạn chế đối tượng vay ngoại tệ sẽ khiến lợi nhuận doanh nghiệp xuất khẩu sụt giảm. Đồng thời, động lực kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu bị triệt tiêu trong khi ngân hàng thương mại không bị rủi ro tín dụng và được hưởng khoản chênh lệch tiền từ lãi suất huy động và cho vay.
Theo đề xuất của Tiến sĩ Lê Đạt Chí, Ngân hàng Nhà nước cần sửa Thông tư 03 theo hướng quy định số ngoại tệ doanh nghiệp được vay mà có thể trả được bằng nguồn thu của mình thay vì giới hạn sử dụng trong hay ngoài nước. "Việc này nhằm tránh hiện tượng chỉ có nguồn ngoại tệ thu về trong tương lại 1 triệu USD nhưng lại đi vay 2 triệu USD", ông nói. Ngoài ra, theo ông, tuyệt đối không cho vay USD với doanh nghiệp nhập khẩu.
(Theo Sài Gòn đầu tư tài chính)