Là người có lượng tiền nhàn rỗi khá lớn, chị Thanh ở TP HCM thường mang vào ngân hàng gửi để hưởng lãi. Cách đây vài tuần, nhân viên của một ngân hàng thương mại lớn ở TP HCM chào mời chị gửi tiền với lãi suất linh hoạt 3 tuần là 12% một năm. Vào thời điểm đó, chị đang gửi ở một ngân hàng thương mại cổ phần với lãi suất 11,5% đã cộng tất cả các khoản thưởng, khuyến mãi.
"Tôi vẫn đang thoả thuận với nhân viên này, nếu ngân hàng họ chịu tăng thêm lãi suất lên 12,5% thì tôi mới rút tiền từ nhà băng kia qua gửi", chị Thanh nói.
Chị Mai ở quận 3 (TP HCM), đang có trong tay hơn 100 triệu đồng nhưng chưa có kế hoạch kinh doanh nào. Hơn tuần nay chị cũng nhận được nhiều cuộc điện thoại, thư gửi qua mail của một số nhân viên ngân hàng mời gửi tiền tiết kiệm với nhiều ưu đãi và lãi suất cao. "Cứ thi thoảng dò xem nơi nào cao nhất mình sẽ gửi, không mắc gì phải vội vàng", chị Mai bộc bạch.
Không chỉ khách hàng cá nhân ngã giá với ngân hàng, một số doanh nghiệp lớn, kể cả tập đoàn nhà nước dư dả vốn chưa biết làm gì cũng gây sức ép đòi tăng lãi suất.
Nhiều khách hàng đang'mặc cả' lãi suất tiền gửi ngân hàng. Ảnh: Hoàng Hà |
Mặt bằng lãi suất huy động tiền đồng nhiều tháng qua bị khống chế dưới 10,5%. Để thu hút khách, các ngân hàng phải khuyến mãi, cộng thêm lãi suất, đẩy mức thực trả lên đến 11-12% một năm. Nhưng khách hàng còn ngần ngại bởi dù sao lãi suất này cũng không minh bạch. Hơn nữa, khách hàng còn có tâm lý chờ đợi khi mà lãi suất cho vay theo cơ chế thỏa thuận, lãi suất huy động không bị khống chế bởi mức trần. Do đó, nhiều người chủ động "mặc cả" lãi suất trước khi gửi.
Theo ông Nguyễn Thanh Toại, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Á Châu, hiện lượng tiền huy động của ACB vẫn chưa đạt kế hoạch đề ra. Việc giao chỉ tiêu cho nhân viên huy động vốn nằm trong chương trình chuyển đổi về quản trị nguồn nhân lực được ACB triển khai từ năm ngoái nhưng chính thức áp dụng tháng Giêng năm nay. Đây là một phần trong nghiệp vụ của ngân hàng.
Ông Toại cho rằng, bao giờ người gửi cũng ở thế chủ động vì họ có nhiều kênh để chọn lựa như chứng khoán, bất động sản, vàng... Ngoài việc các ngân hàng đang phải cạnh tranh nhau còn phải cạnh tranh với những kênh này. Bản thân nhà băng cũng chỉ là một định chế trung gian, nếu ngân hàng không cho vay được vì lãi suất quá cao thì cũng không thể huy động của khách hàng nhiều làm gì.
"Để hạ đầu ra và hút được lượng tiền huy động với lãi suất phù hợp chỉ có cách ngân hàng phải xoá bỏ các khoản thưởng, khuyến mại để công khai lãi suất huy động thực. Song song đó, mỗi nhà băng phải tự mình đi xây dựng uy tín thương hiệu, cung ứng nhiều dịch vụ tốt", ông Toại nói.
Chính ACB hôm qua đã là người đi tiên phong phá trần lãi suất huy động khi công bố lãi suất huy động cao nhất lên tới 11,6% một năm. Tiếp bước, Ngân hàng cổ phần Việt Á 14/4 cũng công bố mức cao nhất 11,8% được áp dụng với kỳ hạn 12-13 tháng mà không ràng buộc về số lượng tiền gửi. Nếu khách gửi trên 100 triệu, còn được ngân hàng khuyến mãi lãi suất dao động từ 0,03 đến 0,1%.
Ông Phạm Quang Dũng, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Vietcombank cũng cho biết, lượng huy động của nhà băng từ đầu năm đến nay tăng trưởng chậm, chưa tới 2%. Ông Dũng cho rằng, đó là do hậu quả của gói kích cầu năm ngoái khiến tăng trưởng tín dụng quá lớn làm cho lượng tiền nhàn rỗi trong lưu thông đã bị hút hết vào. Hiện giờ, tính thanh khoản của nhiều ngân hàng rất thấp nhưng nguồn vốn chỉ có hạn, nhà băng nào cũng muốn hút về phía mình. Chính điều này tạo cho người gửi tâm lý nghi ngờ rằng mình chưa nhận được khoản tiền lãi đáng được nhận nên vẫn còn muốn "mặc cả".
"Các ngân hàng giờ phải ngồi lại với nhau để thống nhất khung trần lãi suất mới thay mức 10,5%. Vì khung này hiện không còn phù hợp nên không còn tác dụng", ông Dũng nói.
Chia sẻ vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thuận, Trưởng khoa Tài chính ngân hàng, Đại học Mở TP HCM cho rằng, hiện nay các ngân hàng đang rất muốn hạ thấp đầu vào để kéo mặt bằng lãi suất cho vay xuống nhằm khơi thông đầu ra. Nhưng nghịch lý là với mức lãi suất huy động thực hiện nay (gồm cả khuyến mãi, thưởng) lên đến 11% thậm chí 12% mà các ngân hàng vẫn không hút được vốn huy động, nếu hạ thấp sẽ càng khó khăn hơn trong việc hút vốn.
Theo ông Thuận, mấu chốt của vấn đề là do người dân lo sợ đồng tiền bị mất giá, lo ngại lạm phát cao, có tâm lý chưa thoả mãn với mức lãi suất thực tại... Do đó, một lượng lớn tiền vẫn chưa chịu vào ngân hàng và đang nằm trong thị trường chứng khoán chờ khơi thông, số khác thì được người dân mua vàng, USD để cất giữ trong két.
Để giải bài toán này, ông Thuận cho rằng đã đến lúc trả lại lãi suất đầu vào cho đúng nghĩa, tức để cung cầu thị trường quyết định chứ không nên khống chế, áp đặt một cách cứng nhắc. Nên cho ngân hàng và khách hàng tự thoả thuận, điều chỉnh theo hình thức "thuận mua, vừa bán". Đồng thời, Việt Nam phải tạo cho người dân một niềm tin chắc chắn về giá trị tiền đồng. Có như vậy, người gửi mới thấy rằng, họ đang nhận được mức lãi suất hợp lý nhất và không còn tâm lý so sánh, chờ đợi hay 'mặc cả' với ngân hàng.
Lệ Chi