Cả Ấn Độ và Trung Quốc đều phải duy trì tăng trưởng trong bối cảnh khủng hoảng ở châu Âu lan rộng, còn Mỹ và Nhật Bản phục hồi quá chậm chạp. Tuy nhiên, vấn đề của hai nước này rất khác nhau. Trung Quốc không muốn lặp lại những sai lầm từ các biện pháp ứng phó với khủng hoảng tài chính cuối năm 2009. Trong khi đó, Ấn Độ lại cố gắng thi hành các biện pháp cải tổ mà nước này đã thất bại trong những năm gần đây.
Tăng trưởng GDP ở Trung Quốc chỉ còn 8,1% trong quý I, mức thấp nhất kể từ năm 2009 và có thể xuống tới 7,5% vào quý II này. Vì vậy, nếu cuộc khủng hoảng eurozone vẫn tiếp tục, hoặc các biện pháp kích thích không được triển khai tốt, thì tốc độ này có thể còn thấp hơn nữa.
Cả Ấn Độ và Trung Quốc đều phải đối mặt với áp lực suy giảm kinh tế. Ảnh: AP |
Tăng trưởng của Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào thương mại. Năm 2008, kim ngạch xuất khẩu ròng nước này chiếm 7,7% GDP. Tuy nhiên, năm 2011, tỷ lệ trên giảm xuống chỉ còn 2,6%. Lạm phát tháng 6 của Trung Quốc tăng 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp nhất trong vòng 29 tháng. Nợ chính phủ hiện tại chiếm 22% GDP. Cuối tuần trước, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cũng thừa nhận nước này đang phải chịu “áp lực suy giảm rất lớn” và cam kết sẽ duy trì tăng trưởng.
Ông Luis Kuijs - Giám đốc dự án tại Viện nghiên cứu Fung Global ở Hong Kong nhận định: "Trung Quốc đang có điều kiện tương đối dễ chịu so với các nước khác. Vấn đề của họ chỉ là chọn cách nào để thúc đẩy kinh tế, chứ không phải có thực hiện được nó hay không".
Phần lớn kinh tế Trung Quốc nằm trong tay các doanh nghiệp Nhà nước. Vì vậy, Chính phủ có thể dễ dàng thực hiện các chính sách kích thích. Gần đây, nước này đã cấp phép xây dựng cho hai nhà máy thép và một số dự án năng lượng. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng cắt lãi suất lần thứ hai trong vòng một tháng, đồng thời giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho các ngân hàng.
Tuy nhiên, thách thức thật sự của Trung Quốc là làm thế nào để không “vung tay quá trán”. Trong cuộc khủng hoảng tài chính, quốc gia này đã yêu cầu các ngân hàng Nhà nước cho vay thật nhiều. Kết quả là một lượng tiền lớn đã được bơm ra thị trường thông qua các dự án hạ tầng và bất động sản. Động thái này thực sự đã thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng nợ xấu và thổi phồng bong bóng bất động sản mà nước này phải mất tới hai năm sau đó để giải quyết.
Tương tự Trung Quốc, Ấn Độ cũng phải tìm cách thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng nước này có rất ít giải pháp tiềm năng. Tăng trưởng GDP quý I của Ấn Độ chỉ đạt 5,3% - thấp nhất trong vòng 9 năm. Thâm hụt ngân sách cũng ở mức 5,8% trong nhiều năm, phá vỡ mục tiêu 4,6%. Trong khi đó, nợ chính phủ hiện chiếm 67,6% GDP. Vì thế, theo các chuyên gia, nước này còn rất ít “room” cho các gói kích thích tài chính.
Ông Frederic Neumann - Giám đốc bộ phận nghiên cứu châu Á tại HSBC cho biết: "Ấn Độ đang bị buộc chặt hai tay với nhau. Vì thế, nước này đang gặp nguy hiểm lớn trước khủng hoảng toàn cầu. Họ không thể bơm thêm tiền vào nền kinh tế nữa và có khả năng phải chịu suy thoái".
Ấn Độ cần thúc đẩy đầu tư vào các doanh nghiệp vốn đang mệt mỏi vì sự thay đổi chính sách thuế và thủ tục của nước này. Đồng rupee Ấn Độ đã liên tục giảm giá so với USD trong năm qua. Một phần do các nhà đầu tư lo ngại về tỷ lệ thâm hụt tài khoản vãng lai cao của nước này với 4% GDP. Nội tệ suy yếu đã làm giá các mặt hàng nhập khẩu tăng cao và các khoản vay nước ngoài trở nên đắt đỏ hơn với doanh nghiệp tại đây.
Trong tháng 4, Ngân hàng trung ương Ấn Độ đã giảm lãi suất lần đầu tiên trong 3 năm để bơm tiền vào các doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi cả nền kinh tế đang trông chờ vào động thái tiếp theo, thì tháng trước, cơ quan này lại tuyên bố không thể cắt giảm thêm nữa vì lạm phát đã lên tới 7,6%.
Ông Rob Subbaraman - chuyên gia kinh tế khu vực châu Á tại Công ty chứng khoán Nomura cho biết: "Trung Quốc đang hoàn thiện quá trình chuyển từ nước thu nhập thấp lên thu nhập trung bình. Vì thế nước này suy giảm là điều có thể hiểu được. Nhưng còn ở Ấn Độ, tăng trưởng lẽ ra phải cao lên mới đúng".
Tháng 6, cả Trung Quốc và Ấn Độ đều có những đóng góp đáng kể vào chương trình cứu trợ eurozone của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF. Trung Quốc cam kết góp 43 tỷ USD, còn Ấn Độ hứa hẹn đóng 10 tỷ USD. Thế nhưng, cả hai cường quốc này lại không thể giúp kinh tế của chính nước mình bật tăng trở lại.
Hà Thu (theo Wall Street Journal)