Nhiều nguy cơ tiềm ẩn trong diễn biến giá nhiên liệu. |
Đáng chú ý nhất là tác động của giá dầu đối với quá trình phục hồi kinh tế ở khu vực châu Âu. Sức nóng của thị trường nhiên liệu đang hạn chế đà tăng trưởng của các nước thuộc EU. Riêng các nền kinh tế quan trọng trong khu vực sử dụng đồng euro còn bị đe doạ không lập lại được trật tự tài chính công.
"Nếu giá dầu cứ ở nguyên mức cao như hiện nay, tăng trưởng của châu Âu sẽ giảm 0,25-0,5%", Eric Chaney, nhà phân tích của Morgan Stanley, nhận định. Chia sẻ quan điểm trên, Lorenzo Codogno thuộc Ngân hàng châu Mỹ dự đoán, cuộc khủng hoảng dầu mỏ sẽ ghìm tăng trưởng GDP của 12 nước trong khu vực đồng tiền chung châu Âu ở mức 1,8% trong năm nay và 2,1% trong năm 2005. "Lẽ ra, tăng trưởng có thể đạt gần 3% trong năm tới", ông Codogno khẳng định.
Theo một nghiên cứu gần đây của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), khu vực đồng euro "nhạy cảm" với những đợt tăng giá dầu hơn bất kỳ nền kinh tế quan trọng của thế giới vì họ rất phụ thuộc vào nhập khẩu dầu. Mỗi thùng dầu thô tăng giá 10 USD sẽ cắt đi 0,5% tăng trưởng châu Âu, trong khi ở Mỹ con số đó là 0,3%.
Pháp cũng không phải là ngoại lệ. Quốc gia này từng muốn mình trở thành đầu tàu phục hồi kinh tế châu Âu với mức tăng trưởng 3%. Tuy nhiên, theo các chuyên gia của Citygroup, giá dầu tăng sẽ tác động mạnh đến nhu cầu trong nước. Ngay cả với tỷ lệ tăng trưởng cao hơn dự kiến, Paris cũng phải nỗ lực giảm bớt thâm hụt ngân sách khổng lồ, hiện ở mức 3,8% GDP và 3,1% trong năm tới. Và như vậy, Pháp lại không giữ được lời hứa với Brussel về việc kiểm soát thâm hụt ngân sách dưới mức trần cho phép 3% GDP. Tình hình ở Đức cũng tương tự, với mức thâm hụt dự kiến là 3,7% GDP trong năm nay.
Tại Việt Nam, diễn biến phức tạp của giá dầu cũng khiến giới quan sát phải đưa ra nhận định, việc phấn đấu giữ chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm tăng không quá 10% đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Giá dầu thế giới tăng kéo theo sự tăng giá của các sản phẩm chế xuất từ dầu, trong đó có phân bón, và các mặt hàng trọng yếu như nhóm hàng vật liệu xây dựng như sắt, thép, xi măng...
Sáng nay, trong phiên giao dịch tại thị trường New York, giá một thùng dầu thô đã ở mức 49,25 USD, gần bằng mức kỷ lục 49,40 USD/thùng ngày 20 tháng trước. Trong khi đó, một thùng dầu Brent tại London cũng ở mức cao là 45,33 USD do sản lượng dầu Mỹ cung cấp sụt giảm bởi tác động của cơn bão Ivan.Hồi đầu tháng 9, Chủ tịch OPEC kiêm Bộ trưởng dầu mỏ Indonesia Purnomo Yusgiantoro từng nhận định từ nay đến hết tháng 12, giá dầu sẽ hạ dần và có thể duy trì ở mức 38 USD/thùng trong 1-2 năm tới. Tuy nhiên, nạn khủng bố, tác động bất lợi của thời tiết mà đáng chú ý nhất là gần đây cơn bão Ivan đổ bộ vào vào vùng vịnh Mexico khiến toàn bộ các nhà máy lọc dầu tại khu vực này phải đóng cửa đã khiến sản lượng dầu khai thác sụt giảm đáng kể.
Trong khi, sản lượng dầu bị sụt giảm vì nhiều nguyên nhân khách quan như vậy thì nhu cầu về loại "vàng đen" này cũng không hề giảm xuống, và vẫn chiếm tới 97%. Theo các nhà chuyên môn, nhu cầu này đặc biệt cao ở các nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh chóng vào bậc nhất thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ.
Nhiều chuyên gia phân tích nhận định, giá dầu thô sẽ vẫn giữ ở mức trên 40 USD/thùng trong giai đoạn từ nay đến cuối năm 2004. Trong trường hợp có những biến cố chính trị lớn tại Trung Đông, giá dầu có thể leo thang tới mức 50 USD/thùng.
Kiều Giang