Khảo sát của TI - Tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực chống tham nhũng đối với 3.000 lãnh đạo của các doanh nghiệp đa quốc gia trên toàn cầu, hoạt động tại 28 nước cho thấy việc đưa hối lộ phổ biến ngay cả ở các nước phát triển, đặc biệt là tại khu vực công và trong lĩnh vực xây dựng.
Khu vực công là nơi dễ xảy ra hối lộ nhất. Ảnh minh họa: WP |
Hà Lan và Thụy Sỹ có lẽ là những quốc gia xuất sắc nhất trong việc loại trừ vấn nạn này khi đứng đầu danh sách trong sạch, vượt xa Đức, Nhật (cùng xếp vị trí thứ 4) và Mỹ (10). Trong khi đó việc lót tay lại khá phổ biến đối với các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc và Nga (xếp 2 vị trí cuối cùng trong 28 nước).
“Việc đứng cuối danh sách cho thấy tình trạng hối lộ của các doanh nghiệp tại Trung Quốc và Nga đang ở mức đáng báo động”, báo cáo của TI cảnh báo. Cũng theo tổ chức này, bất chấp sự hội nhập ngày càng sâu vào kinh tế thế giới, việc tiếp tục để tham nhũng và hối lộ hoành hành đang làm giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp cũng như gây ra hệ quả tiềm tàng cho xã hội.
“Thật không may là tại Nga, làm kinh doanh dường như đồng nghĩa với việc phải đưa tiền lót tay”, Elena Panfilova, Giám đốc TI tại Nga nhận xét với BBC. Báo cáo của cơ quan này cũng chỉ ra rằng tại các quốc gia mà Chính phủ ít quan tâm đến phòng chống tham nhũng thì mức độ “sẵn sàng” đưa hối lộ của doanh nghiệp cũng cao hơn. Điều đáng buồn là các doanh nghiệp này lại tiếp tục giữ thói quen xấu nói trên ngay cả khi đầu tư ra nước ngoài.
Cũng theo khảo sát, khu vực công - nơi các doanh nghiệp phải cạnh tranh quyết liệt để giành được hợp đồng béo bở từ Chính phủ là khu vực dễ nảy sinh hiện tượng hối lộ nhất. Hiện tượng này cũng tỷ lệ thuận với quy mô dự án: hợp đồng càng lớn, càng nhiều nhà thầu phụ thì khả năng và số tiền hối lộ càng lớn.
Một hệ quả khác của hiện tượng tham nhũng nêu trên, bên cạnh giảm mức độ cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp, còn gián tiếp dẫn đến việc các công ty, sau khi giành được hợp đồng, thường không còn quan tâm đến chất lượng và tiêu chuẩn an toàn. Ngoài xây dựng, một số ngành khác như khai khoáng (đặc biệt là dầu mỏ, khí đốt) cũng có tỷ lệ đưa hối lộ rất cao.
Khu vực nông nghiệp có thể coi là điểm sáng trong bức tranh chống tham nhũng, hối lộ ở hầu hết các quốc gia. Tuy nhiên, TI cũng cảnh báo rằng điều này có thể bắt nguồn từ tỷ lệ sinh lời hiện còn thấp ở khu vực này. Ngành ngân hàng cũng được đánh giá là trong sạch khi xếp thứ 4 từ dưới lên về khả năng xảy ra hối lộ.
Danh sách các điểm nóng về hối lộ theo khảo sát của TI
(Mức độ nghiêm trọng theo thứ tự tự trên xuống)
STT |
Nước |
1 |
Hà Lan, Thụy Sỹ |
3 |
Bỉ |
4 |
Đức, Nhật |
6 |
Áo, Canada |
8 |
Singapore, Anh |
10 |
Mỹ |
11 |
Pháp, Tây Ban Nha |
13 |
Hàn Quốc |
14 |
Brazil |
15 |
Hong Kong (Trung Quốc), Italy, Malaysia, Nam Phi |
19 |
Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ |
22 |
Ả rập Saudi |
23 |
Argentina, UAE |
25 |
Indonesia |
26 |
Mexico |
27 |
Trung Quốc |
28 |
Nga |
Nhật Minh