Tại hội nghị thượng đỉnh lần này, hành động được đánh giá là mạnh bạo nhất của G20 là tăng gấp 3 khoản tiền cho Quỹ Tiền tế quốc tế (IMF) từ 250 tỷ USD lên 750 tỷ USD để quỹ này cho các nền kinh tế vay khi cần thiết. Trong đó, 250 tỷ USD sẽ được dành để giúp các nước củng cố nguồn dự trữ ngoại hối, một khoản tương đương hỗ trợ thương mại. Ngoài khoản 750 tỷ USD này, phần còn lại của số tiền 1.000 tỷ USD chưa được công bố cụ thể. G20 cũng đồng ý bán vàng do IMF đang nắm giữ cho các nước nghèo.
Ngay từ trước khi G20 đưa ra thông cáo chung của hội nghị, các thị trường chứng khoán Mỹ và châu Âu đồng loạt tăng mạnh.
Khoản 1.000 tỷ USD cho vay tại các nước kinh tế kém phát triển hơn được coi là một nỗ lực của G20 nhằm dựng lên một "tường lửa" về kinh tế và đảm bảo đầu ra cho hàng xuất khẩu của các nền kinh tế lớn. G20 và các nước đang phát triển cam kết nỗ lực xử lý các bảng cân đối tài sản phần nhiều đã vơi đi của hệ thống ngân hàng và khơi thông nguồn tín dụng. Cùng với đó là xóa bỏ thông lệ về các "thiên đường trốn thuế" và thắt chặt quy định đối với các quỹ đầu cơ đa quốc gia cũng như những nhà đầu tư tài chính nhiều tham vọng tại Mỹ và các nền kinh tế khác.
Tổng thống Mỹ Barack Obama, Thủ tướng Italy Silvio Berlusconi, và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev (từ trái qua) tại buổi chụp ảnh của Hội nghị G20. |
Nhìn chung, các biện pháp được G20 thống nhất đều nhằm tăng nguồn chi tiêu, cho vay và vay vốn, từ đó mở rộng sản xuất, thay vì tình trạng thu hẹp hiện nay. Song không vị lãnh đạo nào đưa ra cam kết về hiệu quả tức thời của kế hoạch này mà họ đều cho rằng, còn nhiều việc phải làm.
Tổng thống Mỹ Obama, trong chuyến công du quan trọng đầu tiên của mình, đã không thành công trong việc thuyết phục lãnh đạo các nền kinh tế khác tăng chi tiêu cho chương trình kích thích kinh tế và tạo công ăn việc làm theo cách Mỹ và Anh đang làm. Hai nước phản đối kế hoạch này mạnh mẽ nhất là Pháp và Đức.
Sau khi quyết định chi gần 2.000 tỷ USD để bảo lãnh cho các định chế tài chính đang bên bờ phá sản, tăng chi tiêu và tạo thêm việc làm, Mỹ tiếp tục thúc giục các nước giàu khác thực hiện như mình. Nhưng các nước châu Âu phản đối do lo ngại mức chi tiêu chính phủ lớn như vậy sẽ dẫn đến thâm hụt ngân sách và gây lạm phát cao tương tự những năm 1920. Các lãnh đạo này cho rằng, các bước đi nhằm thúc đẩy kinh tế của họ như hiện nay đã đủ.
"Khi đến đây, chúng tôi có ý định lắng nghe và học hỏi, nhưng cũng mang đến cách làm của người Mỹ. Tôi cho rằng văn bản của hội nghị đã được xây dựng cùng các bước hành động cụ thể và phản ánh nhiều đối tượng ưu tiên của chúng tôi. Trong cuộc sống không có gì đảm bảo, và trong kinh tế cũng không vậy", ông Obama sau đó nói với báo giới.
Cả ông Obama và Thủ tướng Anh Gordon Brown đều được hỏi, G20 sẽ có hành động nào ngay hôm nay để vực dậy kinh tế thế giới, nhưng cả 2 người đều tránh không trả lời. Trong thông cáo chung, Thủ tướng nước chủ nhà Brown cho rằng, G20 đã "đạt được mức độ đồng thuận cao".
Hội nghị lần này có sự góp mặt của Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều nền kinh tế mới nổi. Lãnh đạo G20 tuyên bố, các nước đang phát triển, vốn chịu ảnh hưởng mạnh của khủng hoảng kinh tế, và thường phàn nàn là bị gạt ra bên lề, sẽ có tiếng nói quan trọng hơn trong các vấn đề kinh tế quốc tế.
Chuyên gia phân tích Steven Schrage thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế tại Washington cho rằng, G20 đã tăng nguồn vốn vay cho IMF, song vẫn còn nhiều việc phải làm. "Nếu tình hình chỉ như hiện nay, thì họ (G20) sẽ kiểm soát được. Nhưng nhìn vào "đám cháy" đang lan ra toàn cầu trong suốt 5 tháng qua, sẽ thấy là vẫn chưa có đường đi rõ ràng để giải quyết các thách thức nghiêm trọng. Thực tế, vẫn chưa có sự đồng thuận về cách thực hiện kích thích kinh tế mà các nước đang thực hiện", ông Schrage nói.
Cảnh sát được tăng cường và bao kín khu vực phía đông London, nơi có cuộc họp của G20. Bên ngoài hội nghị, nhiều người biểu tình nhằm phản đối nghèo đói và thay đổi khí hậu.
Ngọc Châu (theo AP)