Lần này, con số lớn hơn rất nhiều. “Nền kinh tế Italy lớn gấp 10 lần Hy Lạp. Mà chỉ riêng khủng hoảng nợ Hy Lạp đã làm lung lay nền tảng của cả eurozone”, Desmond Lachman - nhà nghiên cứu tại Viện Doanh nghiệp Mỹ nhận xét, “Đồng tiền chung sẽ không thể tồn tại như hiện nay nếu Italy bị buộc rời đi”.
Kinh tế Italy vẫn khó khăn từ sau khủng hoảng tài chính vì ngập trong nợ nần. Khối nợ này cũng tương đương khối nợ đã đẩy Hy Lạp vào suy thoái sâu và khiến chính phủ phải cắt giảm chi tiêu công khổng lồ. Cuộc khủng hoảng nợ tại Italy đang trở thành tâm điểm của bất ổn chính trị tại đây, khi nhiều đời chính phủ vẫn chưa thể giải quyết việc này.
Cờ Italy và EU bên ngoài Đại sứ quán Italy tại Nga. Ảnh: Reuters |
Cuộc khủng hoảng hiện tại được châm ngòi từ cuối tuần trước, khi Thủ tướng lâm thời Carlo Cottarelli không nhận đủ sự chấp thuận từ các đảng lớn để thành lập chính phủ. Nước này vẫn đang nỗ lực thành lập chính phủ từ sau cuộc bầu cử hồi tháng 3. Việc này có thể buộc Tổng thống Sergio Mattarella tổ chức bỏ phiếu sớm nhất vào ngày 29/7.
Ngân hàng Trung ương Italy hôm qua cũng cảnh báo nước này “sắp để mất niềm tin của nhà đầu tư”. Bán tháo đã xảy ra tại các thị trường tài chính, do nhà đầu tư lo ngại cuộc bầu cử mới có thể cũng chính là cuộc bỏ phiếu quyết định Italy có ở lại khu vực đồng euro nữa hay không.
Đến nay, Anh và Liên minh châu Âu (EU) vẫn chưa thống nhất được các điều khoản rời đi, sau khi người Anh bỏ phiếu chọn ra khỏi EU năm 2016. Nếu Italy có động thái tương tự, khối kinh tế - chính trị 25 năm tuổi này sẽ đứng bên bờ vực sụp đổ.
Cuộc bầu cử hồi tháng 3 mang lại chiến thắng cho hai đảng theo chủ nghĩa dân túy. Một số nhà phân tích chính trị tin rằng bế tắc mới nhất hồi cuối tuần trước có thể củng cố vị thế của các đảng này, làm tăng nghi ngại việc Italy có thể tiếp tục ở lại EU và dùng đồng tiền chung.
Kể cả nếu các đảng này không kêu gọi rời khu vực đồng euro, sức mạnh hiện tại của họ cũng đang làm tăng khoảng cách chính trị giữa Italy với EU. Sự chia rẽ về chính trị giữa Đức và các nước vùng rìa châu Âu, như Hy Lạp, Italy và Tây Ban Nha, lại xuất hiện, có thể làm phức tạp thêm các nỗ lực giải quyết khối nợ của Italy.
Hôm qua, giới chức EU đã cam kết tôn trọng sự lựa chọn chính phủ của người Italy, sau khi cao ủy Đức tại EU nhận xét Italy không nên bỏ phiếu cho phe dân túy. “Tôi sợ rằng trong những tuần tới, thị trường, trái phiếu chính phủ và nền kinh tế Italy có thể bị ảnh hưởng nặng nề. Đó sẽ là tín hiệu gửi tới người bỏ phiếu, rằng họ không nên chọn phe dân túy”, Guenther Oettinger - cao ủy Đức tại EU cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình.
Những bình luận này đã thổi bùng làn sóng phản đối EU và Đức tại Italy. Việc này có thể khiến sự ủng hộ với phe dân túy càng tăng trong cuộc bỏ phiếu sắp tới.
Tại Mỹ, Tổng thống Mỹ - Donald Trump vẫn chưa đưa ra bình luận về cuộc khủng hoảng tại Italy. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng với các động thái gần đây, như áp thuế nhập khẩu nhôm thép lên châu Âu, tình hình sẽ chỉ càng tệ hơn.
“Người Italy không hề muốn căng thẳng thương mại Mỹ - châu Âu leo thang, khiến kinh tế châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề. Đây chính là là hướng đi mà chính quyền ông Trump có vẻ đang nhắm đến”, Lachman kết luận.
Hà Thu (theo CNBC)