Cuộc chuyển giao quyền lực khó xuôi chèo mát mái vì khủng hoảng tài chính. Ảnh: AP |
Ông sẽ không là thành viên trong phái đoàn của Tổng thống Bush tham dự cuộc họp thượng đỉnh toàn cầu diễn ra vào tuần sau, cho dù quan điểm của ông đều được 20 nhà lãnh đạo tham dự cuộc họp này quan tâm sâu sắc. Thay vào đó, ông sẽ cùng một số thành viên trong đảng của mình bàn bạc về kế hoạch mới nhằm thúc đẩy nền kinh tế.
Quốc hội sẽ họp phiên cuối cùng với bộ máy chính quyền cũ vào ngày 17/11. Obama đang cố cho mọi người thấy mình đóng vai trò trực tiếp giải quyết các vấn đề kinh tế, chứ không giữ khoảng cách cho đến khi tuyên thệ nhậm chức.
Nhà kinh tế học Rob Shapiro, quan chức cao cấp Bộ Thương mại dưới thời tổng thống Bill Clinton và hiện là nhà cố vấn cho cuộc chuyển giao quyền lực của Obama, cho biết: “Tổng thống mới đắc cử nói rằng ông muốn thực hiện một số biện pháp kích thích nền kinh tế khác. Vì thế đảng Cộng hoà nên có những hành động thích hợp hơn đối với các quan điểm và đường lối của vị tổng thống mới".
"Liệu rằng Obama có thể tạo sự thay đổi ngoạn mục trong quản lý kinh tế ở thời điểm nguy nan này? Tất nhiên sẽ vô cùng vất vả nhưng chắc chắn ông ấy sẽ làm được. Đây là người đã thực hiện cuộc vận động tranh cử nhẹ nhàng nhất trong lịch sử các đời tổng thống Mỹ”, ông Shapiro nói thêm
Chiến thắng của Obama đã khuyến khích các thành viên đảng Dân chủ và giúp họ có thêm số phiếu trong lưỡng viện. “Trong đời mình tôi chưa từng thấy vị tổng thống nào khi mới bắt đầu cầm quyền lại được nhiều người kỳ vọng như ông Obama”, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói.
Một số đảng viên đảng Dân chủ tự do mong đợi ông có thể làm được nhiều hơn thế. Trong khi Nhà nước cần phải được điều hành bởi đường lối dung hoà. Vô hình trung, nó sẽ tăng áp lực lên Obama khi ông thực hiện chính sách của mình.
Obama cần 175 tỷ đôla cho kế hoạch thúc đẩy nền kinh tế của mình, bao gồm tiền dành cho nâng cấp đường sá, cầu cống và viện trợ cho các bang đang gặp khó khăn. Để khuyến khích tạo công ăn việc làm mới, ông muốn có chính sách hoàn thuế cho doanh nghiệp mỗi khi có một chỗ làm mới được tạo ra. Nhiều thành viên đảng Cộng hoà trong Quốc hội đã rất thờ ơ với ý kiến hoàn thuế nhiều hơn nữa, sau khi Chính phủ đã tung ra 168 tỷ đôla cho mục đích tương tự hồi đầu năm.
"Obama và các quan chức trong Quốc hội sẽ phải loại bỏ những quan điểm trái ngược. Ông cần bắt tay thực hiện những chính sách quan trọng giải quyết các vấn đề về kinh tế ngay lập tức nếu không ông ấy sẽ thất bại”, James Thurber, giáo sư khoa học chính trị trường American University bình luận.
Các nhà lập pháp giờ đây dường như có xu hướng muốn thực hiện các giải pháp nhẹ nhàng hơn là đối đầu với tổng thống đương nhiệm. Sau đó, với việc chiếm đa số phiếu của đảng Dân chủ ở cả hai viện, Quốc hội có thể thực hiện những kế hoạch tham vọng hơn vào đầu năm sau.
Hôm thứ 5, Obama đã chỉ định hạ nghị sỹ Rahm Emanuel, một đại biểu Quốc hội bang Illinois và từng là cố vấn cấp cao của cựu Tổng thống Bill Clinton, làm Chánh văn phòng Nhà Trắng. Với vị trí này, Rahm Emanuel sẽ phải chịu nhiều trọng trách về các vấn đề nội chính trong đó có việc cất nhắc các vị trí quan trọng trong chính quyền mới.
Giờ đây, trong cuộc khủng tài chính ngày càng tồi tệ, cả thế giới đều quan tâm ai sẽ được ngồi lên “chiếc ghế nóng” của Bộ trưởng Tài chính trong nội các mới. Và Tổng thống mới đắc cử đang bị áp lực khi phải nhanh chóng chọn ra cái tên để bổ nhiệm vào vị trí hết sức nhạy cảm này.
Ông Lawrence Summers, cựu bộ trưởng tài chính dưới thời Tổng thống Clinton và Timothy Geithner, Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, đang nằm trong tầm ngắm cho vị trí Bộ trưởng Tài chính. Cả hai đều có bề dày thành tích. Geithner đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với cuộc khủng hoảng tài chính của chính phủ và ông hiện có mối quan hệ mật thiết với Bộ trưởng Tài chính Henry Paulson. Còn Summers, nguyên là hiệu trưởng trường Harvard và hiện là cố vấn hết sức thân cận của Obama.
Các tên khác cũng đang được nhắc tới bao gồm vị cựu Bộ trưởng Tài chính khác dưới thời Bill Clinton là Robert Rubin, Thống đốc bang New Jersey, thượng nghị sỹ Jon Corzine, cựu chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Paul Volcker và giám đốc điều hành JP Morgan Chase.
Bộ trưởng đương nhiệm Paulson sẽ rời nhiệm sở vào tháng 1 năm sau và để lại cho người kế nhiệm của mình trọng trách chi tiêu phần còn lại của số tiền 700 tỷ USD trong gói giải cứu tài chính đã được Quốc hội thông qua hồi tháng trước. Obama hứa rằng ông sẽ giữ liên lạc mật thiết với Paulson. Paulson cũng hứa rằng cuộc chuyển giao phải đem lại lợi ích tốt nhất cho thị trường.
Chính quyền Bush vừa rót 250 tỷ USD để nắm quyền sở hữu chi phí ở một số ngân hàng đó. Số tiền này cũng được sử dụng tiền để mua lại các khoản nợ xấu do các tổ chức tài chính đang nắm giữ.
Bình Minh (theo AP)