Kế hoạch kích thích kinh tế trị giá hơn 800 tỷ USD được coi là thử thách đầu tiên đối với chính quyền của Tổng thống Barack Obama. Ảnh: Reuters |
Dự kiến trong ngày 9/2, Thượng viện Mỹ sẽ bỏ phiếu về gói kích thích kinh tế trị giá 827 tỷ USD và mở đường cho thủ tục chính thức trong ngày 10/2. Cuộc bỏ phiếu ngày 9/2 chưa thể quyết định kế hoạch có được thông qua hay không, mà mới nhằm kết thúc tranh cãi trong những ngày qua.
Sau cuộc bỏ phiếu này, các nhà đàm phán của 2 đảng sẽ tìm cách giải quyết khác biệt giữa dự luật sửa đổi của Thượng viện và kế hoạch trị giá 819 tỷ USD do Hạ viện đã thông qua trước đó. Kế hoạch 819 tỷ USD được Hạ viện, vốn do đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát, thông qua, với rất ít phiếu tán thành từ các thành viên đảng Cộng hòa.
Tổng thống Obama đã yêu cầu, dự thảo cuối cùng của kế hoạch kích thích kinh tế, dù là 827 tỷ USD hay 819 tỷ USD, sẽ phải xuất hiện trên bàn làm việc của ông vào thứ hai tuần tới (16/2) để ký thông qua. Dự kiến lịch làm việc trong tuần này của ông Obama sẽ dày đặc những buổi vận động cho kế hoạch kích thích kinh tế. Trong ngày 9/2, ông tới bang Indiana để nói chuyện với người dân, rồi quay lại Nhà Trắng để họp báo. Ngày hôm sau ông lại tới bang Florida và buổi nói chuyện tiếp theo.
Giới quan sát nhận định, Tổng thống Obama và chính phủ của ông sẽ gặp rất nhiều trở ngại khi thuyết phục Thượng viện đồng ý thông qua gói kích thích kinh tế. "Quá trình đàm phán sẽ khó khăn, nhưng sẽ có nhiều chuyện hay mà theo dõi", một thành viên đảng Cộng hòa nhận định về quy mô và diện được hưởng lợi từ kế hoạch giảm thuế và tăng chi tiêu của Chính phủ Mỹ nhằm phục hồi nền kinh tế.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ thuộc bang New York Charles Schumer cho rằng, cả Nhà Trắng và Thượng viện đều cần có những bước tiến và bước lùi để đạt được kết quả. Tuy nhiên, với việc cả thế giới đang theo dõi tân tổng thống Mỹ và Quốc hội nước này sẽ phản ứng ra sao với cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong 70 năm qua, yếu tố chính trị vẫn sẽ có vai trò lớn đối với quyết định của Thượng viện.
Hiện đảng Cộng hòa chịu nhiều chỉ trích về việc đường lối kinh tế dưới thời Tổng thống George Bush (Bush con) đã đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới vào tình trạng hỗn loạn. Sau đó, kế hoạch cắt giảm thuế của chính quyền Bush không những không thể phục hồi nền kinh tế mà còn dẫn tới tình trạng thâm hụt ngân sách kỷ lục. Trong khi đó, đảng Dân chủ cũng bị chỉ trích là tận dụng tình trạng khủng hoảng kinh tế để bơm nhiều tiền vào các dự án có lợi cho họ.
Các thành viên đảng Dân chủ đã tỏ ra sẵn sàng cho việc bỏ phiếu thông qua kế hoạch kích thích kinh tế của ông Obama. Song những thành viên đảng Cộng hòa cho rằng, ông Obama đã không thực hiện đầy đủ những gì ông đã cam kết trước đây là phối hợp tốt với họ và thúc đẩy tinh thần hợp tác trong chính quyền tại Washington.
Thượng nghĩ sĩ John Mccain, cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, cho rằng, gói kích thích kinh tế có giá trị lớn gấp đôi thực tế cần đến. Ông cũng nhận định, chỉ 3 trong số 100 thành viên đảng Cộng hòa trong Thượng viện ủng hộ kế hoạch của Tổng thống Obama.
Cuối tuần qua, các cố vấn kinh tế của Tổng thống Mỹ Barack Obama qua tiếp tục hối thúc các thượng nghị sĩ của cả 2 đảng bỏ qua các bất đồng chính trị và nhanh chóng thông qua gói kích kích kinh tế trong tuần này. "Nếu như có một thời điểm nào đó để vượt qua các vấn đề chính trị, bây giờ chính là thời điểm đó", lãnh đạo Hội đồng kinh tế quốc gia của Nhà Trắng Larry Summers nói.
Chính phủ của Tổng thống Obama cũng tiếp tục nhấn mạnh, kế hoạch cần được thông qua và tạo thêm công ăn việc làm. Bà Christina Romer, cố vấn tài chính cao cấp của ông Obama, tuyên bố trên kênh CBS: "Nếu kế hoạch kích thích kinh tế được thông qua, chúng ta có thể xoay chuyển nền kinh tế và trở lại với con đường tăng trưởng".
Chuyên gia kinh tế này cũng cho rằng, nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện không có lựa chọn nào ngoài kế hoạch kích thích kinh tế. "Trong trường hợp kế hoạch không được thông qua, tình hình sẽ như Tổng thống Obama đã nói, là thảm họa", bà Romer nói.
Một thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa, ông John Ensign, cho biết ông mong kế hoạch kích thích kinh tế được thông qua. Nhưng các thành viên khác của đảng này cần có thời gian để thông qua những nội dung đã được sửa đổi vào cuối tuần trước. "Đây là kế hoạch trị giá cả nghìn tỷ đôla, và không thể để sai sót rồi làm lại từ đầu", ông Ensign nói.
Song song với gói kích thích kinh tế, Chính phủ Mỹ cũng đang lập một kế hoạch mới nhằm nới rộng các khoản vay tiêu dùng và doanh nghiệp. Hiện tân Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner xem xét mở rộng việc sử dụng các công cụ cho vay của Cục Dự trữ liên bang (FED), nhằm cho phép chính phủ hỗ trợ các ngân hàng xử lý tài sản có vấn đề và trực tiếp bơm tiền cho nhà băng.
Thu Nga (theo AP, Reuters)