Theo tin từ cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại Geneva, Đại sứ Eirik Glenn, Chủ tịch Đại hội đồng WTO, nguyên chủ tịch Ủy ban công tác về Việt Nam, và Phó tổng giám đốc WTO Rufus Yerxa đã thay mặt WTO tiếp nhận văn bản của Việt Nam.
Như vậy, cùng với sự kiện hai viện Quốc hội Mỹ thông qua Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn với ViệtNam hôm 9/12, việc thông báo Quốc hội Việt Nam phê chuẩn văn kiện gia nhập đã hoàn tất toàn bộ quá trình và thủ tục gia nhập WTO của Việt Nam. Theo quy định WTO, 30 ngày sau khi thông báo phê chuẩn được chuyển tới Ban Thư ký WTO, Việt Nam sẽ bắt đầu hưởng các quyền lợi và thực hiện các nghĩa vụ và cam kết gia nhập WTO.
Cần đổi mới cơ chế cơ quan ngoại giao tại WTO
Trao đổi với VnExpress tối 12/12, Đại sứ Việt Nam tại Geneva Ngô Quang Xuân, đang có mặt tại TP HCM, khẳng định, đây là tin vui cho Việt Nam khi chính thức trở thành thành viên WTO vào đầu năm tới. Song ông Xuân cũng không giấu sự băn khoăn về những chuẩn bị của doanh nghiệp trong nước, các cơ quan hành chính nhà nước lẫn bản thân cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại Geneva.
“Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của WTO, tức là có các quyền và nghĩa vụ phải thực hiện như 149 thành viên khác. Do đó chúng tôi đã kiến nghị Chính phủ có một số cơ chế sửa đổi hoạt động của cơ quan đại diện ngoại giao tại Geneva”, đại sứ Ngô Quang Xuân nói.
Theo ông Xuân, trước mắt, phái đoàn ngoại giao Việt Nam tại Geneva sẽ tham gia vào vòng đàm phán Doha vừa được khởi động lại hồi tháng 11 với tư cách là thành viên chính thức, thay vì chỉ là quan sát viên như từ trước đến nay. “Như vậy ta sẽ có cơ hội nói lên tiếng nói của Việt Nam, bảo vệ quyền lợi của ngành nông nghiệp trong nước - vốn là vấn đề vướng giữa các nước WTO tại vòng Doha từ lâu nay”, ông nói.
Các nhóm thành viên cùng quyền lợi tại WTO như G6, G20, G33 cũng đã ngỏ ý mời Việt Nam tham gia nhóm trong vòng đàm phán Doha để tăng thêm tiếng nói. “Chúng tôi đang cân nhắc tham mưu với Chính phủ xem gia nhập nhóm nào để đàm phán sẽ mang nhiều lợi ích nhất cho Việt Nam, có thể là G20 hoặc G33 là những nước bảo vệ quyền lợi hàng nông sản”, đại sứ Việt Nam tại WTO tiết lộ với VnExpress.
Hàng loạt công việc khác như sắp xếp lại nhân sự theo từng nhóm công việc cụ thể và từng đối tác, tổ chức bộ phận giải quyết các tranh chấp kinh tế thương mại dự kiến phát sinh rất nhiều sau khi Việt Nam hội nhập WTO… cũng được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại Geneva tiến hành cho phù hợp với thời kỳ mới.
Trong khi đó, mọi công tác triển khai các cam kết WTO đến những địa phương, doanh nghiệp, người dân… đang được Ủy ban hợp tác kinh tế đa phương phối hợp với Dự án hỗ trợ thương mại đa biên (Mutrap 2), các bộ ngành triển khai cấp tập. Sau khi tổ chức hội nghị triển khai cam kết WTO tại Hà Nội và TP HCM cuối tuần qua, ngày 14/12, một hội nghị tương tự cũng sẽ diễn ra ở Đà Nẵng với hơn 400 doanh nghiệp tham gia.
“Tôi vẫn lo doanh nghiệp chưa có nhận thức đầy đủ về các khó khăn trong thời điểm chuyển giai đoạn sau khi gia nhập WTO, rất dễ bị hụt hẫng”, ông Xuân lo ngại. Theo ông, ngoài việc doanh nghiệp cần trang bị kiến thức về luật lệ cũng như cam kết WTO, cần phải có một đội ngũ luật sư chuyên về hội nhập; còn phải hiểu rằng họ có quyền thâm nhập thị trường của 149 nước thành viên mà không bị phân biệt đối xử.
“Nếu bị cản trở vì bất cứ lý do nào sau WTO tại các thị trường này, doanh nghiệp cần báo ngay cho Chính phủ hoặc các cơ quan đại diện biết để giải quyết theo quy định của WTO”, đại sứ Ngô Quang Xuân nhắn nhủ.
Phan Anh