Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Thị Bình An cho rằng, việc quyết toán thuế nói trên bắt buộc phải làm kỹ là do cuối năm 2001 vừa qua, tổ công tác liên ngành do Bộ Tài chính đứng đầu đã phát hiện hầu hết các cơ sở sản xuất, lắp ráp xe máy trong nước đều có hành vi kê khai tăng tỷ lệ nội địa hóa. Theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngoài việc tiến hành quyết toán thuế năm 2001 của các doanh nghiệp, Tổng cục Thuế còn phải phối hợp với hải quan xác định lại mức thuế nhập khẩu phải truy thu trên cơ sở tính toán số thuế phải nộp và số thuế đã nộp.
Hiện tại, ba đoàn công tác của Bộ Tài chính liên tục làm việc với các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe máy. Theo bà An, nhanh nhất cũng phải tới trung tuần tháng 10 này mới có thể xác định được số thuế nhập khẩu còn phải truy thu ở các doanh nghiệp. Bộ Tài chính sau này sẽ có thông báo chính thức số thuế nhập khẩu còn thiếu, phải truy thu để gửi tới từng doanh nghiệp. Tuy nhiên, những dự báo ban đầu của bà An cho thấy, số thuế nhập khẩu phải truy thu của các doanh nghiệp sẽ không vượt quá 1.300 tỷ đồng.
Trên thực tế, để truy thu được thuế cũng không hề đơn giản. Bà An cho biết, cơ quan thuế đang phải căn cứ vào hoạt động cụ thể của từng đơn vị để xem xét, tính toán các lộ trình truy thu thuế cho phù hợp. Lường trước được thực trạng này, Chính phủ đã quyết định cho phép những doanh nghiệp có số thuế truy thu lớn được giãn nộp thuế đến hết tháng 6/2003.
Theo các chuyên gia tài chính, nhiều dấu hiệu cho thấy việc truy thu thuế nhập khẩu năm 2001 chỉ có thể thực hiện được với những doanh nghiệp vẫn được tiếp tục nhập bộ linh kiện về sản xuất, lắp ráp trong năm 2002 này. Còn với những đơn vị không được phân thêm chỉ tiêu nhập khẩu năm nay thì khả năng thu được thuế là rất khó. Vì vậy, cần đề phòng ngay việc xin treo, khoanh nợ thuế và sau đó là sự tuyên bố giải thể doanh nghiệp để “xù” nợ.
Một số quan chức Tổng cục Hải quan cũng đồng tình với nhận định trên. Song họ cho rằng, sự lơ là trong kiểm tra, kiểm soát và chậm trễ xây dựng, ban hành chính sách về nội địa hóa sản xuất, lắp ráp xe máy của các cơ quan chức năng trong thời gian qua giống như việc “thả gà” ra rồi nay mới tổ chức “bắt lại”.
(Theo Đầu Tư)