Ngân hàng Nhà nước khẳng định sẽ không tăng lãi suất cơ bản. |
Vốn của các ngân hàng đang khá dư dật là lý do để 4 đại gia bắt tay nhau, cùng cho ra đời thoả thuận ghìm lãi suất lần thứ 2 trong vòng 1 năm qua. Thực tế thì ngay sau sự kiện đó, lãi suất huy động của một số ngân hàng thương mại quốc doanh vừa được điều chỉnh tăng lên khoảng 0,01-0,02%/tháng vào đầu tháng trước đã bị giảm xuống bằng với mức mà họ áp dụng vào thời điểm cuối năm 2003.
Cuối tháng 8 năm ngoái, chính những ngân hàng này đã đi đến thống nhất mức lãi suất huy động 0,58-0,6%/tháng (kỳ hạn 12 tháng), khiến thị trường tiền tệ sau một cơ sốt nóng về lãi suất kéo dài đã hạ nhiệt ngay lập tức. Tuy nhiên, cam kết giữa 4 đại gia chiếm tới 70% thị phần ngân hàng không phải là một ràng buộc chắc chắn. Nhiều người cho rằng, trong điều kiện thị trường tiền tệ diễn biến khó lường như hiện nay, sẽ xảy ra tình trạng một ngân hàng thương mại nào đó phá vỡ cam kết.
Lo ngại trên hoàn toàn có cơ sở bởi ngay sau cam kết không đẩy lãi suất huy động lên, một thành viên của nhóm tứ trụ kể trên, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) đã không thể yêu cầu được một số chi nhánh là thành viên của mình giảm lãi suất huy động trở lại. Cụ thể, mặc dù lãi suất tiết kiệm do Agribank công bố vẫn là 0,58%/tháng (kỳ hạn 12 tháng), nhưng do thực hiện lãi suất trả trước nên thực chất lãi suất huy động của Agribank vào khoảng 0,62%, tức là cao hơn các ngân hàng còn lại. Ngoài ra, tại một số địa bàn, Agribank còn áp dụng hình thức thưởng lãi suất đối với tiền gửi tiết kiệm nên về thực chất, lãi suất đã có nhích lên.
Trước động thái này của Agribank, Ngân hàng Công thương Việt Nam (ICB) cùng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chỉ biết “nói thầm” với nhau rằng Agribank không “fair” và không thực hiện đúng thoả thuận. Tất nhiên, Agribank cũng không muốn mang tiếng là xấu chơi. Một lãnh đạo ngân hàng đã phải vội giải thích rằng thoả thuận trên chỉ là “không tăng lãi suất so với mức hiện tại” còn việc áp dụng các hình thức tiết kiệm mà họ đang tiến hành đã được thực hiện trước khi có sự thống nhất. Hơn nữa, việc tăng lãi suất (lãi suất thực) không phải được thực hiện trong toàn hệ thống, mà chỉ có một vài chi nhánh do nhu cầu vốn lớn thực hiện. Và dường như để khẳng định Agribank vẫn chơi đẹp, vị lãnh đạo này còn cho rằng Ngoại thương Việt Nam (VCB) cũng đâu có tuân theo thoả thuận. “Tháng 8 năm ngoái, các ngân hàng thương mại quốc doanh đã đạt được một thoả thuận về lãi suất huy động. Theo đó những ngân hàng thương mại nào đang huy động cao hơn so với mức lãi suất trong cam kết thì phải giảm dần theo lộ trình. Tất cả các ngân hàng thương mại đều thực hiện, nhưng VCB thì không”, ông này chứng minh.
Như vậy, có thể thấy cuộc đua lãi suất đã bắt đầu nhen nhúm. Điều này cũng dễ hiểu bởi trong điều kiện chưa phát hành được cổ phiếu hoặc trái phiếu chuyển đổi, để cơ cấu lại nguồn vốn thì công cụ gần như duy nhất thời điểm hiện nay là lãi suất.
Thêm vào đó, theo lãnh đạo của một số ngân hàng, nếu cho rằng, các ngân hàng thừa vốn cũng chỉ đúng một nửa, vốn thừa thực chất là vốn tạm thời nhàn rỗi ngắn hạn, còn vốn trung dài hạn để đầu tư thì các ngân hàng thiếu rất nhiều. Đó là chưa kể, với tốc độ tăng trưởng kinh tế 7-8%/năm thì lãi suất thấp sẽ không còn hấp dẫn người gửi tiền, thậm chí khi có một kênh đầu tư có lợi nhuận cao hơn như đầu tư vào thị trường chứng khoán hoặc mua trái phiếu, công trái, chứng chỉ quỹ đầu tư chẳng hạn thì nguồn vốn sẽ được người gửi tiền rút ra khỏi ngân hàng ngay tức khắc.
Hiện tại có nhiều nhận định cho rằng chỉ vài tháng nữa lãi suất huy động sẽ tăng lên, thậm chí còn sớm hơn. Nếu điều này xảy ra thì chắc chắn lãi suất cho vay cũng sẽ phải tăng lên, điều này sẽ ảnh hưởng tới đầu tư phát triển của các thành phần kinh tế; ảnh hưởng đến giá cả hàng hoá, dịch vụ vốn đã tăng 4,9% trong quý I năm nay, ảnh hưởng tới sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam ngay tại thị trường nội địa.
(Theo Đầu Tư)