Xưởng sản xuất đồ nhựa của một DN xe máy Việt Nam. |
Theo bản dự thảo mới được Bộ Công nghiệp hoàn thành , xe máy thương hiệu Việt Nam phải nội địa hóa 80%. Riêng tỷ lệ nội địa hóa động cơ lắp ráp đạt từ 40% trở lên. Trong đó, doanh nghiệp phải tự đầu tư sản xuất các chi tiết của động cơ ít nhất 20%. Ngoài ra, doanh nghiệp này phải có các phòng công nghệ phục vụ nghiên cứu phát triển sản xuất. Xe máy mang thương hiệu Việt Nam là sản phẩm hoàn chỉnh, có sở hữu công nghiệp hoặc được bảo hộ sở hữu công nghiệp.
Ông Đỗ Quang Hiển, Giám đốc Công ty T&T cho biết, công ty ông hoàn toàn đáp ứng được các điều kiện trên. Thực tế, T&T đã đầu tư 70 tỷ đồng và tự sản xuất được trên 20% chi tiết động cơ. Hiện nay, Việt Nam đã sản xuất được tất cả các phụ tùng xe máy ngoại trừ động cơ, do vậy tỷ lệ nội địa hóa 80% hoàn toàn có thể thực hiện được. Theo ông Hiển, khi có xe máy “Made in Vietnam” là nước ta đã xây dựng được nền công nghiệp xe máy. Với những chính sách ưu đãi, doanh nghiệp có thể hạ giá xe xuống dưới 6 triệu đồng/chiếc, trong khi chất lượng vẫn đảm bảo. Đồng thời, doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất ưu đãi của các nước ASEAN khi xuất khẩu xe máy.
Tuy nhiên, hiện có khá nhiều ý kiến băn khoăn về vấn đề xe máy thương hiệu Việt Nam. Ông Đặng Xuân Phong, Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu công nghệ mới, cho rằng cái lợi lớn nhất khi doanh nghiệp được công nhận xe máy "Made in Vietnam" là họ sẽ không phải lo xếp hàng trải qua những bước sát hạch để tính thuế theo tỷ lệ nội địa hóa rắc rối nữa. Hơn thế, với mức thuế xuất nhập khẩu ưu đãi thì các sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam sẽ không bị khống chế quản lý về số lượng bộ linh kiện nhập khẩu, công suất. Chưa tính đến chuyện có xuất khẩu được xe máy hay không, chỉ riêng phục vụ thị trường trong nước, doanh nghiệp đã thu được lợi nhuận không nhỏ.
Việc xin công nhận xe máy thương hiệu Việt Nam của 3 doanh nghiệp trên còn phải chờ các cơ quan quản lý tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình sản xuất. Song với nhiều mối lợi như thế, cuộc chạy đua xin sản xuất xe máy “Made in Vietnam” đã bắt đầu. Hiện có tới 17 doanh nghiệp nộp đơn lên Bộ Công nghiệp. Thực trạng này khiến không ít người nghi ngại rằng, đây là trò "lách luật" mới của các công ty khi hoạt động sản xuất, lắp ráp xe máy đang còn nhiều lộn xộn.
"Rồi các công ty lại đổ xô vào đầu tư sản xuất những chi tiết động cơ dễ làm, trong khi một chiếc hoàn chỉnh lại không có. Chừng nào Việt Nam chưa tự sản xuất được động cơ thì không thể nói đến chuyện hình thành nền công nghiệp xe máy", ông Phong khẳng định. Ông Nguyễn Mỹ, Trưởng ban thư ký Hiệp hội Xe máy Việt Nam, cũng đồng tình rằng, các đơn vị trong nước hiện chỉ nặng về lắp ráp, mà chưa chú ý tới đầu tư sản xuất, đặc biệt là động cơ.
Phong Lan