Theo đề án này, về phí đăng ký xe máy, nếu trước đây chủ phương tiện chỉ phải trả 50.000 đồng/xe, thì tới đây sẽ phải trả 1 triệu đồng.
Lệ phí trước bạ hiện tại là từ 1-2% sẽ tăng lên 10% với xe đăng ký mới và 2% với xe cũ.
Đặc biệt, để hạn chế người sử dụng xe máy tại các địa phương. Bộ Giao thông cũng đề nghị áp thêm một loại phí mới - phí lưu hành. Cụ thể, đối với các thành phố trực thuộc trung ương (như Hải Phòng, Đà Nẵng) chủ phương tiện khi làm thủ tục đăng ký xe máy sẽ phải chịu lệ phí lưu hành 4 triệu đồng. Đối với các với các thành phố trực thuộc tỉnh (như thành phố Nam Định, Cần Thơ, Bà Rịa - Vũng Tàu) sẽ chịu phí lưu hành 2 triệu đồng. Với các thị xã, mức phí sẽ là 1 triệu đồng.
Trước những mức phí dự kiến này, anh Nguyễn Việt Thắng, kỹ sư Viện Khoa học kỹ thuật Bưu điện cho rằng, việc ngưng đăng ký sẽ làm cho những gia đình chưa hề có xe máy thiệt thòi so với những gia đình có tới 3-4 chiếc. Biện pháp tốt nhất tại hai thành phố lớn lúc này, theo anh Thắng là áp dụng phí với cả những chủ phương tiện đang lưu hành, đồng thời thực hiện phí đăng ký mới như nêu ở trên. "Quan trọng hơn cả là đầu tư cho hệ thống giao thông công cộng, tạo ra chọn lựa cho người dân: một là tự do cưỡi xe và chịu phí cao kèm theo sự phiền toái, hai là chọn phương tiện công cộng rẻ tiền, được ưu tiên", anh Thắng khẳng định.
"Ai chẳng muốn thành phố có ít xe để đi lại dễ dàng hơn. Thế nhưng, nếu không được sử dụng xe máy, lấy gì đi đến chỗ làm, chở con đi học, đi giao dịch khắp nơi khi các tuyến xe buýt hiện chỉ ở những đường chính? Không cho đăng ký ở Hà Nội, tôi đưa xe về quê đăng ký rồi mang về đây sử dụng. Nếu tính theo mức thuế mới thì vừa rẻ hơn, vừa tiện", bà Nguyễn Thanh Bình, ở khu tập thể Trung Tự, Hà Nội nói. Theo bà Bình, Nhà nước có thể cấm lưu hành xe thồ, xe máy quá cũ; cấm đi xe ở một số khu vực trung tâm thành phố. Xe buýt thì cần phục vụ chu đáo và đi vào nhiều tuyến đường hơn.
Về phần các doanh nghiệp, với phương án mà Bộ Giao thông đưa ra, 6 liên doanh và trên 50 công ty lắp ráp xe máy trong nước sẽ buộc phải tính bài toán làm thế nào để chuyển sản phẩm của họ ra khỏi thị trường thành thị. Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam, ông Tamio Hashimoto cho rằng, các doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp xe gắn máy sẽ không kịp xoay xở tìm thị trường khác trong nước cũng như xuất khẩu. Theo ông Hashimoto, 80% sản phẩm của các liên doanh đang tiêu thụ ở thành phố chắc chắn sẽ khó bán được tại các địa bàn nông thôn và miền núi. Đơn giản vì chi phí cho một xe máy mà người tiêu dùng phải gánh chịu tăng lên khá cao. Chẳng hạn, với giá Wave Alpha hiện tại là 10,9 triệu đồng, nếu tính tất cả các loại phí thì người sử dụng ở các tỉnh ngoài TP HCM và Hà Nội phải chịu khoảng 17 triệu đồng.
Đề án nêu trên của Bộ Giao thông vận tải sẽ được xem xét và quyết định trong phiên họp của lãnh đạo Chính phủ vào giữa tuần tới.
Thanh Hải