Đại biểu Trần Du Lịch. Ảnh: Gia đình & Xã hội |
Là một trong những người thảo luận sau cùng tại hội trường sáng nay, đại biểu Trần Du Lịch (TP HCM) đưa ra những nhận xét toàn diện cùng nhiều đề xuất về tình hình kinh tế - xã hội. Ông đưa ra 4 cảnh báo, trong đó thứ nhất là kinh tế Việt Nam đang có dấu hiệu phục hồi rất yếu, nếu xét về diễn biến tình hình của các tháng từ tháng 2-5 vừa qua. Do đó, dễ rơi vào tình trạng phục hồi nhưng chậm, tức là trì trệ.
"Việt Nam giữ tốc độ tăng trưởng dương là thành tựu lớn, nhưng kinh tế chúng ta tăng trưởng dưới tiềm năng, nếu xét về chỉ số đầu tư, sử dụng lao động, năng lượng, tài nguyên", vị đại biểu vốn là tiến sĩ kinh tế này nhận xét. Nếu không kiểm soát được CPI 2009 dưới 10%, mà tăng trưởng GDP ở 4-5%, Việt Nam rơi vào tình trạng trì lạm. Hiện tượng này, theo ông, rất "khó trị" vì sẽ vô hiệu hóa tất cả công cụ, chính sách tiền tệ và tài khoá.
Thứ hai, thu hút vốn đầu tư chậm sẽ dẫn tới khả năng không hấp thụ được hoặc sử dụng không hiệu quả, đặc biệt khi dòng vốn không chảy vào đầu tư mà vào đầu cơ. Thứ ba, tỷ lệ bán thất nghiệp tăng rất cao. Nếu kinh tế tăng trưởng dưới 6%, Việt Nam sẽ khó giải quyết hơn một triệu lao động đến tuổi việc làm mỗi năm, cộng với lao động từ nông thôn. Cuối cùng, là tình trạng nhập siêu, dẫn đến những thách thức về kiểm soát tỷ giá, cán cân thanh toán.
Những thách thức lớn này đối với nền kinh tế, trong bối cảnh kinh tế thế giới khó lường, buộc Việt Nam chấp nhận dùng công cụ tài khóa mở rộng để tăng đầu tư, đồng nghĩa với bội chi. "Tôi cho rằng vấn đề không nằm ở bội chi 7%, 8% hay 6% GDP, mà phải bảo đảm mục tiêu vào hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và nông thôn. Tôi ủng hộ việc tăng, nhưng phải là bội chi có điều kiện", ông Trần Du Lịch nhấn mạnh.
Với quan điểm này, ông Trần Du Lịch đề xuất Quốc hội khi thông qua bội chi ngân sách cần kèm theo những điều kiện, như chi vào đâu cho đúng mục tiêu, và không tăng chuyển nguồn vốn qua năm sau. Cơ quan lập pháp cũng cần giám sát một số dự án, chương trình vấn đề gói kích cầu. Trước đó, trao đổi với báo giới, ông cũng cho rằng, với mỗi mức bội chi, cần có các điều kiện cụ thể về số lượng việc làm được tạo ra, cũng như tỷ lệ tăng trưởng GDP tương ứng.
Vị đại biểu của TP HCM kiến nghị Chính phủ sớm minh bạch hóa toàn bộ gói kích cầu, đánh giá hiệu quả như tạo thêm bao nhiêu việc làm, nông dân đã được những gì. Đồng thời, chuẩn bị giải pháp trung hạn cho tái cấu trúc nền kinh tế.
Cùng quan điểm về việc Quốc hội có vai trò giám sát lớn hơn, đại biểu Trần Đình Long (Đắk Lắk) cho rằng, việc sử dụng dữ trữ ngoại hối hoặc dự trữ ngân sách cần được Chính phủ báo cáo cụ thể. Dự trữ ngoại hối là tài sản dự trữ bằng tiền nước ngoài, vàng và giấy tờ có giá trị thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Nhà nước. Còn dự trữ ngân sách nhà nước được sử dụng khi nguồn thu tập trung chưa đáp ứng yêu cầu chi, nhưng phải hoàn lại trong năm ngân sách. Mức tối đa khi sử dụng dự trữ ngân sách Nhà nước là 30%. Ông Trần Đình Long cho rằng, vài trò và trách nhiệm của Quốc hội đối với vấn đề này cần được làm rõ.
Ngọc Châu