Doanh nghiệp thích vay vốn ngoại tệ hơn tiền đồng. Ảnh: Hoàng Hà |
Theo báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Chính phủ, tính đến 31/3, tổng phương tiện thanh toán cho nền kinh tế ước tăng 1,02% so với cuối tháng trước và tăng 2,3% so với cuối 2009. Lượng tiền gửi của khách hàng tại các tổ chức tín dụng tăng 1,81% so với tháng trước và tăng 1,45% so với cuối năm ngoái.
Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng huy động vốn tiền đồng cao gấp gần 9 lần huy động ngoại tệ. Riêng tháng 3 huy động VND tăng 2,04% và cao hơn cuối năm ngoái 1,82%. Nhưng tốc độ tăng trưởng huy động vốn ngoại tệ tại các ngân hàng chỉ tăng 1,02% trong tháng ba và cả ba tháng vỏn vẹn tăng 0,21%.
Trong khi đó, cho vay ngoại tệ lại tăng đột biến và cao hơn 5 lần cho vay nội tệ. Riêng tháng ba, tổng dự nợ tín dụng của toàn nền kinh tế ước tăng 1,49% và so với cuối năm ngoái tăng 2,95%. Trong đó, dư nợ tín dụng bằng nội tệ ước tăng 0,91% so với tháng trước và tăng 0,57% so với cuối 2009. Dư nợ tín dụng bằng ngoại tệ ước tăng 3,98% so với tháng trước và tăng 14,07% so với tháng 12/2009.
Tốc độ tăng trưởng tín dụng nói chung và VND nói riêng đang thấp hơn nhiều so với năm ngoái. Theo số liệu mới cập nhật của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng dự nợ tín dụng cả năm 2009 tăng 38% (trung bình mỗi quý tăng 9,5%), riêng cho vay nội tệ tăng tới 43% (trung bình mỗi quý tăng 10,75%).
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng tín dụng ngoại tệ quý đầu năm nay được cho là đột biến so với nhiều năm về trước. Năm 2009, do chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn tiền đồng, doanh nghiệp không thiết tha vay ngoại tệ, khiến tăng trưởng tín dụng ngoại tệ có lúc rơi xuống mức âm.
Sự mất cân đối giữa tăng trưởng tín dụng ngoại tệ và nội tệ những tháng đầu năm nay được cho là một hệ quả trong giai đoạn hậu kích cầu. Từ tháng một năm nay, doanh nghiệp vay vốn tiền đồng để sản xuất kinh doanh ngắn hạn không còn được hỗ trợ 4% lãi suất. Đã vậy lãi suất cơ bản lại dâng từ mức 7% năm ngoái lên 8%, đẩy lãi suất cho vay lên 12%, cao gần gấp đôi so với mặt bằng lãi suất vay vốn năm ngoái (đã tính cả hỗ trợ 4% lãi suất). Trong tháng 3, Ngân hàng Nhà nước cho áp dụng cơ chế lãi suất thỏa thuận với tín dụng trung dài hạn, lãi suất thực vay của các doanh nghiệp lên tới 16-17% thậm chí có nơi tới 20%, gấp hơn 3 lần năm ngoái.
Giá vốn cao hơn, nhu cầu vay tiền đồng ắt giảm xuống. Vay vốn nội tệ khó khăn, các doanh nghiệp có tâm lý chuyển hướng sang vay ngoại tệ, nhất là khi lãi vay USD chỉ bằng nửa lãi vay tiền đồng. Hơn nữa, tăng trưởng tín dụng chậm lại sau khi đã vọt cao trong 2009 cũng là điều không khó hiểu.
Tuy nhiên, mức tăng dư nợ tín dụng ngoại tệ lên tới 14,07% trong quý một cũng đặt ra câu hỏi lớn cho cơ quan quản lý nhà nước, khi mà lượng ngoại tệ huy động thời gian này chỉ vỏn vẹn tăng 0,21%.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng kim ngạch xuất khẩu quý một ước đạt 14,01 tỷ USD giảm 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) ước đạt 6,68 tỷ USD, tăng 40,5%. Kim ngạch nhập khẩu quý một đạt 17,5 tỷ USD, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó nhập khẩu của khối doanh nghiệp nước ngoài đạt 7,1 tỷ USD tăng 53,1%.
Song Linh