- Ông nghĩ thế nào về những vụ kiện hàng Việt Nam bán phá giá ở nước ngoài gần đây?
- Quy kết hàng Việt Nam bán phá giá để áp dụng thuế chống phá giá rất cao là hành động bảo vệ vô lý của các doanh nghiệp nước ngoài. Chúng ta cần hiểu rõ để chủ động ứng phó khi xuất khẩu qua thị trường Mỹ hoặc EU.
- Theo ông có thể có những rào cản nào nữa sẽ xuất hiện?
- Có hai loại rào cản. Thứ nhất là thuế quan, tức là đánh thuế cao như Mỹ đã nâng thuế nhập khẩu sắt thép lên 30% làm các nước Tây Âu, Nga... không thể xuất hàng sang. Thứ hai là rào cản phi thuế quan như cấm nhập khẩu một số mặt hàng nào đó, quy định hạn ngạch nhập khẩu nhất định, hoặc quy định về giấy phép và các loại điều kiện khác khi xuất khẩu. Trong tương lai, ta chưa thể biết được các nước ở EU cũng như Mỹ sẽ áp dụng rào cản nào.
- Doanh nghiệp cũng như các cơ quan chức năng của ta sẽ luôn phải đối phó với những rào cản này?
- Thông thường, trước khi xuất hàng đến một nước, các đơn vị phải nghiên cứu rất kỹ luật lệ của nước đó, kể cả luật thương mại hay luật chống phá giá. Và tùy theo tình hình kinh tế chính trị, mối quan hệ giữa nước nhập khẩu và những nước khác mà họ có thể áp dụng rào cản thuế hay phi thuế. Tuy nhiên, các nước vẫn phải tuân thủ những điều ước quốc tế. Chẳng hạn, đối với một nước là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thì không phải lúc nào cũng có thể đưa ra rào cản bất hợp lý được.
Đối với các cơ quan chức năng quản lý trong từng lĩnh vực, về nguyên tắc, có thể lường trước và nắm bắt được những quy định luật pháp của các nước. Nhưng chúng ta không thể nào lường trước được tất cả.
- Doanh nghiệp Việt Nam đã bộc lộ những yếu kém gì khi tham gia thương mại quốc tế?
- Các đơn vị mới chủ yếu chăm lo sản xuất, tìm bạn hàng, tìm thị trường mà chưa chú ý đúng mức đến nghiên cứu luật lệ thương mại các nước, luật chống bán phá giá và các thủ tục khác có liên quan đến xuất khẩu. Những vấn đề vừa phát sinh như vụ cá ba sa, bật lửa gas, thương hiệu... đã chứng tỏ họ vẫn chưa chú ý một cách đúng mức đến luật thương mại quốc tế. Nên khi vấp phải vấn đề này, thường lúng túng, bị động và thậm chí không biết cách xử lý.
- Để giải quyết những vụ việc đã xảy ra, Bộ Thương mại có giúp đỡ doanh nghiệp?
- Những đơn vị không xuất hàng mà vẫn bị kiện, Bộ đã có hướng dẫn giúp họ phản kháng. Còn với những doanh nghiệp thực sự có xuất hàng sang EU và Mỹ thì được giúp đỡ khai báo để chứng minh rằng mình không bán phá giá.
Tuy nhiên, tôi cũng có lời khuyên các doanh nghiệp khi xuất khẩu hàng hóa, nên chú ý nghiên cứu thật kỹ luật lệ thương mại quốc tế cũng như các quy định điều ước quốc tế đa biên. Đồng thời, thông qua các hiệp hội, cơ quan chức năng... để có thể phản ứng và đối đầu với đối thủ của mình.
(Theo Người Lao Động)