"Nhưng kêu thôi chứ chẳng để làm gì", nhiều chủ doanh nghiệp đã nói với phóng viên VnExpress như vậy.
DN có quyền từ chối thanh kiểm tra nếu cán bộ thuế sai phạm
Gần một nửa thời gian cuộc trao đổi, ông Nguyễn Đức Quế, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Việt Nam, đã độc thoại để giải thích về những chính sách, quyền hạn và nhiệm vụ của doanh nghiệp đối với ngành thuế và ngược lại, những trách nhiệm và quyền hạn của ngành thuế đối với việc thu thuế. Theo đó, doanh nghiệp có 6 nghĩa vụ và 4 quyền hạn đối với ngành thuế. Ông Quế nhấn mạnh: "Doanh nghiệp có quyền đề nghị cơ quan thuế các cấp xem xét giảm, miễn thuế, hoàn thuế và ở đây không có chuyện xin - cho; đồng thời có quyền đề nghị cơ quan thuế hướng dẫn, giải thích những vướng mắc về chính sách thuế hiện hành. Và đặc biệt doanh nghiệp có quyền từ chối tất cả các cuộc thanh tra, kiểm tra và khiếu nại bất cứ cán bộ thuế nào có sai phạm trong công tác kiểm tra doanh nghiệp".
Thực tế trong suốt 10 năm qua, theo ngành thuế, việc thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm của các doanh nghiệp đã càng ngày càng thể hiện rõ. Tuy nhiên, thực tế cũng đã cho thấy rằng tình trạng trốn thuế của các doanh nghiệp ngày càng tinh vi với nhiều thủ đoạn có tính chất nghiêm trọng hơn. Ông Quế lấy dẫn chứng, có rất nhiều trường hợp doanh nghiệp không nắm gì về XNK, y tế, thương mại, nông lâm hải sản cũng đã "nhảy" vào lĩnh vực này để được nhận chính sách hoàn thuế cũng như chính sách ưu đãi khác của ngành thuế, có công ty XNK đã bán hóa đơn khống cho trên 10 đơn vị để kiếm lời đến trên 100 tỷ đồng, gây thất thu thuế nghiêm trọng.
Điển hình nhất là trường hợp HTX Vĩnh Nhất (An Giang), mới đây đã bán khống trên 600 hóa đơn, gian lận của Nhà nước trên 600 tỷ đồng. Những bất cập trên đây đã buộc ngành thuế phải thắt chặt công tác kiểm tra doanh nghiệp. Song ông Quế khẳng định, với lực lượng cán bộ của ngành thuế chỉ có 4 vạn như hiện nay, phải kiểm soát trên 66 nghìn doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, việc kiểm tra của ngành thuế ít nhất phải mất hàng năm mới quay vòng lại được một doanh nghiệp. "Chúng tôi luôn xác định doanh nghiệp và ngành thuế là người bạn đồng hành với nhau và vì vậy chúng tôi khẳng định rằng, từ khi thực hiện luật thuế mới đến nay tình trạng kiểm tra chồng chéo trong doanh nghiệp đã chấm dứt hoàn toàn. Việc kiểm tra, thanh tra của cơ quan thuế luôn theo hướng hai chiều chứ không còn tình trạng như trước đây". Để làm rõ tính khách quan của ngành thuế, ông Quế đã đề nghị tất cả các doanh nghiệp có bức xúc gì đối với ngành có thể phản ánh theo số điện thoại của ông là: 04.9712298.
"Bạn đồng hành": mới chỉ là ý tưởng
"Nếu thực sự ngành thuế làm được những điều như ông Tổng Cục phó Tổng cục Thuế đã nói thì thật hạnh phúc cho doanh nghiệp chúng tôi. Thuế là cơ quan thu tiền, doanh nghiệp là người làm ra tiền, nếu thuế và doanh nghiệp thực tế là người bạn đồng hành thì thời điểm hiện nay đó mới chỉ là ý tưởng. Bởi vì tôi phải khẳng định rằng, cơ quan thuế là một trong những người rất thích đùa doanh nghiệp, mà đùa rất dai"- ông Lê Khắc Triết, Tổng Giám đốc Tổng công ty Thương mại và Chuyển giao Công nghệ Hà Nội, khẳng định.
Để minh chứng, ông đưa ra ví dụ cụ thể: "Công ty của tôi năm 2000 đã nhận được một thông báo của cục thuế về việc nộp thuế chậm và phải nộp phạt. Kế toán của chúng tôi cho biết thực chất công ty đã nộp thuế đầy đủ và đã có kiến nghị với cục thuế nhưng được trả lời rằng do máy tính tính nhầm nên công ty cứ nộp phạt, cuối tháng sau sẽ hoàn lại. Đến tháng thứ hai, công ty tiếp tục nhận được một thông báo tương tự, và để cho "yên ấm", chúng tôi vẫn chấp nhận nộp phạt. Đến lần thứ 3, rất may mắn trong một cuộc đối thoại doanh nghiệp với ngành hải quan tại Hải Phòng, tôi đã phản ánh vấn đề này với ông Trần Xuân Thắng, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế. Ngay sau đó, chúng tôi nhận được thông tin từ cục thuế dọa sẽ xuống thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp".
"Làm như thế thì bao giờ mới có được sự công bằng? Có bao nhiêu doanh nghiệp dám tố cáo những sai phạm của ngành thuế hiện nay?" - ông Triết nhấn mạnh. Ngành thuế cũng nói rằng, không cho phép các cán bộ của mình xuống đường để chặn kiểm tra doanh nghiệp, nhưng trên thực tế từ cửa khẩu Lạng Sơn về đến Hà Nội có trên chục thanh barie chắn để kiểm tra, trong đó có cả lực lượng thu thuế.
Luật thông thoáng, nhưng thực thi luật quá chậm
Ông Trần Vĩnh Hạc, Giám đốc Công ty cổ phần Giao nhận Quốc tế Hải Khánh, bức xúc: "Tôi chỉ nói riêng một chuyện mà ngành thuế coi là chuyện nhỏ, đó là cấp mã số thuế. Luật Doanh nghiệp thông thoáng như vậy, thế mà ngành thuế giải quyết quá chậm. Công ty chúng tôi 3 tháng nay chưa xin được mã số thuế mới tại TP HCM, dẫn đến chuyện rất nực cười là công ty mẹ ở Hải Phòng thì có mã số thuế mới, dấu mới. Công ty con ở TP HCM thì vẫn dấu cũ, mã số thuế cũ".
Một loạt những ý kiến của đưa ra, có những câu hỏi đề nghị giải đáp, có những quan điểm gợi ý, nhưng tất cả các doanh nghiệp chỉ hy vọng mong manh rằng ngành thuế có những điều chỉnh hợp lý cho doanh nghiệp mừng, còn sửa đổi để mang tính dân chủ thực sự thì chưa hề nghĩ tới. Một giám đốc cho biết, có vấn đề khúc mắc của doanh nghiệp mà ông này đã đề nghị bằng văn bản trao trực tiếp cho ông Thắng (Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế) từ 27/7/2000 đến nay vẫn chưa nhận được trả lời. Trong khi đó, quy định của chính ngành thuế đề ra là phải trả lời doanh nghiệp sau 15 ngày. Vậy thì những bức xúc, tiếng kêu của các doanh nghiệp ở một hội thảo chỉ vỏn vẹn trong một buổi sáng như thế có khác nào đá ném ao bèo.
T.H.
Nếu doanh nghiệp muốn chia sẻ những suy nghĩ, trăn trở về các vấn đề của ngành thuế và có nhu cầu mời phóng viên điều tra, xin gửi e-mail về địa chỉ: webmaster@vnexpress.net.