Hải quan kiểm tra hàng tại Cảng Hải Phòng |
Ông Phạm Gia Túc, Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp VN (VCCI) cho rằng, việc nộp thuế là nghĩa vụ của tất cả các doanh nghiệp, song hải quan cũng phải tôn trọng quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp. Vì vậy, ông Túc kiến nghị, hải quan chưa nên truy thu và cưỡng chế số tiền thuế đối với 23 doanh nghiệp ôtô, xe máy khi chưa công bố đầy đủ thông tin điều tra. "Bản thân các doanh nghiệp cũng phải cam kết với hải quan là mình không khai man về giá. Nếu thanh tra hải quan phát hiện có gian lận thì ngoài việc nộp thuế truy thu, doanh nghiệp còn phải chịu trách nhiệm theo Bộ luật Hình sự", ông Túc nói.
Tuy nhiên, trao đổi với VnExpress chiều qua, ông Hỏa Ngọc Tâm, Vụ trưởng Kiểm tra thu thuế XNK Tổng cục Hải quan cho biết, việc thu thuế bổ sung vẫn tiếp tục được thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Trong các lần tham vấn sau này, doanh nghiệp nào chứng minh được mức giá mình đưa ra là đúng, cơ quan hải quan sẽ tiến hành minh oan và bồi thường thiệt hại theo đúng pháp luật, thậm chí, các doanh nghiệp được quyền khiếu nại lên cấp cao hơn.
Theo ông Tâm, mức giá mà hải quan đưa ra hoàn toàn có cơ sở, bởi được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau bao gồm các dữ liệu liên quan đến từng chủng loại xe, hãng sản xuất, giá chào bán, giá ghi trong hợp đồng giữa các công ty nước ngoài và doanh nghiệp VN. Hợp đồng mua bán gốc có lưu giữ trong hồ sơ của hải quan các nước, và đó là dữ liệu đầu tiên làm căn cứ để hải quan nghi ngờ.
"Chúng tôi sẽ chứng minh cho các doanh nghiệp thấy, cái này họ mua của ai, giá bao nhiêu. Chúng tôi chỉ cố gắng để tìm ra giá trị thực của mặt hàng này trong môi trường kinh tế bình thường là như thế nào và để truy thu tốt cho nguồn thu của Nhà nước. Doanh nghiệp nào khi được mời lên tham vấn cũng đưa ra chứng cứ biện minh mức giá của mình là đúng, thậm chí họ còn mời cả đối tác nước ngoài về đối thoại trực tiếp với hải quan. Chỉ khi chúng tôi đưa ra hợp đồng gốc mà họ đã đăng ký với hải quan nước ngoài họ mới chấp nhận mức giá mà chúng tôi đưa ra là đúng", ông Tâm lý giải cho quan điểm của mình.
Ông còn dẫn chứng trường hợp của Công ty xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và Kỹ thuật (Technoimport) tại Hải Phòng khi ký hợp đồng với đối tác là Công ty Danimex (Đan Mạch) thông qua văn phòng đại diện tại Hà Nội. Giá nhập khẩu CIF mà hải quan thu thập được đối với chiếc xe Toyota Land Cruiser Parado 2.7 là 24.000 USD, trong khi công ty này khai 19.000 USD. "Hiện chúng tôi vẫn đang tiếp tục điều tra làm rõ vụ việc này. Chúng tôi nghi ngờ đằng sau 23 doanh nghiệp thuộc diện nghi vấn còn có một thế lực khác mà ngành hải quan thường gọi là "các đầu nậu" đứng đằng sau giật dây. Chúng tôi đang tiến hành điều tra làm rõ, khi ấy chắc chắn số lượng doanh nghiệp thuộc diện nghi vấn sẽ không dừng lại ở con số 23 đơn vị", ông Tâm khẳng định. Ông cho biết thêm, tới đây hải quan sẽ làm chặt chuyện giá tính thuế không chỉ đối với các doanh nghiệp nhập khẩu ôtô mà cả các mặt hàng điện tử, điện lạnh, linh kiện phụ tùng cơ khí. Những doanh nghiệp nào chưa thực hiện hoặc không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước sẽ bị công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Không đồng tình với quan điểm mà hải quan đưa ra, ông Phạm Gia Túc nhấn mạnh: "Hải quan bảo có thế lực khác đứng đằng sau, tôi không có bình luận gì, chỉ có điều họ phải có bằng chứng cụ thể, chứ không có kiểu thà đánh nhầm còn hơn bỏ sót". Theo ông, 23 doanh nghiệp thuộc diện nghi vấn của hải quan không chỉ đơn thuần nhập khẩu ôtô mà còn nhập các mặt hàng khác có ảnh hưởng nhất định đến nền kinh tế như linh kiện phụ tùng cơ khí, đồ điện tử, khoáng sản... Do vậy, nếu hải quan chưa đưa ra được bằng chứng xác đáng mà vẫn tiến hành thu thuế bổ sung hoặc cưỡng chế, nhiều doanh nghiệp có thể bị phá sản, uy tín trên thương trường bị ảnh hưởng, người lao động sẽ bị mất việc làm. "Rõ ràng, nếu hải quan làm sai thì khoản tiền mà họ bồi thường sẽ không thấm tháp vào đâu so với những gì mà doanh nghiệp bị mất", ông Túc nhấn mạnh.
Theo ông, trước mắt VCCI sẽ tiếp tục tập hợp ý kiến từ phía các doanh nghiệp, động thái tiếp theo sẽ là gửi văn bản phản ánh lên Bộ Tài chính, các ban ngành liên quan để đòi quyền chính đáng cho doanh nghiệp. "Nếu các bộ ngành này không giải quyết được, chúng tối sẽ kiến nghị lên Chính phủ", ông Túc nói.
Là nhà hoạch định chính sách thuế, ông Quách Đức Pháp, Vụ trưởng Chính sách thuế Bộ Tài chính cho rằng, kể từ ngày 1/10/2004, với việc bắt đầu thực hiện tính thuế nhập khẩu ôtô, xe máy theo giá trị hợp đồng (GATT), bỏ phương pháp áp dụng bảng giá tối thiểu, nhiều vấn đề bất cập đã nảy sinh từ cả phía hải quan, những người làm thuế lẫn doanh nghiệp. "Do vậy, để đi đến một tiếng nói chung, cần có sự nỗ lực từ 2 phía, trong đó, doanh nghiệp chủ động khai báo giá thực, hải quan phối hợp với các bộ ban ngành như Viện nghiên cứu giá, Cục quản lý giá Bộ Tài chính để nhanh chóng tìm ra giá gốc nhằm giảm phiền hà cho doanh nghiệp", vị quan chức này nói.
Minh Khuyên