Thống đốc Lê Đức Thuý Ảnh: Anh Tuấn |
- Trước biến động của giá cả, một số ngân hàng thương mại đang tăng lãi suất dưới nhiều hình thức khác nhau. Ông có ý kiến gì về việc này?
- Vừa qua, có một số ngân hàng điều chỉnh lãi suất huy động chủ yếu thông qua huy động giấy tờ có giá có kỳ hạn. Việc huy động tuy về mặt lãi suất có nhích lên chút ít, nhưng so với mặt bằng huy động tiết kiệm nói chung chưa có biến động lớn. Thứ đến, nguyên tắc lãi suất là thỏa thuận, các tổ chức tín dụng căn cứ vào nhu cầu huy động vốn và khả năng cho vay mà quyết định lãi suất huy động. Ngân hàng Nhà nước không có quyền can thiệp trực tiếp. Chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là không thay đổi lãi suất chủ đạo trong việc thực thi chính sách tiền tệ để không góp phần làm tăng lãi suất không cần thiết trong lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại. Điều ấy không đồng nghĩa với việc Ngân hàng Nhà nước kiểm soát nâng hay hạ lãi suất của ngân hàng thương mại bằng biện pháp hành chính.
Tôi đánh giá hành vi của các ngân hàng thương mại gần đây là phản ứng bình thường của người tổ chức tín dụng khi nhận thấy việc huy động vốn có khó khăn hơn trước thì tăng lãi suất. Đấy là phản ứng tất yếu của người kinh doanh. Nhưng nếu theo dõi thì thấy ngay, mức tăng là rất thấp, ví dụ 0,01-0,02%/tháng, nếu nhân lên theo tháng thì chỉ tăng 0,1-0,2% trên cả năm.
- Đề nghị ông cho biết tình hình huy động vốn của các ngân hàng hiện nay ra sao?
- Huy động vốn thời gian qua tốc độ tăng chậm hơn so với tốc độ cho vay. Nếu nói một cách tóm tắt 5 tháng đầu năm nay số vốn huy động được khoảng hơn 6% thì cho vay hơn 10%. Một số người coi đó là hiện tượng đáng lo ngại theo hướng vốn huy động không đủ so với nhu cầu cho vay. Điều ấy là không chính xác bởi tốc độ huy động vốn ở đây là tốc độ huy động tiền gửi. Các tổ chức tín dụng còn có những nguồn vốn khác cho nên xưa nay dư nợ cho vay vẫn cao hơn số tiền gửi huy động được. Điều ấy không đồng nghĩa tổng nguồn vốn của tổ chức tín dụng là ít hơn tổng dư nợ cho vay. Vì không thể nào cho vay vượt quá tổng nguồn vốn. Ngoài ra còn có nguồn dự phòng, dự trữ.
- Thống đốc có thể đưa ra một phép so sánh việc huy động vốn so với cùng kỳ năm ngoái?
- Nếu nói về mặt tương đối thì tương quan giữa tốc độ huy động và tốc độ cho vay không có thay đổi gì lớn so với năm ngoái. Năm ngoái tốc độ huy động vốn cao hơn một chút so với năm nay, nhưng dư nợ cho vay lại cao hơn nhiều. Năm 2004 huy động vốn tăng ít hơn, nhưng dư nợ cho vay cũng tăng chậm hơn.
- Trước đây Thống đốc có khuyên nên gửi bằng tiền Việt. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng trong tình hình biến động giá cả như hiện nay, gửi tiền Việt thì người gửi sẽ thiệt?
- Phải nói lại một lần nữa, có thể tôi là người sợ rủi ro, cho nên tôi hay khuyên người ta chọn cái gì ít rủi ro nhất. Tôi vẫn đánh giá giữ tiền Việt ít rủi ro hơn và đương nhiên rủi ro ít thì lợi nhuận thấp. Còn nếu chuyển sang tài khoản khác như vàng hay đôla, có thể có lợi nhuận cao, nhưng phải chấp nhận rủi ro lớn. Bao giờ người ta cũng nói việc đầu tư có lợi hay không có lợi thì phải so sánh với rủi ro phải gánh chịu.
Tôi khuyên người dân giữ đồng tiền Việt Nam không phải vì tôi là Thống đốc Ngân hàng nhà nước, muốn đồng tiền của quốc gia mình được người dân tin tưởng. Tôi cho rằng có nhiều thứ rủi ro mà những người bình thường nói chung và tài sản dự trữ không lớn khó có thể đương đầu nếu cứ mạo hiểm đầu tư vào những tài sản có thể trước mắt sinh lời lớn, nhưng có thể đem lại rủi ro lớn. Xét trên ý nghĩa ấy, tôi cho rằng giữ tiền Việt đến thời điểm hiện nay vẫn có lợi, chứ không phải thiệt.
- Ngân hàng trung ương Anh vừa tăng lãi suất 0,5%. Cục dự trữ Liên bang Mỹ cũng có thể tăng lãi suất vào cuối tháng này. Điều đó có ảnh hưởng đến chính sách lãi suất của Ngân hàng nhà nước?
- Lãi suất của ngân hàng trung ương Mỹ tăng lên thì đồng nghĩa với hai yếu tố. Một là giá của đồng đôla sẽ nâng lên. Hai là lãi suất nhận tiền gửi hoặc cho vay thương mại bằng đồng đôla có thể tăng. Nó có thể dẫn đến chiều hướng lãi suất huy động tiền đôla của các tổ chức tín dụng ở trong nước cũng nâng lên nếu họ thấy việc nâng lên vẫn bảo đảm cho họ khi gửi vào các tổ chức tín dụng quốc tế đem lại chênh lệch thỏa đáng. Nhưng đồng thời nó gắn liền với việc họ phải nâng lãi suất cho vay bằng đồng đôla và làm cho người vay vốn bằng đồng tiền này sẽ phải cân nhắc lợi ích.
- Vậy lãi suất của đồng tiền Việt Nam sẽ tăng lên?
- Lãi suất của Việt Nam là theo thị trường nên đối với lãi suất đồng đôla nó cũng sẽ hòa chung một nhịp với lãi suất đồng ngoại tệ trên thế giới. Lâu nay vẫn thế, chứ không phải bây giờ. Nếu nó tăng lên thì lãi suất trong nước cũng tăng lên và nếu nó giảm thì lãi suất trong nước sẽ giảm. Điều này là rất bình thường vì nó đã là một bình thông nhau từ lâu rồi.
- Thống đốc đánh giá thế nào về tốc độ tiền gửi Việt Nam đồng và tốc độ gửi bằng đôla?
- Theo số liệu tôi nhận được thì tốc độ tăng tiền gửi bằng Việt Nam đồng chậm hơn tốc độ tăng tiền gửi bằng đôla. Một bên khoảng hơn 6%, một bên khoảng hơn 10% trong vòng 5 tháng. Nguyên nhân là hiện tượng giá cá tăng, tâm lý lo sợ đồng đôla có thể tăng khiến một số doanh nghiệp găm giữ đồng đôla khiến tiền gửi đôla của các tổ chức kinh tế tăng lên. Thứ hai là một bộ phận dân cư lo với biến động giá cả như vậy thì mất giá và không có lợi bằng gửi đôla nên họ chuyển một phần tài sản sang đôla. Nhưng đứng về số lượng tuyệt đối thì tôi nói là không nhiều. Theo tôi nhớ chính xác thì so với cùng kỳ năm ngoái, số tiền gửi bằng Việt Nam đồng tăng lên khoảng 70 nghìn tỷ, trong khi đó số tiền gửi bằng đôla chỉ tăng khoảng 10 nghìn tỷ.
- Thống đốc có nhận định gì về biến động giá cả trong 1-2 tháng tới?
- Dự đoán thì khó. Tôi đã có một dự đoán không đúng là chỉ số giá tiêu dùng tăng chậm lại, nhưng tháng 5 lại tăng cao hơn tháng 4. Tuy nhiên tôi vẫn tin dự đoán của tôi là đúng, ít nhất trong tháng 6-7. Theo ban điều hành thị trường của Chính phủ gồm mấy bộ tổng hợp phân tích thì chỉ số giá tháng 6 có thể tăng nhẹ ở mức 0,3-0,4%. Như vậy ít nhất là nó chưa bằng một nửa so với tháng 5. Tháng 7 theo tôi còn tăng thấp hơn. Lý do đơn giản là giá các mặt hàng trừ lương thực gần như đứng hoặc giảm.
Như Trang thực hiện