Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá |
- Hiện dịch cúm gia cầm đã lan tới 27 tỉnh thành trong cả nước, ông có cho rằng, tình hình của năm ngoái sẽ lặp lại trong quý I năm nay?
- Tôi thấy, vào thời điểm này năm ngoái, có 3 nguyên nhân khiến giá cả tăng đột biến gồm dịch cúm gia cầm; rét đậm, rét hại kéo dài kèm theo hạn hán ở các tỉnh miền Trung làm giảm theo sản lượng thực phẩm, rau quả; Bên cạnh giá dầu thế giới lên cao ngay từ tháng 2 kéo theo gia phôi thép phân bón... tăng giá. Vì vậy, ngay quý 1/2004, giá cả đã tăng đến 4% gấp đôi so với thời gian trước.
Năm nay, chúng tôi nhận định dịch cúm gà tuy đã lan ra 27 tỉnh thành nhưng quy mô nhỏ hơn năm ngoái. Còn giá thế giới, chúng tôi dự báo từ đầu năm không có đột biến như 2004 mặc dù vẫn đứng ở mức cao, kể cả các sản phẩm như dầu thô. Tháng 1 năm nay, tình hình giá cả đang diễn ra gần như dự báo với 1% trong khi con số Tổng cục Thống kê công bố là 1,1%.
- Thế còn cả quý I và tình hình giá cả của năm 2005?
- Quy luật giá cả bao giờ cũng tăng vào 2 tháng hoặc hơn 2 tháng đầu năm. Đây là thời điểm có Tết Nguyên đán và lễ hội. Nhu cầu về tiêu dùng và sức mua tăng hơn tháng bình thường, gây sức ép tăng giá. Nhưng từ tháng 3 trở đi, sản xuất trở lại bình thường và cầu lúc ấy không còn mạnh như tháng Tết nên giá cả sẽ có xu hướng bình ổn trở lại. Đến khoảng tháng 10 trong năm xu hướng giá lại nhích lên do các đơn vị tập trung giải ngân vốn đầu tư theo kế hoạch, chuẩn bị thưởng... và gây áp lực lên mặt bằng giá chung cho đến tháng Tết. Chỉ số giá của các năm đều cho thấy quy luật ấy chứ nếu tháng nào cũng tăng 1% thì sẽ xảy ra lạm phát.
Riêng trong quý I này, chúng tôi dự báo giá tiêu dùng sẽ tăng khoảng 2,5-3% vẫn nằm trong mức kiểm soát.
- Với tư cách là cơ quan tư vấn cho Bộ Tài chính, Chính phủ trong việc điều hành giá cả, điều gì làm ông lo ngại nhất trong công tác quản lý giá?
- Có 2 điều. Thứ nhất nếu tình hình chính trị thế giới còn bất ổn thì giá cả thị trường trong đó có những vật tư chủ yếu chúng ta đang nhập khẩu khó có thể giảm xuống. Những mặt hàng đầu vào này sẽ tác động đến giá thành sản phẩm của một loạt ngành kinh tế khác. Điều thứ hai là tỷ giá giữa đồng đôla Mỹ với đồng tiền của các nước và khối mà ta nhập khẩu nhiều như EU, Nhật. Nếu Mỹ vẫn duy trì chính sách đồng đôla yếu thì giá thiết bị máy móc chúng ta nhập khẩu từ EU sẽ cao. Còn ở trong nước vấn đề hiện nay vẫn là làm sao kiểm soát và dập tắt được dịch cúm gà và khôi phục được đàn gà.
- Quay trở lại với giá xăng, ông có cho rằng thời gian tới chúng ta nên giảm thuế nhập khẩu xăng dầu xuống để giảm giá bán lẻ trong nước?
- Theo tôi, việc áp thuế suất ngành nào bao nhiêu còn phụ thuộc vào độ mở cửa của thị trường và những cam kết quốc tế nữa. Còn với những thời điểm giá đột biến như năm nay thì Chính phủ sẽ có những xử lý riêng. Còn vấn đề hiện nay chỉ là giá dầu thôi, vì dầu phục vụ cho toàn bộ sản xuất kinh doanh và dịch vụ. Nhiều nước họ vẫn thu thuế dầu, nhưng họ dần đa dạng hóa nhiên liệu sử dụng làm cho nền kinh tế ít bị phụ thuộc vào dầu lửa hơn. Một đặc điểm nữa tôi cũng muốn nói thêm trong vấn đề xăng dầu đó là một mặt chúng ta đang bán dầu thô nhưng mặt khác lại phải nhập khẩu dầu thành phẩm từ nước ngoài, trong khi dự án xây dựng nhà máy lọc dầu thì lại quá chậm.
- Năm ngoái, Chính phủ đã bù lỗ hơn 10.000 tỷ đồng cho giá xăng. Hiện giá xăng đã hạ xuống, thuế nhập khẩu đã khôi phục trở lại, vậy khi nào thu đủ khoản lỗ phải bù này?
- Chúng tôi không đề cập đến chuyện thu thuế để bù đắp được các khoản lỗ năm ngoái. Tư tưởng chung là sau khi đảm bảo quyền lợi của 3 bên (Nhà nước, doanh nghiệp, người tiêu dùng), nếu giá xăng thế giới hạ hơn mức 7.500 đồng/lít thì giảm giá cho người tiêu dùng. Chúng tôi không được đặt vấn đề phải lấy lại được mấy chục nghìn tỷ đồng rồi mới xử lý.
- Trong điều hành giá, các cơ quan của Chính phủ có khi nào đưa ra những kịch bản giá tăng, giá giảm để "tập dượt" nhằm tránh cho nền kinh tế khỏi bị những cú sốc?
- Có chứ. Chúng tôi đang chuẩn bị báo cáo với Chính phủ phê duyệt, các cơ quan được giao sẽ tùy diễn biến của thị trường của từng mặt hàng để chủ động áp dụng những giải pháp cụ thể chứ không phải chờ ý kiến chỉ đạo hay họp bàn như những năm trước.
(Theo Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn)